«Օսլա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ «{{Նյութ | պատկեր = Amylopektin Sessel.svg | պատկեր 3D = Cornstarch mixed with water.jpg | քիմիական անվանում = Օսլա | ավանդական...»: |
(Տարբերություն չկա)
|
10:13, 12 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ
Օսլա, սպիտակ, ջրում չլուծվող փոշի է, տաք ջրում նա ուռչում է առաջացնելով կոլոիդ լուծույթ՝ շրեշ: Օսլան բույսերի կանաչ բջիջների կողմից ածխածնի (IV) օքսիդի յուրացման արդյունքն է: Տարածված է բուսական և կենդանական աշխարհում:
Օսլա | |
---|---|
Ընդհանուր տեղեկություններ | |
Դասական անվանակարգում | Օսլա |
Ավանդական անվանում | Կրախմալ |
Քիմիական բանաձև | |
Ֆիզիկական հատկություններ | |
Ագրեգատային վիճակ | պինդ |
Մոլային զանգված | 162.141 գ/մոլ |
Խտություն | 1,5 գ/սմ³ |
Ջերմային հատկություններ | |
Սուբլիմացման ջերմաստիճան | 410 |
Գոլորշու ճնշում | 0 ± 1 mm Hg[1] |
Քիմիական հատկություններ | |
Դասակարգում | |
CAS համար | 9005-25-8 |
EINECS համար | 232-679-6 |
ЕС | 232-679-6 |
RTECS | GM5090000 |
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Կառուցվածքը
Օսլան՝ , բնական պոլիմեր է: Այն առաջանում է բույսերի կատարած ֆոտոսինթեզի հետևանքով՝ արեգակնային ճառագայթների էներգիայի կլանման դեպքում: Ածխաթթու գազից և ջրից մի շարք ռեակցիաների հետևանքով առաջանում է գլյուկոզ՝
- :
Գլյուկոզից սինթեզվում է օսլա.
- :
Օսլայի մեջ մտնող մակրոմոլեկուլները ունեն տարբեր մեծություն. նրանց մեջ կան տարբեր թվով՝ մի քանի հարյուրից մինչև մի քանի հազար օղակներ: Օսլայի մոլեկուլները իրարից տարբերվում ենոչ միայն օղակների թվով, այլև իրենց կառուցվածքով:
Քիմիական հատկությունները
Օսլան թթվի առկայությամբ ջրի հետ տաքացնելիս ենթարկվում է հիդրոլիզի: Ջրի միջոցով օսլայի մակրոմոլեկուլների ճեզքման պրոցեսն ընթանում է աստիճանաբար: Սկզբում գոյանում են միջակա նյութեր՝ դեքստրիններ, ապա սախարոզի իզոմեր մալթոզը, հիդրոլիզի վերջնական արդյունքն է գլյուկոզը՝
- :
Ծծմբական թթվի կատալիտիկ ներգործությամբ օսլան փոխակերպվում է գլյուկոզի: Այդ ռեակցիան հայտնաբերել է ռուս գիտնական Կ. Կիրխհոֆը 1811 թվականին:
Կիրառումը և ստացումը օսլա պարունակող նութերից
Օսլան մեր սննդի հիմնական ածխաջուրն է: Օրգանիզմում այն ճարպերի նման հիդրոլիզվում է: Այդ պրոցեսը սկսում է բերանի խոռոչում, սնունդը ծամելիս, թքի մեջ պարունակվող ֆերմենտների ազդեցությամբ: Այնուհետև հիդրոլիզը շարունակվում է ստամոքսում և աղիքներում: Առաջացած գլյուկոզը աղիքների թավիկների միջոցով անցնում է արյան մեջ և մտնում լյարդ: Օսլայի հիդրոլիզի ժամանակ առաջանում են միջանկյալ նյութեր՝ դեքստրիններ, որոնք օրգանիզմի կողմից ավելի հեշտ են յուրացվում քան ինքը՝ օսլան, քանի որ դրանք կազմված են փոքր մոլեկուլներից և լուծվում են ջրում:
Օսլային ստանում են գլյուկոզ: Գլյուկոզ ստանալու համար օսլան մի քանի ժամ տաքացնում են ծծմբական թթվի հետ: Երբ հիդրոլիզի պրոցեսն ավարտվում է, թթուն չեզոքացնում են կավճով, առաջացած կալցիումի սուլֆատի նստվածքը ֆիլտրում են և լուծույթը գոլորշիացնելով խտացնում: Լուծույթը սառելիս առաջանում է գլյուկոզ: Եթե հիդրոլիզի պրոցեսը մինչև վերջ չնթանա կստացվի թանձր, քաղցր զանգված՝ դեքստրինների և գլյուկոզի կառնուրդ՝ մաթ, որը օգտագործում են հրուշակագործության մեջ կոնֆետներ, քաղցրաբլիթ պատրաստելու համար: Օսլայի ստացվող դեքստրինները օգտագործում են որպես սոսինձ:
Օսլան օգտագործում են էթիլ սպիրտի արտադրության մեջ: Այդ պրոցեսում օսլան ֆերմենտի ազդեցության տակ ենթարկվում է հիդրոլիզի, իսկ հիդրոլիզի արդյունքը դրոժի առկայությամբ ենթարկվում է խմորման և առաջանում է սպիրտ: Օսլան ամենից հաճախ ստանում են կարտոֆիլից:
Աղբյուրներ
- Օրգանական քիմիա, 10-րդ դասարանի դասագիրք, 1983 թվական