«Ուիլյամ Հերշել»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ուիլիամ Հերշել''' ('''Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Հերշել''') ({{lang-en|William Herschel}}, {{lang-de|Friedrich Wilhelm Herschel}};, 15 նոյեմբերի, [[1738]], [[Հաննովեր]]  - 25 օգոստոսի, [[1822]], Սլաու ([[Լոնդոն]]ի մոտ)), գերմանական ծագումով նշանավոր անգլիացի աստղագետ։ Լոնդոնի Թագավորական ընկերության անդամ ([[1781]] թվականից), Պետերբուրգի[[Պետերբուրգ]]ի ԳԱ պատվավոր անդամ ([[1789]] թվական)։ Հայտնի է որպես [[Ուրան (մոլորակ)|Ուրան]] մոլորակի և նրա երկու արբանյակների՝ [[Տիտանիա (արբանյակ)|Տիտանիայի]] և [[Օբերոն (արբանյակ)|Օբերոնի]] հայտնաբերող։ Նաև հայտնաբերել է [[Սատուրն (մոլորակ)|Սատուրն]] մոլորակի երկու արբանյակ և [[ինֆրակարմիր ճառագայթում]]ը։ Ավելի քիչ են հայտնի նրա քսանչորս սիմֆոնիաները։

Այնտեղ [[1757]] թվականից սկսել է զբաղվել երաժշտությամբ, իսկ հետո սկսել է հրապուրվել [[մաթեմատիկա]]յով և [[աստղագիտություն|աստղագիտությամբ]]։ Աստղագիտություն սովորել է ինքնուրույն։ 1773թ.[[1773]] թվականին առաջին անգամ սկսել է իր ձեռքով պատրաստել հեռադիտակի հայելիներ և օպտիկական սարքեր։ Անգլիայի թագավոր Գեորգ 3-րդը նրան տրամադրում է առանձին աստղադիտարան կառուցելու միջոցներ։ 1789թ.1789 թվականին Հերշելը որոշ տեխնիկական կատարելագործումների և հայելիների տրամագիծը մինչև 126 սմ մեծացնելու միջոցով կարողացավ պատրաստել իր ժամանակի ամենամեծ հեռադիտակը (երկարությունը՝ [[12]] սմ, հայելու տրամագիծը՝ [[122]] սմ)։ Դրա միջոցով կարողացավ ուսումնասիրել [[միգամածություն]]ներն ու [[գիսավոր]]ները, ինչպես նաև՝ [[Ծիր Կաթին|Ծիր Կաթնի]] կառուցվածքը, եզրակացնելով, որ այն ունի սկավառակի ձև, իսկ [[Արեգակնային համակարգ]]ը գտնվում է նրա կազմում։ Այդ բոլոր աշխատանքների ժամանակ Ուիլիամի օգնականն էր նրա քույր Կարոլինա Հերշելը։ <br />

Ուիլյամ Հերշելն ու իր կին Մերին ունեցել են մեկ որդի՝ Ջոն անունով, ով հետագայում նույնպես դարձավ ճանաչված աստղագետ։ Ուիլյամի եղբայրներից մեկը՝ Ալեքսանդրը քրոջ Կարոլինի և զարմիկ Ջոնի մոտ ապրելու համար նույնպես տեղափոխվել է Անգլիա։ Եղբոր մահից հետո Կարոլինը վերադարձել է Հաննովեր և այնտեղ մահացել է 1848թ.[[1848]] թվականի [[հունվար]]ին։

Երկնքի դիտումներն Ուիլիամ Հերշելն սկսել է [[1773 թվական]]ից։ Հայտնաբերել Է Ուրան մոլորակը ([[մարտի 13]], [[1783]]), Ուրանի երկու արբանյակը (1787 թվական), դրանց հակադարձ շարժումը ([[1797]] թվական), [[Սատուրն]]ի երկու արբանյակը ([[1789]] թվական), չափել Սատուրնի Ա նրա օղակների պտտման պարբերությունները (1790թվական) ևն։ Հաստատել Է կրկնակի աստղերի գոյությունը և կազմել դրանց երեք աստղացուցակ։ Հայտնաբերել Է ավելի քան [[2500]] նոր միգամածություններ և աստղակույտեր, ուսումնասիրել Արեգակի և բազմաթիվ աստղերի սպեկտրները։ Առաջինն Է նշել Գալակտիկայի ընդհանուր ձևն ու գնահատել նրա չաֆերը։ Հայտնաբերել Է արեգակնային համակարգի շարժումը տարածության մեջ, առաջ քաշել դիֆուզ նյութից աստղերի առաջացման միգամածային կոսմոգոնիական վարկած։

* [[Ինֆրակարմիր ճառագայթում]]ը` իրականացվել է մի գեղեցիկ փորձի միջոցով՝ արևի լույսը պրիզմայով տրոհելով։ Հերշելը տեղադրեց ջերմաչափը[[ջերմաչափ]]ը անմիջապես սպեկտրի տեսանելի կարմիր գծի կողքին և ցույց տվեց, որ ջերմաստիճանը բարձրանում է, և հետևաբար, ջերմաչափի վրա ազդում է լուսային ճառագայթում, որը տեսանելի չէ մարդու աչքին։