«Տետրաքլորածխածին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական և վիքի ճշտումներ, փոխարինվեց: : → ։ (12) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 15.
:CS<sub>2</sub> + 3Cl<sub>2</sub> → CCl<sub>4</sub> + S<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub>
 
Սկսած 1980-ականներից, ելնելով բնապահպանական խնդիրներից և հալոալկանների հանդեպ պահանջարկի անկման արդյունքում, տետրաքլորածխածնի արտադրության ծավալները սկսել են աստիճանաբար նվազել:1992նվազել։1992-ին արդեն ԱՄՆ, Եվրոպայում և Ճապոնիայում տետրաքլորածխածնի արտադրության միասնական ծավալները գնահատվել են ընդամենը 720,000 տոննա.<ref name="Manfred" />
 
== Հատկություններ ==
 
Տետրաքլորածխածնի մոլեկուլում չորս քլորի ատոմները գնվում են սիմետրիկ դիրքում՝ ինչպես տետրաէդրի գագաթները, և կապված են կովալենտ կապերով կենտրոնական ածխածնի ատոմի հետ:հետ։ Սիմետրիկ կառուցվածքի շնորհիվ տետրաքլորմեթանը ոչ բևեռային է. Որպես լուծիչ այն հարմար է օգտագործել այլ ոչ բևեռային նյութերի լուծման համար՝ ինչպիսիք են ճարպերը և բարձր ալկանները (այս հատկության շնորհիվ էլ այն օգտագործվում էր քիմիական մաքրման կայաններում), Այն ունի որոշակի ցնդելիություն, իսկ գոլորշիներն ունեն այլ քլորացված լուծիչներին հատուկ հոտ:հոտ։
 
Բյուրեղական տետրաքլորմեթանը ունի երկու պոլիմորֆ. բյուրեղային II՝ −47.5 &nbsp;°C (225.6 K) ցածր և բյուրեղական I՝ −47.5 &nbsp;°C բարձր.<ref>[http://webbook.nist.gov/cgi/cbook.cgi?ID=C56235&Units=SI&Mask=4#Thermo-Phase Carbon tetrachloride<!-- Bot generated title -->]</ref>
 
== Կիրառություն ==
Տող 28.
20րդ. դարում տետրաքլորածխածինը լայնորեն կիրառվում էր որպես չոր քիմիական մաքրման համար լուծիչ, որպես սռեցնող ագենտ և լավա լամպերում՝ որպես ծանր բաղադրիչ<ref>Doherty RE (2000). "A History of the Production and Use of Carbon Tetrachloride, Tetrachloroethylene, Trichloroethylene and 1,1,1-Trichloroethane in the United States: Part 1—Historical Background; Carbon Tetrachloride and Tetrachloroethylene". Environmental Forensics 1 (1): 69–81. doi:10.1006/enfo.2000.0010</ref>
 
1910 թ.-ին՝ «Pyrene Manufacturing Company of Delaware» -ը լրացնում է արտոնագիր՝ տետրաքլորածխածինը որպես կրակմարիչ օգտագործելու համար <ref>U.S. Patent 1,010,870, filed April 5, 1910</ref>:։ Հեղուկը գոլորշացվում էր և մարում էր կրակը՝ ճնշելով բռնկման ժամանակ տեղի ունեցող շղթայական ռեակցիաները (20րդ դարի սկզբներին համարվում էր, որ տետրաքլորածխածնի կրակմարիչ հատկությունները պայմանավորված են միայն այրման օջախից թթվածնի հեռացմամբ):։ 1911-ին պատենտավորվում է փոքր՝ շարժական կրակմարիչ, որը ոպարունակում էր նշված միացությունը <ref>U.S. Patent 1,105,263, filed Jan 7, 1911.</ref>. Այն իրենից ներկայացնում էր բրոնզե տարա՝ ներդրված մեխանիկական պոմպով, որն օգտագործվում էր հեղուկի շիթը կրակի վրա ուղղելու նպատակով:նպատակով։
 
Այնուամենայնիվ, երբ հաստատվեց, որ տետրաքլորածխածնի տևական ներկայությունը ունի մի շարք բացասական ազդեցություններ առողջության համար՝ ինչպիսիք են լյարդային նեկրոզների առաջացումը՝ նմանատիպ կիրառության համար գտնվեցին ավելի անվտանգ փոխարինիչներ, ինչպիսին է տետրաքլորոէթիլենը, և դրա կիրառումը սկսեց կրճատվել սկսած 1940-ական թվականներից. Տետրաքլորածխածինը շարունակվում էր օգտագործվել որպես պահոցներում ցորենի ինսեկտիցիդ, սակայն 1970 թվականին արգելվեց դրա կիրառումը սպառողական պրոդուկտներում:պրոդուկտներում։
 
Մինչ [[Մոնրեալյան Պրոտոկոլներ]]ի ընդունումը տետրաքլորածխածնի մեծ ծավալներ օգտագործվում էին քլորֆտորային [[սառեցնող նյութեր]]ի՝ R-11 (տրիքլորոֆտորմեթան) և R-12 (դիքլորոդիֆտորմեթան) արտադրության համար. սակայն, քանի որ այս սառեցնող նյութերը նպաստում էին [[օզոնային շերտ]]ի քայքայմանը՝ դրանք հեռացվեցին արտադրությունից: արտադրությունից։
 
Տետրաքլորածխածինը առավել էֆեկտիվ հեպատոտոքսիններից է (լյարդի համար թունավոր), և լայնորեն կիրառվում է գիտական հետազոտություններւմ, որպես լյարդի ցիռոզի կամ այլ վնասվածքների արհեստածին առաջացման ագենտ՝ լյարդային դեղանյութերի հայտնաբերման հետազոտությունների ժամանակ:ժամանակ։ <ref> name="Laboratories 2003">Use of Ozone Depleting Substances in Laboratories. TemaNord 516/2003.</ref> <ref>Seifert WF, Bosma A, Brouwer A, et al (January 1994). "Vitamin A deficiency potentiates carbon tetrachloride-induced liver fibrosis in rats". Hepatology 19 (1): 193–201. doi:10.1002/hep.1840190129. PMID 8276355.</ref>
 
== Լաբորատոր կիրառություն ==
 
Տետրաքլորածխածինը գործնականում հրակայուն է ցածր ջերմաստիճաններում, սակայն օդում, բարձր ջերմաստիճաններում, այն առաջացնում է խիստ թունավոր [[ֆոսգեն]] նյութը:նյութը։
 
Քանի որ այն չի պարունակում ածխածին-ջրածին կապեր՝ այն շատ դժվարությամբ է մտնում ազատ [[ռադիկալային փոխազդեցություններ]]ի մեջ, ինչի հետևանքով լայնորեն կիրառվում է որպես լուծիչ ինչպես էլեմենտային հալոգեններով, այնպես էլ այլ հալոգենացնող ռեագենտներով (ինչպիսին է [[N-բրոմոսուկցինիմիդ]]ը) հալոգենացման ռեակցիաների ժամանակ:ժամանակ։ Օրգանական քիմիայում տետրաքլորածխածինը կիրառվում է որպես քլորի աղբյուր՝ [[Ապպելի ռեակցիա]]յում.
 
Այն երբեմն որպես լուծիչ օգտագործվում է [[ինֆրակարմիր սպեկտրոսկոպիա]]յում, քանի որ ի հայտ չի բերում կլանման մարզեր 1600 սմ<sup>-1−1</sup> -ից բարձր մարզերում:մարզերում։ Քանի որ տետրաքլորածխածինը չի պարունակում ջրածնի ատոմներ, այն նաև ավանդականորեն օգտագործվել է ՄՄՌ սպեկտրոսկոպիայում որպես լուծիչ, սակայն այն վատ լուծիչ է և ժամանակի ընթացքում դուրս է մղվել դեյտերացված լուծիչներով <ref>W. Reusch. "Introduction to Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy". Virtual Textbook of Organic Chemistry. Michigan State University.</ref>
Առհասարակ, առողջության և բնության վրա իր բացասական ազդեցության պատճառով տետրաքլորածխածինը այլևս լայն կիրառություն չունի, և հիմնականում քիմիկոսները այն փորձում են փոխարինել այլ լուծիչներով<ref> Use of Ozone Depleting Substances in name="Laboratories. TemaNord 516/2003.<"/ref>
 
== Ծանոթագրություններ ==