«Վերին մանթիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Earth poster.svg|մինի|[[Երկրագունդ]]ն ըստ շերտերի]]
'''Վերին մանթիա''', երկրագնդի թաղանթներից մեկը, որն անմիջականորեն գտնըվում է երկրակեղևի տակ և բաժանված է նրանից Մոհորովիչիչի մակերևույթով։ Վերջինս տեղադրված է [[մայրցամաք]]ների տակ 20 դարից մինչե 80 կմ (միջինը 4 35 կմ), իսկ [[օվկիանոս]]ների տակ՝ ջրի մակերևույթից 11-15 կմ խորության վրա։ Սեյսմիկ ալիքների տարածման արագությունը (օգտագործվում է որպես երկրի ներքին կաոուցվածքի ուսումնասիրության մեթոդ) երկրակեղևից դեպի Վերին մանթիա անցնելիս թռիչքաձև աճում է մոտավորապես 7 դարից մինչև 8 կմ/վրկ։ Վերին մաթիայի հատակը ենթադրվում է 900 կմ (մանթիան վերինի և ստորինի բաժանելիս) և 400 կմ (մանթիան վերինի, միջինի և ստորինի բաժանելու դեպքում) խորությունների վրա։ 400-900 կմ խորությունների սահմաններում գտնվող զոնան կոչվում Է Դոլիցինի շերտ։ Վերին մանթիա կազմված է, հավանաբար, նռնաքարային պերիդոտիտներից՝ վերին մասում էկչոգիտի խառնուրդների մասնակցությամբ։ Վերին մաթիայի կառուցվածքի կարևոր առանձնահատկությունը սեյսմիկ ալիքների փոքր արագությունների զոնայի առկայությունն է։ Վերին մանթիայի կառուցվածքը տարբեր տեկտոնական զոնաների, օրինակ, [[գեոսինկլինա]]լների և պլատֆորմների, տակ տարբեր է։ Վերին մանթիայում ընթանում են պրոցեսներ, որոնք երկրակեղևում տեկտոնական, մագմատիկ և մետամորֆային երևույթների աղբյուր են հանդիսանում։ Շատ տեկտոնական հիպոթեզներում Վերին մանթիային հատկացվում է կարևոր դեր։ Օրինակ, ենթադրվում է, որ երկրակեղևն առաջացել է Վերին մանթիայի նյութից՝ հալման ճանապարհով, որ տեկտոնական շարժումները կապված են Վերին մանթիայում կատարվող շարժումների հետ են։ Տես նաև Երկրի մանթիա։
[[Պատկեր:PIA01478 Interior of Callisto.jpg|մինի]]
'''Վերին մանթիաՄանթիա''', [[երկրագունդ|երկրագնդի]] թաղանթներից մեկը, որն անմիջականորեն գտնըվումգտնվում է երկրակեղևի[[երկրակեղև]]ի տակ և բաժանված է նրանից [[Մոհորովիչիչի մակերևույթով։մակերևույթ]]ով։ Վերջինս տեղադրված է [[մայրցամաք]]ներիմայրցամաքների տակ 20-ից դարից մինչեմինչև 80 կմ (միջինը 4միջինը՝ 35 կմ), իսկ [[օվկիանոս]]ների տակ՝ ջրի մակերևույթից 11-15 կմ խորության վրա։ Սեյսմիկ ալիքների տարածման արագությունը (օգտագործվում է որպես երկրի[[Երկիր|Երկրի]] ներքին կաոուցվածքի ուսումնասիրության մեթոդ) երկրակեղևից դեպի Վերին մանթիաՄանթիա անցնելիս թռիչքաձև աճում է մոտավորապես 7 դարից-ից մինչև 8 կմ/վրկ։ Վերին մաթիայիՆրա հատակը ենթադրվում է 900 կմ (մանթիան վերինի և ստորինի բաժանելիս) և 400 կմ (մանթիան վերինի, միջինի և ստորինի բաժանելու դեպքում) խորությունների վրա։ 400-900 կմ խորությունների սահմաններում գտնվող զոնան կոչվում Է Դոլիցինի[[գոլիցինի շերտ։շերտ]]։ Վերին մանթիաՄանթիան կազմված է, հավանաբար, [[նռնաքարեր|նռնաքարային պերիդոտիտներից՝պերիդոտիտներ]]ից՝ վերին մասում էկչոգիտիէկլոգիտի խառնուրդների մասնակցությամբ։ Վերին մաթիայիՆրա կառուցվածքի կարևոր առանձնահատկությունը սեյսմիկ ալիքների փոքր արագությունների զոնայի առկայությունն է։ Վերին մանթիայիՆրա կառուցվածքը տարբեր տեկտոնական զոնաների, օրինակ, [[գեոսինկլինա]]լներիգեոսինկլինալների և պլատֆորմների, տակ տարբեր է։ Վերին մանթիայումՆրանում ընթանում են պրոցեսներ, որոնք երկրակեղևում տեկտոնական, [[մագմատիկ ապարներ|մագմատիկ]] և [[մետամորֆային ապարներ|մետամորֆային]] երևույթների աղբյուր են հանդիսանում։ Շատ տեկտոնական հիպոթեզներում Վերին մանթիայինՄանթիային հատկացվում է կարևոր դեր։ Օրինակ, ենթադրվում է, որ երկրակեղևն առաջացել է Վերին մանթիայիՄանթիայի նյութից՝ հալման ճանապարհով, որ տեկտոնական շարժումները կապված են Վերին մանթիայումնրանում կատարվող շարժումների հետ են։ Տես նաև Երկրիև մանթիա։այլն։
 
== Տես նաև ==
* [[Երկրի մանթիա]]
 
{{ՀՍՀ}}