|
Տերմինը հաճախ օգտագործվում է [[անոմիա]]յի հետ հարաբերության մեջ՝ գոյության անիմաստությունը զգալուց առաջացող ընդհանուր հիասթափության վիճակը բացատրելու նպատակով, երբ ինչ-որ մեկը հասկանում է նորմերի, օրենքների և կանոնների անհրաժեշտության ավելորդությունը<ref>Macmillan, 1967, Vol. 5, "Nihilism", 514 ''ff'', p. 515.</ref>։ [[Ֆուտուրիզմ]]ը, [[դեկոնստրուկցիոնիզմ]]ը<ref name=phillips>{{cite journal | last = Phillips | first = Robert | title = Deconstructing the Mass | journal = Latin Mass Magazine | issue = Winter | year = 1999 | url = http://www.latinmassmagazine.com/articles/articles_1999_WI_Phillips.html}}</ref> և այլ շարժումներ տարբեր ժամանակներում և տարբեր կոնտեքստներով բնորոշվել են որպես նիհիլիստիկ։
Նիհիլիզմը օգտագործվել է նաև տարբեր ժամանակաշրջանները բնութագրելու համար, օրինակ՝ [[Ժան Բոդրիլար]]ը և այլոք [[պոստմոդեռնիզմ]]ը անվանել են նիհիլիստիկ ժամանակաշրջան<ref> Woodward, Ashley: [http://www.ul.ie/~philos/vol6/nihilism.html Nihilism and the Postmodern in Vattimo's Nietzsche], ISSN 1393-614X ''Minerva - An Internet Journal of Philosophy'', Vol. 6, 2002, fn 1.</ref>։ Որոշ [[քրիստոնեություն|քրիստոնյա]] [[աստվածաբանություն|աստվածաբաններ]] և կրոնական այլ հեղինակություններ պնդում են, որ պոստմոդեռնիզմը<ref>For example, {{cite web | publisher = Christian Research Institute | title = The Postmodern Challenge: Facing the Spirit of the Age | first = Jim | last = Leffel | coauthors = Dennis McCallum | quote = …the nihilism and loneliness of postmodern culture... | url = http://www.equip.org/free/DP321.htm}}</ref> և մոդեռնիզմի շատ տեսակետներ<ref name=phillips/> բացառում են [[թեիզմ]]ը, որն իրեն հերթին առաջ է բերում նիհիլիզմ։
== Տերմինի առաջացման պատմությունը ==
Միջին դարերում գոյություն ուներ նիհիլիզմի ուսմունքը, որը բանադրանքի ենթարկվեց Ալեքսանդր Երրորդի կողմից [[1179]] թվականին:թվականին։ Նիհիլիզմի ուսմունքը, որը սխալմամբ վերագրվում էր Պյոտր Լոմբարդսկիին, ժխտում էր Քրիստոսի բարդկային բնույթը:բնույթը։
Արևմտյան փիլիսոփայության մեջ «նիհիլիզմ» տերմինը ներմուծել է գերմանացի գրող ու փիլիսոփա Ֆ. Գ. Յակոբին:Յակոբին։ Այդ հասկացությունն օգտագործել են շատ փիլիսոփաներ:փիլիսոփաներ։ Ս. Կյերկեգորը նիհիլիզմի սկզբնաղբյուր էր համարում [[քրիստոնեության]] ճգնաժամն ու [[Ֆրիդրիխ Նիցշե]]ի «գեղագիտական» աշխարհընկալման տեսության տարածումը (համաձայն այդ տեսության, Աստված և կրոնական հավատը թվացյալ ու կարգավիճակից զուրկ երևույթներ են՝ «Աստված մահացել է»):Օ։Օ. Շպենգլերը նիհիլզմը անվանեց ժամանակակից եվրոպական մշակույթի բնորոշ գիծ:գիծ։ Այդ մշակույթը, նրա խոսքերով, «մայրամուտ» և «հին արժեքների մերժում» է ապրում, ինչը կխանգարի նրան հասնել զարգացման առավել բարձր մակարդակների:մակարդակների։ Մ. Հայդեգերը, Նիհիլիզմը դիտարկում էր, որպես արևմուտքի պատմության մագիստրալ շարջում, որը կարող է համաշխարհային ողբերգության հանգեցնել:հանգեցնել։
Նիհիլստներն առաջնորդվում են հետեևյալ պնդումներով, կամ պնդումներից որոշներով.
* Չկա (անվիճելի) գիտակից ապացույց համընդհանուր արարչի կամ կառավարչի մասին:մասին։
* Անհատական բարոյականություն գոյություն չունի:չունի։
* Կյանքը, ընդհանուր առմամբ, չունի ճշմարդություն, և ոչ մի գործողություն միանշանակ ճիշտ կամ սխալ չի կարող լինել բոլորի համար:համար։
== Նիհիլիզմի տեսակները ==
== Նիհիլիզմը հոգեբանների ուսումնասիրություններում ==
Էրիխ Ֆրոմն առաջարկում էր նիհիլիզմին վերաբերվել, որպես հոգեբանական պաշտպանության տեսակ:տեսակ։ Նա կարծում էր, որ մարդու կենտրոնական խնդիրը մարդու ներքին կարծիքն է սեփական գոյության մասին, հակասությունն է «աշխարհում իր դերի» մասին և այն, որ մարդն իրեն վեր է համարում բնությունից քանի որ կարող է ճանաչել ինքն իրեն:իրեն։ Ֆրոմմը պնդում է, որ մարդու զարգացումը տեղի է ունենում երկու հիմնական տենդենցիաների ձևավորման արդյունքում. ձգտումը դեպի ազատություն, և ձգտումը դեպի օտարացում:օտարացում։ Մարդու զարգացումն ավելի հաճախ ընթանում է «ազատության» ձգտման ուղով, բայց ոչ ամեն մարդ է կարողանում ադեկվատ ձևով օգտվել դրանից, սեփական օրգանիզմում առաջացնելով հոգեկան ապրումներ, որոնք նրան ստիպում են գնալ «օտարացման» ուղով:ուղով։ Արդյունքում մարդը կորցնում է իր ինքնությունը (կամ Եսը):։ Առաջանում է պաշտպանական մեխանիզմը՝ «փախուստ ազատությունից», որի համար բնորոշ են սադիզմի ու մազոխիզմի տարրեր, դեստրուկտիվիզմ, մարդու աշխարհն ավերելու հակումը, որպեսզի այն չավերի իրեն, ավտոմատ կոնֆորմիզմ:կոնֆորմիզմ։
== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist|2}}
== Տես նաև ==
|
