«Գանձակի խանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
հեռացվել է Կատեգորիա:Պարսկական խանություններ, ավելացվեց Կատեգորիա:Հյուսիսային Իրանի խանություններ ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 87.
[[Պատկեր:Gandzak church2.jpg|մինի|ձախից|[[Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Գանձակ)|Հայկական սուրբ Հովհաննես եկեղեցին Գանձակում]]]]
Այսպիսով՝ Ղարաբաղի կուսակալության մայրաքաղաք-կենտրոն է դառնում Գանձակը՝ հիմնականում մուսուլմանաբնակ քաղաք, որի իշխանությանը պետք է հնազանդվեին Սյունիքի, Արցախի և Գարդմանա հայկական իշխանական տները։ Գանձակի խանին իրավունք էր վերապահված ոչ միայն լիակատար ազատ արտոնութոյւններ իր տարածքում, այլև հարևան վրացական թագավորությունների վրա հարձակվելու իրավունք։ Բացի այդ, նրանք մշտապես սատարում էին թուրքական սուլթանին և մեծապես օժանդակում նրան։ [[1720]]-ական թթ. թուրքական արշավանքից հետո կուսակալությունները կազմալուծվում են և միավորվում Օսմանյան կայսրությանը, սակայն մի քանի տարի անց՝ հաջորդ տասնամյակում, [[Նադիր շահ]]ը ազատագրում և կրկին Իրանին է միացնում դրանք։ Շահի մահից հետո՝ [[1747]]թ., թյուրքական բազմաթիվ դինաստիաներ, օգտվելով Պարսկաստանում առաջացած խառնաշփոթ իրավիճակից, Օսմանյան կայսրության օգնությամբ իրենց խաներ են հռչակում։ Այդպիսով՝ Սեֆյան շահերի հիմնադրած չորս կուսակալությունների տարածքում<ref name="լ"/> առաջանում են թվով քսաներկու [[
[[Պատկեր:Գանձակի գրավումը 1804թ..gif|մինի|աջից|Գանձակի գրավումը 1804թ.]]
[[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան Թուրքիա]]յի և [[Իրան|Սեֆյան Պարսկաստանի]] միջև [[1555]] թ. կնքված [[Ամասիայի պայմանագիր|Ամասիայի]] և [[1639]] թ. [[Կասրե-Շիրինի պայմանագիր|Կասրե-Շիրինի պայմանագրերով]] [[Հայաստան]]ը բաժանվում է 2 մասի<ref name="j"/><ref name="ճ">http://www.armenian-history.com/Nyuter/HISTORY/A_Maghalyan/ARTSAKH.htm</ref>։ Թուրքիային անցած մասում՝ [[Արևմտյան Հայաստան]]ում, հայկական նման մանր իշխանությունների հետքեր են պահպանվում [[Զեյթուն]]ում, [[Սասուն]]ում, [[Շատախ]]ում, [[Մոկս]]ում և այլուր<ref name="ճ"/>։ Պարսկաստանին անցած մասում՝ [[Արևելյան Հայաստան]]ում, նման ինքնավար իշխանություններ պահպանվել էին [[Սյունիք]]ում և [[Արցախ]]ում<ref name="բ"/>։ [[1307]] թ. Հեթում պատմիչը գրել է. ''«երբ թաթարմոնղոլները ՙկալան զմեծն Ասիա ողջոյն, բաց ի թագաւորութենէն Ափխազաց` որ ի Վիրս, և բաց ի գաւառէ անտի թագաւորութեան Հայոց, որ ռամկօրէն կոչի Հալօյէն (Արցախ): Այս երկու նահանգք զդէմ կալան Սարակինոսաց, և ոչ կամեցան բնաւ հպատակիլ նոցա»''։
Տող 148.
{{ծանցանկ}}
{{
[[Կատեգորիա:Հայոց պատմություն]]
| |||