«Ալբերտ Յավուրյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 26.
{{tone}}
 
Ալբերտ Յավուրյանը ծնվել է [[1935]] թվականին [[Գյումրի]]ում։ Հայկական կինոյի լավագույն օպերատորներից մեկն է։
[[1964]]-ին ավարտել է [[Մոսկվա]]յի համամիութենական կինոինստիտուտի (ՎԳԻԿ) օպերատորական ֆակուլտետը (Լ. Կոսմատովի արվեստանոց)։ Առաջին ինքնուրույն ստեղծագործական աշխատանքները կատարել է [[Յալթա]]յի կինոստուդիայում, որտեղ կինոուսումն ավարտելուց հետո ստացել է նշանակում։ Շրջադարձային էր Ալբերտ Յավուրյանի համար [[1964]] թվականը, երբ [[Ֆրունզե Դովլաթյան]]ի և «[[Հայֆիլմ]]» կինոստուդիայի հրավերով վերադարձավ հայրենիքՙ «[[Բարև, ես եմ]]» ֆիլմի ստեղծմանը մասնակցելու համար։ «Բարև, ես եմ» ֆիլմն ճանաչվում է որպես հայ կինոյի նորագույն շրջանի հայտնություն։ 60-ական թվականների համաշխարհային կինոյի ոճին ու ասելիքին համապատասխանող և հայկական ընդգծված հասցե ունեցող այս կինոնկարի ստեղծմանն իր զգալի ներդրումն ուներ Ալբերտ Յավուրյանը։ Այստեղ կիրառվեցին, այսպես կոչված, «ազատագրված կինոխցիկի» լայն հնարավորությունները։ Բեմադրիչ [[Ֆրունզե Դովլաթյան]]ի հետ կինոօպերատոր Ալբերտ Յավուրյանն այս ֆիլմի համար արժանացավ Հայաստանի պետական մրցանակի ([[1967]])։
 
''Ալբերտ Յավուրյանը ծնվել'' է [[1935]] թվականին [[ԳյումրիԳյումրիում]]ում։։ Հայկական կինոյի լավագույն օպերատորներից մեկն է։
Ալբերտ Յավուրյանը տասնյակ խաղարկային և վավերագրական ֆիլմերում հանդես եկավ որպես բեմադրող օպերատոր «[[Երևանյան օրերի խրոնիկա]]», «[[Երկունք]]», «[[Յոթ երգ Հայաստանի մասին]]», «[[Երջանկության մեխանիկա (ֆիլմ)|Երջանկության մեխանիկա]]», «[[Մենավոր ընկուզենի]]» և այլն։ Բազմաթիվ շնորհներով էր օժտված, բայց ինչպես իսկական պրոֆեսիոնալ, երբեք չէր դավաճանում իր հիմնական մասնագիտությանը, հարգում էր այլ մասնագիտությունները՝ ռեժիսորին, դերասանին, նկարչին ու դրամատուրգին... Եվ նրա հետ միշտ երազում էին աշխատել անվանի բեմադրիչները։ [[Սերգեյ Փարաջանով]]ն իր վերջին ֆիլմերին հրավիրեց Ալբերտ Յավուրյանին. միասին նկարահանեցին «[[Աշուղ Ղարիբը]]», չհասցրեցին սկսել «Խոստովանության» նկարահանումները...
1964-ին ավարտել է Մոսկվայի համամիութենական կինոինստիտուտի (ՎԳԻԿ) օպերատորական ֆակուլտետը (Լ.Կոսմատովի արվեստանոց)։
Առաջին ինքնուրույն ստեղծագործական աշխատանքները կատարել է Յալթայի կինոստուդիայում, որտեղ կինոուսումն ավարտելուց հետո ստացել է նշանակում։
 
[[1964]]-ին ավարտել է [[Մոսկվա]]յի համամիութենական կինոինստիտուտի (ՎԳԻԿ) օպերատորական ֆակուլտետը (Լ. Կոսմատովի արվեստանոց)։ Առաջին ինքնուրույն ստեղծագործական աշխատանքները կատարել է [[Յալթա]]յի կինոստուդիայում, որտեղ կինոուսումն ավարտելուց հետո ստացել է նշանակում։ Շրջադարձային էր Ալբերտ Յավուրյանի համար [[1964]] թվականը, երբ [[Ֆրունզե ԴովլաթյանԴովլաթյանի]]ի ևեւ «[[«Հայֆիլմ]]» կինոստուդիայի]] հրավերով վերադարձավ հայրենիքՙ «[[Բարև«Բարեւ, ես եմ]]» ֆիլմի]] ստեղծմանը մասնակցելու համար։ «ԲարևԲարեւ, ես եմ» ֆիլմն ճանաչվում է որպես հայ կինոյի նորագույն շրջանի հայտնություն։ 60-ական թվականների համաշխարհային կինոյի ոճին ու ասելիքին համապատասխանող ևեւ հայկական ընդգծված հասցե ունեցող այս կինոնկարի ստեղծմանն իր զգալի ներդրումն ուներ Ալբերտ Յավուրյանը։ Այստեղ կիրառվեցին, այսպես կոչված, «ազատագրված կինոխցիկի» լայն հնարավորությունները։ Բեմադրիչ [[Ֆրունզե Դովլաթյան]]իԴովլաթյանի հետ կինոօպերատոր Ալբերտ Յավուրյանն այս ֆիլմի համար արժանացավ Հայաստանի պետական մրցանակի ([[1967]])։:
Վերջին տասը տարիներին Ալբերտ Յավուրյանը ղեկավարեց [[Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան|Խ. Աբովյանի]] անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի կինոյի և հեռուստատեսության ամբիոնը։
 
1991 եւ 1994 թվականներին, Իրանում Ա.Յավուրյանը նկարահանել է երկու կինոնկար «Տովարիշչ» եւ «Զինապարտ», որը Թեհրանի միջազգային կինոփառատոնում ճանաչվել է որպես «լավագույն օպերատորական աշխատանք»:Ալբերտ Յավուրյանը տասնյակ խաղարկային եւ վավերագրական ֆիլմերում հանդես եկավ որպես բեմադրող օպերատոր [[«Երեւանյան օրերի խրոնիկա»]], «Երկունք», «Յոթ երգ Հայաստանի մասին», [[«Երջանկության մեխանիկա»]], [[«Մենավոր ընկուզենի»]] եւ այլն։
Ա. Յավուրյանի գործունեությունը բարձր է գնահատվել թե՛ պետության և թե՛ հասարակայնության կողմից։ Նրան շնորհվել է Մ. Խորենացու մեդալ ([[1999]]) և Թեքեյան մշակութային միության «Ադամանդակուռ Արարատը» ստեղծագործական վաստակի համար ([[2005]])։
 
Բազմաթիվ շնորհներով էր օժտված, բայց ինչպես իսկական պրոֆեսիոնալ,երբեք չէր դավաճանում իր հիմնական մասնագիտությունը, հարգում էր այլ մասնագիտությունները՝ ռեժիսորին, դերասանին, նկարչին ու դրամատուրգին... Եվ նրա հետ միշտ երազում էին աշխատել անվանի բեմադրիչները։ Նա հաճախ ասում էր. «Մենք պետք է պատասխանատվություն կրենք մեր կենսագրության համար...իմ երազանքն է,տեսնել այն Հայաստանը, որը կլինի երիտասարդների ձեռքերում...»
Յավուրյանը համագործակցել է հայտնի ռեժիսորներ Ֆ. Դովլաթյանի, Գ. Մելիք-Ավագյանի,Ն. Հովհաննիսյանի, Կ. Գեւորգյանի, Դ. Կեսայանցի հետ:
 
[[Սերգեյ Փարաջանովն]] իր վերջին ֆիլմերին հրավիրեց Ալբերտ Յավուրյանին. միասին նկարահանեցին [[«Աշուղ Ղարիբը»]],այնուհետև սկսեցին նկարահանել «Խոստովանություն» ֆիլմը,որը ռեժիսորի մահվան պատճառով մնաց անավարտ:
[[Պատկեր:Յավուրյան և Փարաջանով.jpg|մինի|Ալբերտ Յավուրյանը Սերգեյ Փարաջանովի հետ]]
 
Կյանքի վերջի տասը տարիները,սկսած 1977 թվականից,Ալբերտ Յավուրյանը մանկավարժական գործունեություն է ծավալել [[Խաչատուր Աբովյանի]] անվան [[հայկական պետական մանկավարժական համալսարանում]]: Եղել է ՀՊՄՀ-ի կուլտուրայի ֆակուլտետի «Կինոյի եւ հեռուստատեսության» ամբիոնի վարիչը(դասավանդել է «ֆոտոկոմպոզիցիա» եւ «օպերատորական վարպետություն»):
 
Ա. Յավուրյանի գործունեությունը բարձր է գնահատվել թե՛ պետության ևեւ թե՛ հասարակայնության կողմից։ Նրան շնորհվել է [[Մ. Խորենացու մեդալ]] ([[1999]]) ևեւ [[Թեքեյան մշակութային միության]] «Ադամանդակուռ Արարատը» ստեղծագործական վաստակի համար ([[2005]]
Հայաստանից դուրս լայնորեն ճանաչված, «Նիկա» միջազգային կինոակադեմիայի անդամ:
 
 
Ալբերտ Յավուրյանը մահացել է [[2007]] թվականի նոյեմբերի 53-ին։ Նրա հոգեհանգիստը տեղի է ունեցել նոյեմբերի 6-ին Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը, հուղարկավորությունը՝ ԵրևանիԵրեւանի քաղաքային պանթեոնում։
 
Հայաստանից դուրս լայնորեն ճանաչված, «Նիկա» միջազգային կինոակադեմիայի անդամ, բազմաթիվ փառատոներում պարգևների արժանացած Ալբերտ Յավուրյանը չափազանց ազնիվ ու համեստ մարդ էր՝ օժտված անձնական մեծ հմայքով, իսկական հայրենասեր ու քաղաքացի։
 
Ալբերտ Յավուրյանը մահացել է [[2007]] թվականի նոյեմբերի 5-ին։ Նրա հոգեհանգիստը տեղի է ունեցել նոյեմբերի 6-ին Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը, հուղարկավորությունը՝ Երևանի քաղաքային պանթեոնում։
 
== Ֆիլմոգրաֆիա ==
Տող 65 ⟶ 77՝
| 1992
| Ռադիո-Երևան
|
|-
| 1991
Տող 81 ⟶ 92՝
| 1988
| [[Աշուղ Ղարիբը]]
| «Նիկա» մրցանակ
|
|-
| 1988
Տող 89 ⟶ 100՝
| 1986
| Օտար խաղեր
|
|-
| 1986
| Մենավոր ընկուզենի
|
|-
| 1983
Տող 101 ⟶ 110՝
| 1983
| Հրդեհ
|
|-
| 1982
| Ինքնադիմանկար
| Վավերագրական
| վավերագրական
|-
| 1982
| Երջանկության մեխանիկա
| Շնորհվել է պետական մրցանակ
|
|-
| 1982
Տող 117 ⟶ 125՝
| 1981
| Հրաժեշտ սահմանագծից անդին
|
|-
| 1980
| Թռիչքն սկսվում է երկրից
|
|-
| 1979
| Ապրեցեք երկար
|
|-
| 1987
Տող 137 ⟶ 142՝
| 1976
| Երկունք
|
|-
| 1974
Տող 145 ⟶ 149՝
| 1973
| Կամոյի վերջին սխրանքը
|
|-
| 1972
| Երևանյան օրերի խրոնիկա
|
|-
| 1970
| Անցյալի արձագանքները
|
|-
| 1976
| Գարուն ա, ձուն ա արել
| -
| 1973
| Ժամանակի եւ իմ մասին
| Վավերագրական
|-
| 1968
Տող 170 ⟶ 174՝
| Յոթ երգ Հայաստանի մասին
| վավերագրական
| -
| 1966
| Իմ երգը ձեզ
| Կարճ վավերագրական
|-
| 1965
Տող 177 ⟶ 185՝
| 1965
| [[Բարև, ես եմ]]
| Շնորհվել է պետական մրցանակ
|
|-
| 1964
| Քաղաք. մի փողոց
| }
 
== Նվաճումները ==
{| class="wikitable"
| -
! Տարի !! Նշում
| -
| 1977 || Արվեստի վաստակավոր գործիչ
| -
| 1985 || ՀՍՍՀ պատվոգիր(Գերագույն խորհրդի)
| -
| 1987 || ՀՍՍՀ-ի ժողովրդական արտիստ
| -
| 1988 || Դոցենտի գիտական աստիճան(ՀՊՄՀ)
| -
| 1993 || Պրոֆեսորի գիտական աստիճան(ՀՊՄՀ)
| -
| 1998 || «Կինոյի եւ հեռուստատեսության» ամբիոնի վարիչ (ՀՊՄՀ)
| -
| 2001 || «Նիկա» կինեմաոգրաֆիական արվեստների ակադեմիայի ակադեմիկոս
| -
| 2005 || Կրթության եւ գիտության հուշամեդալ (հետմահու)
| -
|}
 
Տող 189 ⟶ 219՝
[[Կատեգորիա:Օգոստոսի 26 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:2007 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Նոյեմբերի 53 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ կինո]]
[[Կատեգորիա:օպերատորներ]]