«Հյուսիսային Իրանի խանություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Հայոց պատմություն}}
 
'''Պարսկական խանություններ'''<ref name="ReferenceA">The Cambridge modern history, Том 14, 1992, стр. 72</ref><ref>[[Encyclopædia Iranica|Իրանիկա]]: [http://iranica.com/articles/azerbaijan-index AZERBAIJAN]. «This new entity consisted of the former Iranian Khanates of Arrān, including Karabagh, Baku, Shirvan, Ganja, Talysh (Ṭāleš), Derbent (Darband), Kuba, and Nakhichevan (Naḵjavān), which had been annexed to Russia by the treaties of Golestān (1813) and Torkamānčāy (1828) under the rubric of Eastern Transcaucasia.»</ref> (երբեմն թուրքական քարոզչության արդյունքում սխալմամբ օգտագործվում է '''ադրբեջանական խանություններ''' անվանումը) 50-70 տարի ([[1747]]-[[1828]] թթ.) [[Թյուրքեր|թյուրքախոս]] հարստությունների կողմից ղեկավարվող [[Իսլամ|մուսուլմական]] ավատատիրական տիրույթներ էին [[Անդրկովկաս]]ում, ավելի կոնկրետ՝ [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի]], [[Ադրբեջանի Հանրապետություն|Ադրբեջանի]] և [[Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն]]ների տարածքներում, և [[Իրան]]ի հյուսիսում՝ այժմ այսպես կոչվող «[[Իրանական Ադրբեջան]]ում»<ref name="Swietochowski">Tadeusz Swietochowski. Russian Azerbaijan, 1905—1920: The Shaping of National Identity in a Muslim Community. Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-52245-5: <blockquote>Thus began a half-century-long period of Azerbaijani independence, albeit in a condition of deep political fragmentation and internal warfare. Most of the principalities were organized as khanates, small replicas of the Persian monarchy, including Karabagh, Sheki, Ganja, Baku, Derbent, Kuba, Nakhichevan, Talysh, and Erivan in northern Azerbaijan and Tabriz, Urmi, Ardabil, Khoi, Maku, Maragin, and Karadagh in its southern part. Many of the khanates were subdivided into mahals (regions), territorial units inhabited by members of the same tribe, reflecting the fact that residue of tribalism was still strong.</blockquote></ref><ref>Firouzeh Mostashari. On the religious frontier: Tsarist Russia and Islam in the Caucasus. I.B. Tauris; New York, 2006. ISBN 1-85043-771-8. Стр. 13</ref>։
[[Պատկեր:Azerbaijan khanates all XVIII-XIX.png|մինի|ձախից|Խանությունները 1747-1828թթ.]]
Ադրբեջանցիները հավակնում են այդ խանությունները համարել իրենցը՝ պատճառաբանելով, որ դա [[Ադրբեջան]]ի պատմության ավատատիրական մասնատվածության փուլն է եղել, երբ երկիը բաժանված է եղել 20-ից ավելի խանությունների։ Միջնադարում այս փուլը ունեցել են բազմաթիվ պետություններ։ Դա մի գործընթաց է, երբ հիմնական, գույություն ունեցող պետությունը բաժանվում է մանր մասերի, քանի որ կենտրոնական ղեկավարությունը թուլանում է։ Այդպիսի փուլ եղել է [[Հայաստան]]ում, երբ առաջացել են կիսանկախ [[Վասպուրականի թագավորություն|Վասպուրականը]], [[Կարսի թագավորություն|Կարսը]], [[Լոռու թագավորություն|Լոռին]], [[Սյունիքի թագավորություն|Սյունիքը]], [[Արցախի թագավորություն|Արցախը]], [[Տարոնի իշխանություն|Տարոնը]]։ Ավատատիրական մասնատվածության վառ օրինակ են [[Գերմանիա]]ն և [[Իտալիա]]ն, որոնք այդ վիճակում մնացին երկար դարեր՝ մինչև [[19]]-րդ դարի վերջին քառորդը։ Սակայն Ադրբեջանի պարագայում սա չի կարող կիրառվել առնվազն 4 պատճառով.