«Իսոսի ճակատամարտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
-Կատեգորիա:Զորավարներ, -Կատեգորիա:Պատմություն, -Կատեգորիա:Ճակատամարտեր, -Կատեգորիա:Հայոց պատմություն, +[[Կատեգորիա:Ալեքսանդր Մակե... |
չ clean up, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 22.
[[Գրանիկոսի ճակատամարտ|Գրանիկոս]] գետի ճակատամարտից հետո Ալեքսանդրը, պաշարելով [[Փոքր Ասիա]]յի մերձափնյա քաղաքները, հատեց [[Տավրոս]]ի լեռնաշղթան, անցավ Կիլիկյան Դարպասի նեղ լեռնանցքով ու մուտք գործեց [[Կիլիկիա]]։ Դարեհը, գլխավորելով իր բազմահազարանոց զորքը, [[Բաբելոն]]ից դուրս եկավ Ալեքսանդրին ընդառաջ։ Հակառակորդները իրար մոտեցան ներկայիս Սիրիայի տարածքում, տակավին անտեղյակ մեկը մյուսի դիրքավորման մասին։ Վերջապես, Ալեքսանդրին տեղեկացրին, որ Դարեհի զորքը կանգնած է իր թիկունքում, [[Իսոս]] ծոցի ափին։ Երկու կողմերը պարտադրված էին անհապաղորեն մտնելու բախման մեջ։ Իր զբաղեցրած թիկունքային դիրքով պարսկական բանակը վտանգում էր մակեդոնացիների հաղորդակցության գծերը։ Ինչ վերաբերում է պարսիկներին՝ ապա նրանց հսկայական զորքի համար երկարատև անգործությունը ծայրահեղ անցանկալի էր։ Բանակները ճամբարվեցին Պինարուս գետի հովտում. պարսիկները՝ գետի հյուսիսային ափին, հունամակեդոնական զորքը՝ հարավային։ Այս ճակատամարտում մասնակցող ուժերի քանակը անհայտ է. ենթադրաբար, Դարեհի զորքը գերազանցում էր Ալեքսանդրի զորքը մոտ 6 անգամ։ Իսոսի դաշտվայրը խցկված է Միջերկրական ծովի ու լեռների միջև և ամենալայն մասում կազմում է ընդամենը 2.5 կիլոմետր։ Այդպիսի տեղանքը առավել նպաստ էր փոքրաթիվ ու արագաշարժ հունամակեդոնական զորքի համար։
Ալեքսանդրի զորքը Իսոսին մոտեցավ երկարատև արագընթաց երթից հետո և անպատրաստ էր մարտական գործողությունների անհապաղ մեկնարկմանը։ Ալեքսանդրը տրամադրեց նրան հանգստանալու հնարավորություն, այնուհետև առաջնորդեց դեպի կռվի վայրը։ Մոտենալով թշնամուն, նա իր նժույգի վրա սլացավ շարքերի երկարությամբ, քաջալերելով ու մարտի տենչ հաղորդելով իր զինվորներին։
Իր շքախմբով շրջապատված, Դարեհը անշարժ կանգնած էր ռազմակառքի մեջ իր բանակի կենտորնում։ Նրա շուրջը մոգերը աղոթում ու կրակապաշտական ծեսեր էին կատարում։ Զորքի հետևի մասում տեղավորվել էր արքայի հսկայական սայլաճամբարը՝ արքայի կանանոցով, դստրերով, գանձարանով ու պերճանքի առարկաներով։ Դարեհը այնչափ էր վստահ իր հաղթանակի վրա, որ անգամ կարգադրել էր Ալեքսանդրին կենդանի բռնել։ Ալեքսանդրի համար հաղթանակի գրավականներն էին մարտի անվրեպ ղեկավարումը, ինքնատիպ մարտավարությունը, զինվորների բարձր մարտական ոգին ու վարժվածությունը։ Ալեքսանդրի մտադրությունը հետևյալն էր՝ մինչ Պարմենիոնի թևը կզսպեր պարսիկ հեծելազորի ճնշումը, կազմակերպել հիմնական գրոհը աջ թևում, ճեղքել թշնամու մարտական գիծը ու նետվել գլխավոր թիրախի՝ Դարեհի ուղղությամբ։ Այդպիսով, առճակատող կողմերը ընդունել էին նույնանման մարտավարություն։
Ալեքսանդրը փայլուն կերպով իրականացրեց իր մտահղացումը։ Հեթայրները աջ կողմից շրջանցեցին թշնամուն ու մխրճվեցին նրա հետևակազորի մեջ։ Այնուհետև Ալեքսանդրը թեքեց իր խումբը և սեպաձև բռունցքով հարվածեց թշնամու առջևի գիծը։ Այստեղից նա, հրելով ու հետ մղելով ափշած ու խառնաշփոթված պարսիկներին, սլացավ դեպի Դարեհի նստատեղը։
| |||