«Արժեք (Տնտեսագիտություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 10.
== Սահմանային օգտակարության տեսություն ==
{{Հիմնական|Սահմանային օգտակարության տեսություն}}
Ըստ տեսության` ցանկացած սուբյեկտ [[Բարիք|բարիքը]] գնահատում է` ելնելով դրա օգտակարությունից: Այն, որ ցանկացած բարիք [[արժեք]] ունի, պայմանավորված է սպառողի կամ գնորդի նախասիրություններով, ինչն իր հերթին կախված է բազմաթիվ գործոններից (տնտեսության ընդհանուր վիճակ, մշակութային զարգացման մակարդակ, ազգային հոգեբանություն, ճաշակ և այլն): Սահմանային օգտակարության տեսության համաձայն` արդյունքի իրացմամբ է պարզվում դրա իրական արժեքը (գնահատականը), որովհետև վերջնական որոշումը սպառողինն է` գնե՞լ, թե՞ չգնել: Ելնելով այս ընդհանուր դատողություններից` սահմանային օգտակարության տեսությունը հանգում է այն եզրակացության, որ «արժեքը ենթադրում է առարկաների քանակի ուղղակի սահմանափակություն, և արժեքի բացակայությունը ենթադրում է դրանց առատություն»:<ref>Бем-Баверк Е., Основы теории ценности хозяйственных благ. Австрийская школа в политической экономии. М., 1992, с. 262.</ref> Արդյունքի արժեքի մեծությունը նախևառաջ պայմանավորված է դրա սահմանափակության աստիճանով: Սահմանային օգտակարություն որոշելու ժամանակ անհրաժեշտություն է առաջանում գնահատելու օգտակարության նվազման սահմանը: Որպես այդպիսի սահման համարվում է [[բարիք|բարիքի]] այն չափը, որը բավարարում է «անհետաձգելի պահանջմունքը»: Այդ չափը (քանակությունը) կամ նմուշը դեռևս բավարարման շրջանակներ ունի: Որոշակի սահմանից հետո բարիքի մասնաչափի կամ նմուշի վերջին միավորի ավելացումը, դրա նկատմամբ հագեցվածության պատճառով, այլևս չի իրացվում: Վերջին միավորը համարվում է օգտակարության սահմանը:
Սահմանային օգտակարություն որոշելու ժամանակ անհրաժեշտություն է առաջանում որոշակիորեն գնահատելու օգտակարության նվազման սահմանը: Որպես այդպիսի սահման համարվում է [[բարիք|բարիքի]] այն չափը, որը բավարարում է «անհետաձգելի պահանջմունքը»: Այդ չափը (քանակությունը) կամ նմուշը դեռևս բավարարման շրջանակներ ունի: Որոշակի սահմանից հետո բարիքի մասնաչափի կամ նմուշի վերջին միավորի ավելացումը, դրա նկատմամբ հագեցվածության պատճառով, այլևս չի իրացվում: Վերջին միավորը համարվում է օգտակարության սահմանը:
== Ալֆրեդ Մարշալի տեսություն ==
Ալֆրեդ Մարշալի կարծիքով` որևէ արդյունքի [[արժեք|արժեք<nowiki/>ը ]](գնահատականը) կախված է ոչ միայն սպառողի, այլև արտադրողի վարքագծից։ Նույն բարիքի արժեքը պետք է մի կողմից՝ դիտարկել սպառողի, իսկ մյուս կողմից` արտադրողի տեսանկյունից։ Սպառողին հետաքրքրում է բարիքի կամ արդյունքի օգտակարությունը, այսինքն` թե դա ինչ չափով է բավարարում նրա այս կամ այն [[պահանջմունք|պահանջմունք<nowiki/>ը]]։ Թե ինչ ծախսերի արդյունքում է ստեղծվել այդ բարիքը, սպառողին չի հետաքրքրում։ Դա կարևոր է արտադրողի համար։ Արտադրողի տեսանկյունից` տվյալ բարիքի օգտակարությունը կախված է համապատասխան եկամուտ ապահովելու հատկությունից։ Այդ բարիքի արտադրությունը պահանջում է որոշակի ծախսեր։ Դրանք հիմնականում հանդես են գալիս արտադրության գործոնների ([[կապիտա|կապիտա<nowiki/>լի]], [[աշխատանք|աշխատանք<nowiki/>ի]], [[հող|հող<nowiki/>ի ]]<nowiki/>կամ [[բնական ռեսուրս|բնական ռեսուրս<nowiki/>ների]]) օգտագործման հետևանքով։ Արտադրողի համար այդ բարիքի օգտակարությունը ծախսերի փոխհատուցման արդյունքում անհրաժեշտ եկամտի ապահովումն է։ Այդ երկու սուբյեկտների (սպառողի և արտադրողի) կամ պահանջարկի և առաջարկի փոխհարաբերության արդյունքում ձևավորվում է բարիքի արժեքը։ Մարշալի կարծիքով`