|
| ԳՀՀ=
}}
'''Օսլա''', սպիտակ, [[Ջուր|ջրում]] չլուծվող փոշի է, տաք ջրում նա ուռչում է առաջացնելով [[կոլոիդ լուծույթ]]՝ շրեշ:շրեշ։ Օսլան բույսերի կանաչ [[բջիջ]]ների կողմից ածխածնի (IV) օքսիդի յուրացման արդյունքն է:է։ Տարածված է բուսական և կենդանական աշխարհում:աշխարհում։
== Կառուցվածքը ==
Օսլան՝ <math>(O_6H_{10}O_5)n</math>, բնական [[պոլիմեր]] է:է։ Այն առաջանում է բույսերի կատարած [[ֆոտոսինթեզ]]ի հետևանքով՝ արեգակնային ճառագայթների [[էներգիա]]յի կլանման դեպքում:դեպքում։ [[Ածխաթթու գազ]]ից և ջրից մի շարք ռեակցիաների հետևանքով առաջանում է [[գլյուկոզ]]՝
:: <math> 6CO_2 + 6H_2O \rightarrow C_6H_{12}O_6 + 6O_2 </math>:
Գլյուկոզից սինթեզվում է օսլա.
:: <math> nC_6H_{12}O_6 \rightarrow (C_6H_{10}O_2)n + nH_2O </math>:
Օսլայի մեջ մտնող մակրոմոլեկուլները ունեն տարբեր մեծություն. նրանց մեջ կան տարբեր թվով՝ մի քանի հարյուրից մինչև մի քանի հազար <math>O_6H_{10}O_5</math> օղակներ:օղակներ։ Օսլայի մոլեկուլները իրարից տարբերվում ենոչ միայն օղակների թվով, այլև իրենց կառուցվածքով:կառուցվածքով։
== Քիմիական հատկությունները ==
[[Պատկեր:Kraxmal plus iod.jpg|200px|մինի|ձախից|Օսլայի և [[յոդ]]ի ռեակցիայի արդյունքը]]
Օսլան թթվի առկայությամբ ջրի հետ տաքացնելիս ենթարկվում է [[հիդրոլիզ]]ի:ի։ Ջրի միջոցով օսլայի մակրոմոլեկուլների ճեզքման պրոցեսն ընթանում է աստիճանաբար:աստիճանաբար։ Սկզբում գոյանում են միջակա նյութեր՝ [[դեքստրին]]ներ, ապա [[սախարոզ]]ի իզոմեր [[մալթոզ]]ը, հիդրոլիզի վերջնական արդյունքն է գլյուկոզը՝
:: <math> (C_6H_{10}O_5)n + nH_2O\rightarrow nC_6H_{12}O_6 </math> :
[[Ծծմբական թթու|Ծծմբական թթվի]] կատալիտիկ ներգործությամբ օսլան փոխակերպվում է գլյուկոզի:գլյուկոզի։ Այդ ռեակցիան հայտնաբերել է ռուս գիտնական Կ. Կիրխհոֆը [[1811]] թվականին:թվականին։
== Կիրառումը և ստացումը օսլա պարունակող նութերից ==
Օսլան մեր սննդի հիմնական [[ածխաջուր]]ն է:է։ Օրգանիզմում այն [[ճարպ]]երի նման հիդրոլիզվում է:է։ Այդ պրոցեսը սկսում է բերանի խոռոչում, սնունդը ծամելիս, թքի մեջ պարունակվող [[ֆերմենտ]]ների ազդեցությամբ:ազդեցությամբ։ Այնուհետև հիդրոլիզը շարունակվում է [[ստամոքս]]ում և աղիքներում:աղիքներում։ Առաջացած գլյուկոզը աղիքների թավիկների միջոցով անցնում է [[Արյուն|արյան]] մեջ և մտնում [[լյարդ]]:։ Օսլայի հիդրոլիզի ժամանակ առաջանում են միջանկյալ նյութեր՝ դեքստրիններ, որոնք օրգանիզմի կողմից ավելի հեշտ են յուրացվում քան ինքը՝ օսլան, քանի որ դրանք կազմված են փոքր [[մոլեկուլ]]ներից և լուծվում են ջրում:ջրում։
Օսլային ստանում են գլյուկոզ:գլյուկոզ։ Գլյուկոզ ստանալու համար օսլան մի քանի ժամ տաքացնում են ծծմբական թթվի հետ:հետ։ Երբ հիդրոլիզի պրոցեսն ավարտվում է, թթուն չեզոքացնում են կավճով, առաջացած [[կալցիումի սուլֆատ]]ի նստվածքը ֆիլտրում են և լուծույթը գոլորշիացնելով խտացնում:խտացնում։ Լուծույթը սառելիս առաջանում է գլյուկոզ:գլյուկոզ։ Եթե հիդրոլիզի պրոցեսը մինչև վերջ չնթանա կստացվի թանձր, քաղցր զանգված՝ դեքստրինների և գլյուկոզի կառնուրդ՝ [[մաթ]], որը օգտագործում են հրուշակագործության մեջ կոնֆետներ, քաղցրաբլիթ պատրաստելու համար:համար։ Օսլայի ստացվող դեքստրինները օգտագործում են որպես սոսինձ:սոսինձ։
Օսլան օգտագործում են էթիլ [[սպիրտ]]ի արտադրության մեջ:մեջ։ Այդ պրոցեսում օսլան ֆերմենտի ազդեցության տակ ենթարկվում է հիդրոլիզի, իսկ հիդրոլիզի արդյունքը [[Խմորիչներ|դրոժ]]ի առկայությամբ ենթարկվում է խմորման և առաջանում է սպիրտ:սպիրտ։ Օսլան ամենից հաճախ ստանում են [[կարտոֆիլ]]ից:ից։
== Աղբյուրներ ==
| 