«Պիրենեյան թերակղզի»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

'''Պիրենեյան թերակղզի'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=53}}</ref> ({{lang-es|Península Ibérica}}, {{lang-ca|Península Ibèrica}}, {{lang-fr|Péninsule Ibérique}}, {{lang-eu|Iberiar Penintsula}}), կոչվում է նաև '''Իբերիա''', տեղակայված է [[Եվրոպա]]յի հարավ արևմտյան մասում և ընդգրկում է ներկայիս [[Իսպանիա]]յի, [[Պորտուգալիա]]յի, [[Ֆրանսիա]]յի, [[Անդորրա]]յի տարածքները և [[Մեծ Բրիտանիա]]յի տիրապետության տակ գտնվող [[Ջիբրալթար]]ը։ Այն Եվրոպայի երեք հիմնական թերակղզիներից մեկն է։ Սահմանակցում է հարավից [[Միջերկրական ծով]]ին, արևմուտքից և հարավից [[Ատլանտիկ Օվկիանոս]]ին, իսկ արևելքի որոշ հատվածուվ սահմանակցում է Եվրոպայի մյուս տարածքներին։ Այն երկրորդ մեծ թերակղզին է Եվրոպայում, որի մակերեսն է 580,000 կմ քառակուսի։

 

Պիրենեյան թերակղզին մնացած Եվրոպայից բաժանվում է երիտասարդ [[Պիրենեյան լեռներ]]ով։ Հարավում թերակղզին գրեթե միանում է [[Աֆրիկա]]յին, որին նա նման է իր ափերի հարթ, քիչ կտրատված գծագրությամբ։ Աֆրիկայի հյուսիսում գտնվող [[Ատլասի լեռներ]]ը կազմում են Պիրենեյան թերակղզու հարավում գտնվող երիտասարդ [[Անդալուզյան լեռներ]]ի շարունակությունը։

Այստեղ, որտեղ մեծ քանակությամբ տեղումներ են լինում, աճում են մշտադալար [[Կաղնի|կաղնու]] ([[Խցանակաղնի|խցանակաղնու]]) անտառներ և մակվիսի (մերձափնյա մշտադալար մացառների) բարձր թփեր։ Թերակղզու ներքին մասերում տեղումներ քիչ են լինում, ձմեռը մեղմ է (+4° +5°C), բայց երբեմն լինում են սառնամանիքներ և ձնաբուք։ Այստեղ գերակշռում են նոսր, ցածրահասակ թփուտները և չորություն սիրող խոտերը, որոնք տեղանքին տալիս են կիսաանապատային տեսք։ Հյուսիս-արևմուտքում՝ [[Բիսկայան ծոց]]ի մոտերքում, կլիման ծովային է, բարեխառնից միջերկրածովայինի փոխվող։ Այստեղ տարածվում են լայնատերև ([[Հաճարենի|հաճարենու]] և կաղնու) անտառները և հյութալի խոտածածկ մարգագետինները։

 

Բնակչությունը բաղկացած է գլխավորապես [[իսպանացիներ]]ից և [[պորտուգալացիներ]]ից։ Բիսկայան ծոցի ափերին ապրում են [[բասկեր]]ը՝ թերակղզու հնագույն բնակիչների սերունդները։