«Ֆոսֆոր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 2.
{{Նշան|P}}
 
'''Ֆոսֆոր''' ([[լատիներեն]]՝ Phosphorus{{lang-lat|Phoatsphorus}} ), քիմիական տարր, որի նշանն է '''P''' և ատոմային թիվը՝ 15։ Հայտնաբերել է [[Հենինգ Բրանդ]]ը [[1669]]-ին։ Բնության մեջ գտնվում է միայն միացությունների ձևով։ Հանդես է գալիս մի քանի ալոտրոպ ձևափոխություններով։ Ոչ մետաղ է։
 
== Անունը ==
Տող 50.
 
=== Փոխազդեցությունը ոչ մետաղների հետ===
 
:::::<big>4P + 5O<sub>2</sub> → 2P<sub>2</sub>O<sub>5</sub></big> (կամ <big>P<sub>2</sub>O<sub>3</sub></big>)
 
Տող 84 ⟶ 83՝
 
== Ֆոսֆորը բնության մեջ ==
Ֆոսֆորը բնության մեջ տարածված քիմիական տարր է. երկրակեղևում տարածվածությամբ զբաղեցնում է 13-րդ տեղը: Առաջացնում է [[ապատիտներ]]ի և [[ֆոսֆորիտներ]]ի խոշոր կուտակումներ, որոնք ֆոսֆորի և նրա միացությունների ստացման հումքն են: Հայտնի է ֆոսֆորի ավելի քան 180 [[միներալ]] (հիմնականում՝ ֆոսֆատներ): Ֆոսֆորը տարբեր պայմաններում դրսևորում է տարբեր՝ օքսիդացնող կամ վերականգնող հատկություններ: Առաջացնում է մի շարք տարաձևություններ (ալոտրոպ ձևափոխություններ), որոնք միմյանցից տարբերվում են մոլեկուլում [[ատոմ]]ների թվով և նյութի բյուրեղական ցանցի կառուցվածքով: Սպիտակ ֆոսֆորը բնորոշ հոտով, անգույն, մոմանման, թունավոր նյութ է, ստացվում է ֆոսֆորի [[Գոլորշի|գոլորշիներ]]ը սառեցնելիս: Հալման ջերմաստիճանը 44,1<sup>օ</sup>° C է, եռմանը՝ 280,5<sup>օ</sup>° C: [[Օդ]]ում (40<sup>օ</sup>° C) ինքնաբռնկվում է (պահում են ջրի տակ): Տաքացնելիս (250–300<sup>օ</sup>° C) դանդաղ փոխարկվում է կարմիր ֆոսֆորի: Վերջինս առաջացնում է բյուրեղական մի քանի ձևափոխություններ: Մթության մեջ կարմիր ֆոսֆորը չի լուսարձակում և գրեթե թունավոր չէ: Սպիտակ ֆոսֆորը ճնշման տակ տաքացնելիս (200–220<sup>օ</sup>° C) փոխարկվում է [[սև ֆոսֆոր]]ի (նման է գրաֆիտին, կիսահաղորդիչ է):
 
== Տես նաև==
Տող 91 ⟶ 90՝
{{Փոքր պարբերական աղյուսակ}}
 
[[Կատեգորիա:ՏարրերՈչ մետաղներ]]
[[Կատեգորիա:Ալոտրոպություն]]
[[Կատեգորիա:Ֆոսֆոր]]
 
{{Link GA|de}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ֆոսֆոր» էջից