«Հյուսիսային Իրանի խանություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

#'''1.'''Պարսկաստանին տիրած Սեֆյան ընտանիքը սերում էր [[Իրանական Ադրբեջան]]ի Արդաբիլ քաղաքից։ Սա հիմք է տալիս [[ադրբեջանցի]]ներին պնդել, որ շահական Պարսկաստանը ավելի քան [[200]] տարի իշխած Սեֆյան դինաստիայի ([[1502]]-[[1722]]թթ.) ներկայացուցիչները ադրբեջանցիներ էին<ref name="j">http://www.erevangala500.com/ (ադրբեջանական կայք)</ref><ref name="g">http://www.youtube.com/watch?v=oO_kVFlN3TQ</ref>, իսկ Սեֆյան Իրանը՝ ադրբեջանական պետություն։ Քարտեզի վրա Ադրբեջանի Հանրապետությունը հայտնվել է միայն 20-րդ դ.՝ և կոչվել [[Իրանական Ադրբեջան|Իրանի Ադրբեջան]] ([[Ատրպատական]]) նահանգի անունով<ref name="ա">Большая российская энциклопедия</ref><ref name="a">http://www.runivers.ru/doc/territory/366679/</ref><ref name="b">http://www.iranicaonline.org/articles/erevan-1#ii</ref>։

#'''2.'''Երևանը գրավելուց հետո Շահ Իսմայիլը կուսակալության ղեկավար է նշանակում իր հարազատներից մեկին, որը Երևանի անունով կոչվում է Ռևան-ղուլու խան, թարգմանաբար՝ Երևանի ծառա։ Ադրբեջանցիների պնդմամբ՝ [[1512]]թ. նա կառուցել է Երևան բերդաքաղաքը իր անունով կոչել Իրավան<ref name="j"/>։ Քանի որ նա Սեֆյան ադրբեջանական ընտանիքից էր, ուրեմն հիմնել է ադրբեջանական քաղաք<ref name="j"/><ref name="g"/>։ Այս կեղծ վարկածը ադրբեջանցիները առաջ էին քաշել [[2012]]թ.՝ բերդի [[500]]-ամյակը նշելու և միջազգային հանրության ուշադրությունը գրավելու համար<ref name="j"/><ref name="g"/>։ Իրականում բերդը կառուցվել է [[1582]]-[[1583]]թթ. Ֆարհադ փաշայի կողմից<ref name="ա"/><ref name="a"/><ref name="m">Հայկական սովետական հանրագիտարան</ref>։

#'''3.'''Ըստ ադրբեջանցիների՝ բերդը հիմնադրելիս Ռևան խանը և նրա հաջորդները այն կառուցապատում են [[մզկիթ]]ներով ու պալատներով, շուկաներով ու բաղնիքներով<ref name="j"/><ref name="g"/>։ Սակայն միայն [[1725]]թ., երբ օսմանցի թուրքերը դարձյալ գրավել էին Երևանը՝ Ռևան-ղուլու խանից [[200]] տարի անց Ռեջեբ փաշան կառուցում է առաջին մզկիթը<ref name="a"/>։ Թուրքական մզկիթը վերածվել է ռուսական եկեղեցու՝ սուրբ Նիկոլաևյան<ref name="m"/><ref>Эривань // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.</ref>։ Երկրորդ՝ պարսկական մզկիթը կառուցվել է արքայազն Աբբաս-Միրզայի օրոք՝ [[1800]]-ական թթ., և կոչվել Խանի մզկիթ<ref name="a"/><ref name="m"/>։ Բերդը, ինչպես նաև սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ և սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցիները, քանդվել էին [[1920]]-[[30]]ական թթ. խորհրդային իշխանության ժամանակ։

#'''4.'''Սարդարի պալատը նույնպես, կառուցվել է ոչ թե Ռևան խանի օրոք, այլ նրանից շատ ավելի ուշ։ Միայն Ամիրգունա խանի օրոք՝ [[1604]]-[[1628]]թթ. հիմնվել է<ref name="m"/> սարդարի պալատը, որը իր տեսքը ստացել է [[1780]]-[[1790|90]]-ական թթ.<ref name="a"/><ref name="m"/>՝ Երևանի ազատագրումից ընդամենը 30 տարի առաջ։

#'''5.'''Ադրբեջանցիների համոզմամբ՝ Երևանն ունեցել է բացառապես ադրբեջանական բնակչություն, իսկ հայերը բնակվել են շրջակա գյուղերում<ref name="j"/><ref name="g"/>։ Դեռևս [[15]]-րդ դարում, երբ Երևանը դարձել էր թուրքմենական կուսակալության կենտրոն, ուներ 15,000 հայկական բնակչություն, իսկ կուսակալության տարածքում, այդ թվում Կարսի շրջանում, հաշվվում էր մոտ 500,000 մարդ, որից հայ՝ 400,000-ը<ref>Massoume Price. Iran’s diverse peoples: a reference sourcebook</ref>։ [[1603]]-[[1604]]թթ. Շահ Աբբաս Առաջինի կողմից Պարսկաստան է բռնագաղթեցվում ավելի քան 300,000 հայ<ref name="b"/><ref name="m"/><ref>James Stuart Olson, Lee Brigance Pappas, Nicholas Charles Pappas. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires</ref><ref name="c">Hewsen, Robert H. (2001). Armenia: A Historical Atlas. Chicago: University of Chicago Press. p. 168. ISBN 0-226-33228-4.</ref>։ Շարունակվող պատերազմների<ref name="b"/>, ինչպես նաև Կարսի շրջանի՝ Թուրքիային միանալուց հետո [[1639]]թ., հայերի թիվը այդպես էլ չի աճում<ref name="b"/>, և տատանվում է 40-50 հազարի շրջանում<ref name="ա"/><ref name="b"/>։ Իսկ մուսուլմանների՝ թուրքերի, քրդերի, թաթարների ու պարսիկների ընդհանուր քանակը չէր հասնում 100,000-ի<ref name="a"/><ref name="b"/><ref name="m"/><ref name="c"/>։