«Գերճնշում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 218.
==Հասարակություն և մշակույթ==
===Իրազեկվածություն===
[[Պատկեր:HTNstudyupd.png|մինի|աջից|Գրաֆիկը ցույց է տալիս գերճնշման իրազեկվածության, բուժման և վերահսկողության տարածվածությունը ԱՄՆ առողջության և սննդի ուսումնասիրման չորս տարբեր ուսումնասիրություններիհարցումների (NHANES) արդյունքում<ref name="pmid7607734">{{cite journal |author=Burt VL |title=Trends in the prevalence, awareness, treatment, and control of hypertension in the adult US population. Data from the health examination surveys, 1960 to 1991 |journal=Hypertension |volume=26 |issue=1 |pages=60–9|year=1995 |month=July |pmid=7607734 |doi= 10.1161/01.HYP.26.1.60|url=http://hyper.ahajournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=7607734|accessdate=2009-06-05 |author-separator=, |author2=Cutler JA |author3=Higgins M |display-authors=3 |last4=Horan |first4=MJ|last5=Labarthe |first5=D |last6=Whelton |first6=P |last7=Brown |first7=C |last8=Roccella |first8=EJ}}</ref>]]
[[Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն]]ը գերճնշումը կամ արյան բարձր ճնշումը համարում է սիրտ-անոթային մահացության հիմնական պատճառը։ Գերճնշման համաշխարհային լիգան (ԳՀԼ, {{lang-en|The World Hypertension League}}), որը 85 գերճնշման ազգային միավորումները և լիգաները միավորող կազմակերպություն է, պարզել է, որ ամբողջ աշխարհում գերճնշում ունեցող բնակչության 50% տեղյակ չէ իր վիճակի մասին<ref name="pmid17534457">{{cite journal|author=Chockalingam A |title=Impact of World Hypertension Day |journal=Canadian Journal of Cardiology |volume=23 |issue=7|pages=517–9 |year=2007 |month=May |pmid=17534457 |pmc=2650754 |doi= 10.1016/S0828-282X(07)70795-X|url= }}</ref>։ Այս խնդրի լուծման համար ԳՀԼ-ն [[2005]] թվականին ձեռնարկեց գերճնշման դեմ ուղղված համընդհանուր արշավ և ամեն տարվա [[մայիսի 17]]-ը համարեց '''գերճնշման համաշխարհային օր''' (ԳՀՕ)։ Անցած երեք տարիների ընթացքում նոր ազգային միություններ են անդամակցել ԳՀԼ-ին և այս միտքը հանրությանը հասցնելու գործում եղան բավականին նորարար։ [[2007]] թվականին եղավ ռեկորդային մասնակցություն՝ 47 անդամ երկրներից։ Գերճնշման համաշխարհային օրն ընդգրկող շաբաթվա ընթացքում բոլոր այս երկրները՝ տեղական կառավարությունների, մասնագիտական միությունների, ոչ պետական կազմակերպությունների և մասնավոր ձեռնարկությունների հետ համագործակցելով ԶԼՄ-ների և հանրային ակցիաների միջոցով նպաստում են բնակչության շրջանում գերճնշման վերաբերյալ իրազեկվածության տարածմանը։ Այս եղանակով իրազեկումը հասել է ավելի քան 250 միլիոն մարդու։ Քանի որ տարեց տարի այս ամենն ավելի մեծ թափ է ստանում, ԳՀԼ-ում վստահ են, որ իրենք «կհասնեն» արյան բարձր ճնշում ունեցող 1,5 միլիարդ անձանցից գրեթե բոլորին<ref name="pmid18548140">{{cite journal |author=Chockalingam A |title=World Hypertension Day and global awareness|journal=Canadian Journal of Cardiology |volume=24 |issue=6 |pages=441–4 |year=2008 |month=հունիս |pmid=18548140 |pmc=2643187|doi= 10.1016/S0828-282X(08)70617-2|url= }}</ref>։