«Շաղգամ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Կաղամբազգիներ ՀոթՔաթ գործիքով
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Brassica rapa plant.jpg|մինի]]
'''Շաղգամ''' ({{lang-lat|Brassica тара}}), [[կաղամբազգիներ]]ի ընտանիքին է դասվում, [[կաղամբ]]ի [[ցեղ]]ի երկամյա բանջարային բույս։ Առաջին տարում ձևավորվում են վարդակը և արմատապտուղը, երկրորդում՝ ցողունը, ծաղիկները և սերմերը։ Ծաղկաբույլը վահան է, Շաղգամի սորտեր․ /․ Պետրովսկայա-1, 2․ Միլանսկայա սպիտակ կարմրագլուխ, 3․ Մայսկայա դեղին կանաչագլուխ պտուղը՝ երկփեղկանի պատիճ, սերմերը մանր են, կլոր, մուգ գորշ [[գույն]]ի,1000 [[սերմ]]ի զանգվածը՝ 1-3 գ։ Տերևները՝ թույլ կտրտված եզրերով, թավոտ։ Սերմնաբույսի բարձրությունը՝ 50—150 սմ։ Արմատապտուղը պարունակում է 8,5—16,9% չոր նյութեր (կեսը՝ շաքարներ), С (22— 73 մգ%), Bi, B2 [[վիտամին]]ներ, կարոտին, հանքային աղեր, սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր, մանանեխի յուղ, վերջինս պայմանավորում է Շաղգամի յուրահատուկ հոտն ու համը։ Արմատապտղի միսը հյութալի է, կեղևը՝ սպիտակ կամ դեղին, վերևի մասում՝ կանաչավուն, մանուշակագույն, կլոր տափակավունից մինչև երկարավուն ձևի։ Շաղգամ օգտագործվում է սննդի մեջ թարմ, խաշած, խորոված վիճակում։ Շաղգամը լավ է աճում խոնավ, ավազա-կավային և կավավազային բերրի հողերում։ Սերմերը ծլում են 2-3°C-ում։ Ցանքերը սնուցում են ֆոսֆորական, կալիումական պարարտանյութերով՝ 10-15 կգ/հւս ազդող նյութի հաշվով, փխրեցնում են հողերը, կատարում նոսրացում՝ թողնելով միջբուսային տարածություն 6-8 սմ։ Բերքը հավաքում են [[ցրտահարություն]]ներից առաջ։ ԽՍՀՄ-ում, այդ թվում նաև ՀԽՍՀ-ում, շրջանացված սորտերից են՝ Պետրովսկայան, Մայսկայան, Սամարկանդսկայան, Միլանսկայա բելայան են։
'''Շաղգամ''' ({{lang-lat|Brassica тара}}), [[կաղամբազգիներ]]ի ընտանիքին է դասվում, [[կաղամբ]]ի [[ցեղ]]ի երկամյա բանջարային բույս։ Առաջին տարում ձևավորվում են վարդակը և արմատապտուղը, երկրորդում՝ ցողունը, ծաղիկները և սերմերը։ Ծաղկաբույլը վահան է, Շաղգամի սորտեր․ /․ Պետրովսկայա-1, 2․ Միլանսկայա սպիտակ կարմրագլուխ, 3․ Մայսկայա դեղին կանաչագլուխ պտուղը՝ երկփեղկանի պատիճ, սերմերը մանր են, կլոր, մուգ գորշ [[գույն]]ի,1000 [[սերմ]]ի զանգվածը՝ 1-3 գ։ Տերևները՝ թույլ կտրտված եզրերով, թավոտ։ Սերմնաբույսի բարձրությունը՝ 50—150 սմ։
 
[[Պատկեր:Malselvneper.JPG|մինի|ձախից]]
Արմատապտուղը պարունակում է 8,5—16,9% չոր նյութեր (կեսը՝ շաքարներ), С (22— 73 մգ%), Bi, B2 [[վիտամին]]ներ, կարոտին, հանքային աղեր, սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր, մանանեխի յուղ, վերջինս պայմանավորում է Շաղգամի յուրահատուկ հոտն ու համը։ Արմատապտղի միսը հյութալի է, կեղևը՝ սպիտակ կամ դեղին, վերևի մասում՝ կանաչավուն, մանուշակագույն, կլոր տափակավունից մինչև երկարավուն ձևի։ Շաղգամ օգտագործվում է սննդի մեջ թարմ, խաշած, խորոված վիճակում։ Շաղգամը լավ է աճում խոնավ, ավազա-կավային և կավավազային բերրի հողերում։ Սերմերը ծլում են 2-3°C-ում։
 
Ցանքերը սնուցում են [[ֆոսֆորական պարարտանյութեր|ֆոսֆորական]], [[կալիումական պարարտանյութեր]]ով՝ 10-15 կգ/հւս ազդող նյութի հաշվով, փխրեցնում են հողերը, կատարում նոսրացում՝ թողնելով միջբուսային տարածություն 6-8 սմ։ Բերքը հավաքում են [[ցրտահարություն]]ներից առաջ։ ԽՍՀՄ-ում, այդ թվում նաև ՀԽՍՀ-ում, շրջանացված սորտերից են՝ Պետրովսկայան, Մայսկայան, Սամարկանդսկայան, Միլանսկայա բելայան են։
{{ՀՍՀ}}
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Շաղգամ» էջից