«Ռուանդա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝)
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (24) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 54.
}}
 
'''Ռուանդա''' ({{IPA2|ɾ(g)wɑndɑ}}), պաշտոնապես՝ '''Ռուանդա Հանրապետություն''', պետություն է [[Արևելյան Աֆրիկա]]յում:յում։ Երկրի մակերևույթը 1500–2000 [[մ]] բարձրության կտրտված սարահարթ է, որի պատճառով այն կոչվում է նաև Հազարավոր բլուրների [[երկիր]]:։ Արևմտյան բարձրադիր եզրը զառիթափ իջնում է դեպի [[Կիվու լիճ]]ը, հյուսիս-արևմուտքում բարձրանում են Վիրունգա հրաբխային [[լեռ]]ները (ամենաբարձրը՝ Կարիսիմբի լեռ, 4507 մ):։
 
== Կլիմա ==
[[Կլիմա]]ն [[մերձհասարակածային կլիմայական գոտի|մերձհասարակածային]] է:է։ [[Գետ]]ային ցանցը խիտ է:է։ Գլխավոր գետը [[Կագերա]]ն է ([[Նեղոս]]ի ակունքներից), խոշոր [[լիճ]]ը՝ Կիվուն:Կիվուն։ Տարածված են [[սավաննա]]ները և խոնավ մշտադալար [[անտառ]]ները:ները։
 
== Պատմություն ==
Ռուանդան երկար տարիներ եղել է [[Գերմանիա|գերմանական]], ապա՝ [[բելգիա]]կան գաղութ:գաղութ։ [[1918]] թվականին [[Ազգերի լիգա]]յի որոշմամբ դարձել է Բելգիայի պրոտեկտորատ:պրոտեկտորատ։ [[1960]] թվականին լուծարվել է թութսիների միապետությունը, իսկ [[1962]] թվականի [[հուլիսի 1]]-ին ձեռք է բերել անկախություն:անկախություն։
 
Անկախության առաջին տարիներին ([[1963]]–[[1965]]) Ռուանդայում սրվեցին հարաբերությունները բնիկ հուտու և թութսի էթնիկ խմբերի միջև, և տեղի ունեցան [[արյուն]]ահեղ ընդհարումներ:ընդհարումներ։ [[1973]] թվականի [[հուլիս]]ին ռազմական հեղաշրջման հետևանքով թութսիների նկատմամբ վարվող քաղաքականությունը խստացվեց, և նրանց զգալի մասը տարագրվեց [[Ուգանդա]]:։ Այնտեղ ձևավորվեց [[Ռուանդայի հայրենասիրական ճակատ]]ը (ՌՀՃ), որն արտաքին քաղաքականության մեջ կողմնորոշվեց դեպի [[ԱՄՆ]] և [[Մեծ Բրիտանիա]]:։ 1990-ական թվականներին տնտեսական դժվարությունների սրման և ՌՀՃ-ի զինված խմբավորումների երկիր ներխուժելու պատճառով սկիզբ առավ թութսիներին դավադրության մեջ մեղադրելու մի գործընթաց, որի հետևանքով [[1994]] թվականին ծայրահեղական հուտուների ռազմականացված խմբավորումներն իշխանությունների ցուցումով կոտորեցին ավելի քան 300 հազար թութսիների և չափավորական հուտուների:հուտուների։ Այդ կոտորածները ([[1994]] թվականի [[ապրիլի 6]]-ից [[հուլիսի 16]]-ը) որակվել են որպես [[ռուանդական ցեղասպանություն]] և ճանաչվել միջազգայնորեն:միջազգայնորեն։ Այդ նույն թվականին իշխանության եկավ ՌՀՃ-ն և [[1994]]–[[1997]] թթվականին շարունակեց [[հուտուներ]]ի դեմ ռազմական գործողությունները՝ արդեն երկրի հյուսիս-արևմուտքում:արևմուտքում։ [[2005]] թվականի [[մարտի 31]]-ին իշխանության եկավ Ռուանդայի ազատագրման ժողովրդական [[ուժ]]եր ապստամբական խմբավորումը, որը դատապարտեց [[ցեղասպանություն]]ն ու հայտարարեց զինված պայքարի ավարտը:ավարտը։
 
== Բնակչություն ==
Երկրի բնակչության 80 %-ը պատկանում է բանտու-բանյառուանդա լեզվա[[ընտանիք]]ին, որի մեջ մտնում են հուտու (բահուտու)՝ 88 %, թութսի՝ 11 %, գաճաճ (պիգմեյ)՝ 1 %, էթնիկ խմբերը:խմբերը։ Բնակվում են նաև [[եվրոպացիներ]] և [[ասիացիներ]]:։ Խոշոր քաղաքներն են [[Կիգալի]]ն, [[Գիտատաման]], [[Բուտարեն]]:։
 
== Տնտեսություն ==
Բնակիչների հիմնական զբաղմունքը[[Երկրագործություն|երկրագործություն]]ն է. մշակում են [[սրճենի]], [[թեյ]], [[սորգո]], [[բատատ]], [[եգիպտացորեն]], [[քինաքինա]], [[շաքարեղեգ]], [[ծխախոտ]], [[գետնանուշ]]:։ Կան գյուղատնտեսական հումքի վերամշակման ձեռնարկություններ:ձեռնարկություններ։
Գյուղական կացարանները շրջափակված են ցցապատով և տեղադրված են [[բլուր]]ների լանջերին:լանջերին։
Ժողովրդական արվեստներից տարածված են զամբյուղների ու խսիրների հյուսումը, [[մետաղ]]ե զարդերի և [[փայտ]]ե կահկարասիների պատրաստումը:պատրաստումը։
== Այցելեք նաև ==
* [[Ռուանդայի ցեղասպանություն]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ռուանդա» էջից