«Գետնաելակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Վարդազգիներ ՀոթՔաթ գործիքով
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Fragaria nipponica 4.JPG|350px|մինի|աջից|Գետնաելակ]]
'''Գետնաելակ''' , ({{lang-lat|}} Fragaria), [[վարդազգիվարդազգիներ]]ներիի ընտանիքի բազմամյա, խոտանման [[բույս]]երի ցեղ։ Հայտնի է մոտ [[50]] (այլ տվյալներով 30-35) տեսակ։ [[ԽՍՀՄ]]-ում տարածված է վայրի գետնաելակի 6 տեսակ, որոնցից են Գ․ ({{lang-lat|}} F․ vesca), ելակը ({{lang-lat|}} F․ moschata), կանաչ գետնաելակը ({{lang-lat|}} F․ viridas), արևելյան գետնաելակը (F․ orientalis), բուխարական գետնաելակը ({{lang-lat|}} F․ bucharica), հարթավայրային գետնաելակը ({{lang-lat|}} F․ campestris)։ Մշակվում է գլխավորապես այգու գետնաելակ ({{lang-lat|}} F․ ananassa)։ Աշխարհում հայտնի են գետնաելակի 2000-ից ավելի սորտեր։ [[ՀԽՍՀ]]-ում վայրի գետնաելակ տարածված է անտառային շրջաններում։ Գետնաելակի սորտերը [[Հայաստան]]ում մշակության մեջ հայտնի են [[XIX դար]]ի II կեսերից սկսած, գլխավորապես [[Երեվան]]ի շրջակայքի տնամերձ այգիներում։ [[1930]]-[[1935]] թվականներից մշակվում է ՀԽՍՀ համարյա բոլոր շրջաններում։ Գետնաելակը 40-50 սմ բարձրությամբ թուփ է։ [[Տերև]]ները եռամասն ևն, [[ծաղիկ]]ները՝ հիմնականում երկսեռ, սպիտակ, բաց վարդագույն կամ մուգ կարմիր գույնի՝ հավաքված ողկուզաձև կամ վահանաձև [[ծաղկաբույլ]]ի մեջ։ Պտուղները [[հատապտուղ]] են։ Սերմերը դասավորված են պտղի վրա մեծ քանակությամբ։ Պտուղները հասունանում են ծաղկումից մեկ ամիս անց, հասունացումը տևում է 15-20 օր։ Բուրավետ են, օգտագործվում են թարմ, վերամշակված վիճակում ([[մուրաբա]], օշարակ, [[ջեմ]], հյութ և այլն)։ Գետնաելակը բազմանում է սերմերով և բեղիկներով՝ վերերկրյա փռվող [[ընձյուղ]]ներով։ Բերքատվությունը 50-100 ց/հա։ Ցրտադիմացկուն է, լավ ձմեռում է ձյան ծածկոցի տակ, լավ է աճում խոնավ, սննդանյութերով հարուստ [[հող]]երում։
{{ՀՍՀ}}