«Խառը տնտեսություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

վաղնջական ժամանակներից գոյություն են ունեցել:ունեցել։ Շուկայական համակարգը ունեցել է կարևոր և վճռորոշ դեր տնտեսության զարգացման գործում:գործում։ Միևնույն ժամանակ, արտադրողների տնտեսական ազատության աստիճանը կախված է եղել գործող քաղաքական իշխանության բնույթից:բնույթից։ Մինչև 18-րդ դարը պետական կառավարման իշխող ձևը հիմնականում եղել է [[միապետություն]]ը` իր տարբեր դրսևորումներով: Միայն [[Հին Հռոմ|Հին Հռոմում]]ում և [[Հին Հունաստան|Հին Հունաստանում]]ում են գործել ժողովրդավարական կառավարման որոշ սկզբունքներ, որոնք տարածված են եղել հասարակության որոշակի խավերի շրջանակներում: Շուկայական ինքնակարգավորման (հորիզոնական կոորդինացիա) և պետական կառավարման (ուղղահայաց կոորդինացիա) փոխհարաբերության ձևերից գերակշռել է վերջինը: Այդ հարաբերակցությունը սկսել է փոխվել [[17-րդ դար|17-րդ դարում]]ում [[Անգլիա|Անգլիայում]]յում և [[18-րդ դար|18-րդ դարի]]ի վերջին (1789 թ.) [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայում]]յում տեղի ունեցած հեղափոխությունների շնորհիվ, որոնք համաշխարհային քաղաքակրթության զարգացման նոր փուլի սկիզբ դրեցին: Դրա առանցքային բնութագրիչը մարդու իրավական ազատության համար պայքարն էր, որը տարածվեց ոչ միայն եվրոպական, այլև մյուս մայրցամաքների երկրներում: Այդ ժամանակաշրջանից սկսած` շուկայական ինքնակարգավորման սկզբունքները, որոնք կառուցված էին մասնավոր սեփականության և արտադրողների իրավական ու տնտեսական ազատության հիմքի վրա, աստիճանաբար սկսեցին տիրապետող դառնալ տնտեսական գործունեության բոլոր ոլորտներում:ոլորտներում։ Երբ [[ֆաշիզմ|ֆաշիզմը]]ը հաղթեց [[Գերմանիա|Գերմանիայում]]յում, այդ երկիրը դարձավ բռնատիրական, բայց պահպանվեց մասնավոր սեփականությունը` ի տարբերություն [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]]ի, որտեղ բոլշևիկյան բռնապետության հաստատումն ուղեկցվեց մասնավոր սեփականության ոչնչացմամբ:ոչնչացմամբ։ Գերմանիայում ուժեղացավ պետական հսկողությունը տնտեսության նկատմամբ:նկատմամբ։ 1960-ական թվականներին սոցիալիստական ճամբարի մի շարք երկրներում ([[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Չեխոսլովակիա]], իսկ [[Հարավսլավիա |Հարավսլավիայում ]]յում<nowiki/>հետպատերազմյան ժամանակաշրջանից սկսած) տնտեսական բարեփոխումների շնորհիվ ընդլայնվեց տնտեսության կարգավորման շուկայական սկզբունքների դերը, որի արդյունքում հատկապես Հարավսլավիան, իսկ հետագայում նաև Հունգարիան ապահովեցին տնտեսական մեծ աճ այդ համակարգում գործող մյուս երկրների, հատկապես [[Խորհրդային միություն|Խորհրդային Միության]] համեմատությամբ:համեմատությամբ։