«Գորտեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական և վիքիֆիկացման ուղղումներ, փոխարինվեց: ։Փ → ։ Փ, ։Ս → ։ Ս (2), ։Գ → ։ Գ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 21.
== Գորտեր ==
 
Ապրում են ցամաքում, ջրերին մոտենում են միայն ձվադրման ժամանակ։ Բնակվում են բոլոր մայրցամաքներում, բացի [[Անտարկտիդա]]յից և [[Ավստրալիա]]յից։
Տող 38 ⟶ 37՝
==Արյունատար համակարգը ==
 
Գորտորի արյունատար համակարգը կազմված է սրտից և արյունատար անոթներից։Սիրտըանոթներից։ Սիրտը կազմված է երեք խորշերից՝ երկու [[նախասրտեչից]] և մեկ [[փորոքից]]։ Աջ նախասիրտը լցված է բոլոր որգաններից եկած երակային արյունով,իսկ ձախ նախասիրտը՝ զարկերակային արյունով։Փորոքումարյունով։ Փորոքում զարկերակային և երակային արյունը խառնվում է։Սրտիէ։ Սրտի խոռոչները կծկվում են հերթականութըամբ՝ երկու նախասրտերը միաժամանակ,ապա [[փորոքը]]։
 
==Արտազատական համակարգը==
 
Գորտերի արտազատական օրգանները երիկամներն են, որոնք տեղակայված են ողնաշարի երկու կողքերին։ Նրանցում առաջացած մեզը միզածորաններով լցվում է կոյանոց և ապա՝ միզապարկ։
Միզապարկում ջուրը մասամբ հետ ներծծվում արյան մեջ,և մեզն ավելի է խտանում։ Երբ միզապարկը լցվում է, մեզն անցնում է կոյանոց և օրգանիզմից հեռանում։ Մեզի բաղադրության մեջ մտնում է ջուր, աղեր և միզանյութ։Գորտերիմիզանյութ։ Գորտերի թոքերը թույլ են զարգացած, օրգանները և հյուսվածքները խառը արյան միջոցով անհամեմատ քիչ թթվածին են ստանում, բջիջներում և հյուսվածքներում օքսիդացման պրոցեսները թույլ են ընթանում,և քիչ էներգիա է անջատվում։ Դա է պատճառը, որ երկկենցաղների մարմնի ջերմաստիճանը կայուն չէ.սառնարյուն կենդանիներ են։
Բոլոր գորտերը ակտիվ են տարվա տաք շրջանում։ Միջավայրի ջերմաստիճանի մինչև 4°С-ի դեպքում անցնում են ձմեռային շրջանի՝ քուն են մտնում։
 
Տող 57 ⟶ 56՝
Բազմացման շրջանում գորտերը կուտակվում են ջրամբարներում։ Արուներն իրենց վառ գույնով և <<երգով>> գրավում են էգերին։ Արուները գլխի երկու կողմերում կամ կոկորդի տակ ունեն [[ռեզոնատորներ]], որոնք ուժեղացնում են նրանց ձայնը։ Բազմացման շրջանում էգը թույլ է տալիս արուին բարձրանալ մեջքին և ամուր գրկել։ Այդ ընթացքում էգերը դնում են գորտնկիթ, իսկ արուները սերմնաբջիջներ պարունակող սերմնահեղուկը թափում են գորտնկիթների վրա։ Գորտնկիթը սև է, զարգացման ընթացքում կլանում է արեգակի ճառագայթները, արտաքինից պատված է թաղանթով և հարուստ է սննդանյութերով։
 
Բեղմնավորումից 8-10 օր հետո գորտի զիգոտից (բեղմնավորված ձվաբջջից) զարգանում է թրթուրը՝[[ շերեփուկը]]։
 
Նրանց թրթուրը՝ շերեփուկը, ավելի շատ նման է ձկներին, քան իր ծնողներին, վարում է ջրային կենսակերպ։ Շնչում է խռիկներով, ունի երկխորշ սիրտ, արյան շրջանառության մեկ շրջան, կողագիծ, տեղաշարժվում է պոչային լողակով։ Շերեփուկը սկզբում սնվում է ձվաբջջում պաշարված դեղնուցի հաշվին, այնուհետև՝ ջրիմուռներով և մանրէներով։
 
Շերեփուկի աճին զուգընթաց տեղի են ունենում խորը փոփոխություններ՝ առաջանում են վերջույթներ, շնչառությունը դառնում է թոքային, սիրտը՝ եռախորշ։ Զարգանում է արյան շրջանառության երկու շրջան, աստիճանաբար անհետանում է պոչը։2-3 ամսվա ընթացքում թրթուրը վերածվում է հասուն գորտի։
 
 
== Բազմազանություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գորտեր» էջից