«Բառապաշար»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Բառապաշար ՀոթՔաթ գործիքով
չ մանր-մունր, փոխարինվեց: : → ։ (28)
Տող 1.
'''Բառապաշար''' ({{lang-grc|τὸ λεξικός}} — «բառին վերաբերող», {{lang-grc2|ἡ λέξις}} — «բառ», «արտահայտություն»), [[Լեզու|լեզվի]] մեջ մտնող բոլոր [[բառ]]երի ամբողջությունը, կոչվում է նաև բառային կազմ:կազմ։ Բառապաշար է կոչվում նաև այն բառերի ամբողջությունը, որ գիտի մարդը կամ մարդկանց խումբը:խումբը։
 
Լեզվի բառապաշարի մեջ մտնում են ինչպես համագործածական (ընդհանուր գործածածական) բառերն ու դարձվածքները, այլ նաև լայն գործածություն չունեցող տերմինները, այլ կերպ ասած` լեզվի բառապաշարն ընդգրկում է ինչպես գործուն (ակտիվ) և ոչ գործուն (պասիվ) բառախմբերը, այնպես էլ տերմինաբանությունը:տերմինաբանությունը։ Բառապաշարի առավել գործուն, կենսունակ շերտը կոչվում է [[բառային հիմնական ֆոնդ]] (հիմնական բառաֆոնդ):։
 
== Բառային կազմ ==
Բառային կազմի մեջ մտնում են տվյալ լեզվի բոլոր բառերը.
*[[Հիմնական բառաֆոնդ]] - ընդհանուր գործածական այն բառերը, որոնք անվանում են օբյեկտիվ իրականության առարկաները, երևույթները, գործընթացները, հատկանիշները և այլն:այլն։
*[[Նորաբանություն]]ներ, այսինքն` նորակազմությւոններ ու նորագույն փոխառություններ:փոխառություններ։
*[[Հնաբանություն|Հնացած]] ու հազվադեպ հանդիպող այն բառերը, որոնք դեռևս գործածվում են լեզվի տարբեր ոճերում, [[Գեղարվեստական գրականություն|գեղարվեստական գրականության]] մեջ:մեջ։
*Ոչ համաժողովրդական բառապաշարի այն բառերը, որոնք գործածվում են որևէ բնագավառում կամ գեղարվեստական գրականության մեջ (օրինակ` հերոսների խոսքում):։
*Զբաղմունքային բառապաշարը` մասնագիտական ու տերմինաբանական բառերի ամբողջությունը:ամբողջությունը։
*Ժողովրդախոսակցական լեզվի այն բառերը, որոնք չեն մտնում հիմնական բառաֆոնդի մեջ:մեջ։
*Օտարազգի ծագում ունեցող այն բառերը, որոնք չեն մտնում հիմնական բառաֆոնդի մեջ և իրենց համազորները չունեն լեզվում:լեզվում։
 
== Բառապաշարի զարգացումը ==
Բառապաշարը պատմական կարգ է:է։ Այն անընդհատ փոփոխվում է լեզվի զարգացմանը զուգահեռ, լրացվում է ու կատարելագործվում: կատարելագործվում։
 
Լեզվի կառուցվածքային բաղադրիչներից ամենինց շատ բառապաշարն է կրում արտալեզվական գործոնների ազդեցությունը:ազդեցությունը։ Հասարակական կյանքում տեղի ունեցող փոփոխությունները շատ արագ իրենց արտահայտությունն են գտնում բառապաշարի մեջ:մեջ։ Վերջինիս փոփոխումն ու լրացումն անմիջականորեն կապված է արտադրական գործունեության, հասարակական-տնտեսական կյանքի, մշակույթի, գիտության և տեխնիկայի զարգացման հետ:հետ։ Նոր առարկաների ու երևույթների ի հայտ գալուն զուգահեռ լեզվուն համալրվում է նոր բառերով, որոնք կարող են լինել ինչպես լեզվում արդեն առկա բառերից բառաբարդման ու [[ածանցում|ածանցման]] միջոցով կերտված, այնպես էլ այլ լեզուներից [[փոխառություն|փոխառված]]:։ Մյուս կողմից որոշակի առարկաների ու երևույթների` գործածությունից դուրս գալու հետևանքով լեզվից դուրս են մնում նաև դրանց անվանումները: անվանումները։
 
Բառապաշարի փոփոխմանն ու լրացմանը մեծապես նպաստում են նաև տեղի ունեցող իմաստաբանական բարդ գործընթացները:գործընթացները։ Բառային կազմի լրացման աղբյուր կամ բառապաշարից բառի դուրս մղման պատճառ կարող են դառնալ նաև բառերի մեջ նոր [[բառիմաստ|իմաստի]] կամ իմաստների առաջացումը, բառի իմաստի մթագնումը և այլն: այլն։
 
Այսպիսով, բառապաշարում տեղի ունեցող տեղաշարժերն արտահայտվում են [[նորաբանություն]]ներով` նոր բառերի կազմությամբ, նորագույն [[փոխառություն |փոխառություն]]ներով, լեզվի տարբեր ոլորտներում արդեն գործածական բառերի վերաիմաստավորման, հների մոռացման և այլ իրողությունների շնորհիվ:շնորհիվ։
== Աղբյուրներ ==
*[[Աշոտ Սուքիասյան|Ա. Սուքիասյան]], Ժամանակակից հայոց լեզու, [[Երևան]], 2008, էջ 137-142:142։
*[[Հրանտ Պետրոսյան|Հ. Պետրոսյան]], Հայերենագիտական բառարան, Երևան, 1987, էջ114-118:118։
 
== Գրականություն ==
*Պապոյան Ա., [[Պարույր Սևակ]]ի չափածոյի բառապաշարը, Երևան, 1970:1970։
*Օհանյան Հ., Ժամանակակից հայոց լեզվի բառապաշարը և նրա հարստացման միջոցները, Երևան, 1982:1982։
*[[Աբեղյան Մ.]], Հայոց լեզվի տեսություն, Երևան, 1965:1965։
*[[Աղայան Էդուարդ|Աղայան Է.]], Ընդհանուր և հայկական բառագիտություն, Երևան, 1984:1984։
*Մուրվալյան Ա., Հայոց լեզվի բառային կազմը, Երևան, 1955:1955։
 
[[Կատեգորիա:Բառագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Բառապաշար]]