«Արաբական Միացյալ Էմիրություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Երկիր
|native_name = <span style="line-height:1.33em;"><big> جالإمارات العربية المتحدة </big><br />''Ալ-Իմարաթ ալ-Արաբիա ալ-Մուտտախի''</span>
Տող 36 ⟶ 35՝
|calling_code = 971
}}
'''ՄԱԷ''' ({{lang-ar|ا, لإمارات العربية الم}}), պաշտոնապես '''Միացյալ Արաբական Էմիրություններ'''։<ref>[http://www.tfode.com/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B7%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80 Միացյալ Արաբական Էմիրություններ անվան ստուգաբանություն]</ref> ՄԱԷ-ն գտնվում է [[Ասիա|Հարավ-արևմտյան Ասիայում]]՝ [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզու]] հարավ-արևելյան մասում։ ՄԱԷ-ն հարավից և արևմուտքից սահմանակից է [[Սաուդյան Արաբիա]]յին, հարավ-արևելքից և հյուսիս արևելքից [[Օման]]ի հետ։ ՄԱԷ-ի ափերը ողողում են [[Օմանի ծոց|Օմանի]] և [[Պարսից ծոց|Պարսից]] ծոցերը։
Միացյալ Արաբական Էմիրությունների քաղաքական կառուցվածքը իրենից ներկայացնում է հանրապետության և թագավորության յուրահատուկ համադրություն։ ՄԱԷ-ն համարվում է ֆեդերատիվ հանրապետություն, որը կազմված է 7 էմիրություններից՝ բացարձակ ինքնիշխան։ Պետությունը գլխավորում է Աբու Դաբիի էմիրությունը, իսկ ղեկավարությունը՝ Դուբայի Էմիրությունը։ Միացյալ Արաբական Էմիրությունների տարածքը նմանվում է ռնգեղջյուրի եղջյուրին, որը կարծես թե մտել է Պարսից ծոց, Արաբական թերակղզու հյուսիս-արևելյան վերջավորությունից։ ՄԱԷ-ն բաղկացած է 7 էմիրություններից՝ Աբու Դաբի, Աջման, Դուբայ, Ֆուջեյրա, Ռաս-ալ-Խայմա, Շարժա և Ումմ-ալ-Քուվեյն։Աբու Դաբիի Էմիրությունը գրավում է պետության տարածքի 85%-ը, իսկ ամենափոքր էմիրության՝ Աջմանի տարածքն է ընդամենը 250 քառ. կմ։ ՄԱԷ-ի աշխարհագրության առանձնահատկությունը կայանում է նրանում, որ պետության տարածքի մեծ մասը կազմում են ավազային անապատները, որոնք մի մասն են կազմում աշխարհի ամենամեծ Ռուբ-Էլ-Խալի ավազային անապատի, որը գտնվում է հարևան Սաուդյան Արաբիայի հարավ-արևելքում։ Այս տարածքները ծածկված են հաստ աղի շերտով, այն ինչ երկրի հյուսիսում և արևելքում գերակշռում են օազիսները և լեռնային հիանալի տեսարանները։ ՄԱԷ-ն մուսուլմանական երկիր է։ Այստեղ ընդունված է չէ գտնվել փողոցում ոչ սթափ վիճակում (հակառակ պարագայում կարող են հայտնվել բանտում) կամ արտահայտիչ հագնվելը (հատկապես վերաբերվում է կանանց)։ Սակայն վերջին շրջանի զբոսաշրջիկների կտրուկ աճի պատճառով ավանդույթները գնում է դեպի Եվոպական նորմերին։<ref>[http://art-tour.am/index.php?act=tours&op=itemsindex&itemid=10&langs=am art-tour.am] Միացյալ Արաբական Էմիրություններ</ref>
== Պատմություն ==
VII դարում փոքր շեյխությունները, որոնք տեղակայված էին Պարսից ծոցի հարավային և Օմանի ծոցի հյուսիս-արևմտյան ափերին, մտան [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական խալիֆայության]] կազմի մեջ, վերջիններս արդեն այս տարածքներում տարածել էին [[իսլամ]]ը։ Այս ժամանակահատվածում ստեղծվեցին [[Դուբայ]], [[Շարժա]], [[Ֆուջեյրա|Էլ-Ֆուջեյրա]] քաղաքները։ [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական խալիֆայության]] թուլացումից հետո շեյխությունները ստացան ավելի շատ ինքնիշխանություն։ X-XI դարերում [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզու]] արևելյան հատվածը մտնում էր Կարմատների պետության կազմի մեջ, իսկ վերջինիս բաժանումից հետո տարածքը անցավ Օմանի իշխանության տակ։
Տող 72.
====== Կլիման ======
Երկրի կլիման չափազանց տաք է և չորային։ Հաճախ են լինում ավազային փոթորիկներ։ Ամռանը ջերմաստիճանը կազմում է 30-35, իսկ ձմռանը 20-23 աստիճան Ցելսիուսի սանդղակով։ Ամեն տարի նոյեմբերից մինչև մայիս տեղումների քանակը կազմում է 100մմ։<ref name=":1" /> Ջրի ջերմաստճանը Պարսից ծովում +17°C –ից ավել է, իսկ ամռանը +35°C:<ref>[http://gloriatravel.am/arm/5/29/tours.html gloriatravel.am] Կլիմա</ref> Գիշերը անապատային շրջաններում ջերմաստիճանը կարող է նվազել մինչև +5-8 C: Դրա հետ մեկտեղ օդի խոնավությունը շատ բարձր է և հաճախ կտրուկ փոփոխվում է: Արաբական Միացյալ Էմիրություններ ճամփորդելու լավագույն ժամանակն է հոկտեմբերից-մայիս: Ամեն տարի նոյեմբերից մինչև մայիս տեղումների քանակը կազմում է 100մմ: <ref name=":4">[http://dubaitravel.am/info_helpful_information.htm dubaitravel.am] Օգտակար տեղեկություններ - ՄԱԷ</ref>
== Տնտեսություն ==
ԱՄԷ-ի տնտեսության հիմքը նավթարդյունաբերությունն է, որը երկրի տնտեսական բարգավաճման գլխավոր աղբյուրն է: Կան նավթավերամշակման, մետաղաձուլական, նավթաքիմիական, ցեմենտի արտադրության ձեռնարկություններ: Օազիսներում մշակում են փյունիկյան արմավենի, մրգեր, բանջարեղեն: Զարգացած է ձկնարդյուն աբերությունը, մարգարիտի արդյունահանումը: Երկրին նկատելի եկամուտներ է բերում նաև զբոսաշրջությունը: Արտահանում է նավթ, նավթամթերք, ալյումին: Ներմուծում է մեքենաներ ու սարքավորումները արդյունաբերական ապրանքներ: Առևտրական գլխավոր գործընկերներն են` ԱՄՆ, Ճապոնիա, Մեծ Բրիտանիա, Գերմանիա, Իտալիա,Հարավային Կորեա, Թաիլանդ, Օման, Հնդկաստան, Իրան, Սինգապուր, Հայաստանի Հանրապետություն: ՀՆԱ-ն` մեկ շնչի հաշվով 45 000 ԱՄՆ դոլար:<ref name=":0" />
====== Տրանսպորտ ======
ՄԱԷ- ում հասրակական տրանսպորտը շատ թույլ է զարգացած, տեղի բնակչությունը նախընտրում է երթևեկել ավտոմեքենաներով; Դուբայում գործում է ավտոբուսների համակարգ, որը երթևեկում է Դուբայի առևտրի կենտրոններով: Տոմսերը վաճառում է վարորդը: Ավտոբուսները բավական ժամանակակից են, ունեն հովացման համակարգ: Հստակ պահպանվում է երթևուկության օրակարգը (06:00- 23:00): Առավել հաճախակի օգտվում են տաքսիներից: Դուբայում կան երկու տիպի տաքսիներ՝ ցուցիչներով(«Dubai Transport») և առանց ցուցիչների: Վերջինի դեպքում գնի համար ավելի լավ է նախապես պայմանավորվել: 1կմ արժե 1,51 դիհրամ, տաքսու 12ժամյա վարձակալությունը արժե 500 դիրհամ: Սպասելավարձը գանձվում է առաջին 10 րոպեից հետո, րոպեն արժե 0,50 դիրհամ, ժամն արժե 30 դիրհամ: 2009թ. Սեպտեմբերի 9-ին բացվեց Դուբայի մետրոպոլիտենը, որը կազմված է 10 կայարաններից: Մետրոյով կարելի է հասնել օդանավակայանի 3-րդ տերմինալ, քաղաքի կենտրոն և կենտրոնական խանութներ: Մետրոպոլիտենի աշխատանքային ժամերն են՝ 06:00-23:00, ուրբաթ օրերին ՝ 06:00-14:00: Դուբայի միջազգային օդանավակայանը ՄԱԷ-ում ամենամեծն է: Գտնվում է Դուբայ պատմական կենտրոնից 4կմ հարավ- արևելք:<ref>[http://megasolagency.wordpress.com/%D5%B4%D5%A1%D5%A7-%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A1%D5%B5/ megasolagency.wordpress.com] ՄԱԷ ( Միացյալ Արաբական Էմիրություններ)</ref><ref name=":1" /><ref name=":2">[http://vanatour.am/am/country/view?name=http%3A%2F%2Fvanatour.am%2Fam%2Ftour%2F41 vanatour.am] Մշակույթ Տոներ Տրանսպորտ</ref>
== Քաղաքականություն ==
Միացյալ Արաբական Էմիրությունների քաղաքական կառուցվածքը իրենից ներկայացնում է հանրապետության և թագավորության յուրահատուկ համադրություն։ ՄԱԷ-ն համարվում է ֆեդերատիվ հանրապետություն, որը կազմված է 7 էմիրություններից՝ բացարձակ ինքնիշխան։ Պետությունը գլխավորում է [[Աբու Դաբիի Էմիրություն|Աբու Դաբիի էմիրությունը]], իսկ ղեկավարությունը՝ [[Դուբայի Էմիրություն]]ը։
====== Բնակչություն ======
Միացյալ Արաբական Էմիրությունների բնակչությունը կազմում է 4,5 միլլիոն մարդ, որից արաբները կազմում են միայն 1/3 մասը, իսկ տեղաբնակները` 11%: Մնացածները փախստականներ են Պակիստանից, Հնդկաստանից, Բանգլադեշից, Շրի Լանկայից և Հարավային Ասիայի մյուս երկրներից, որոնք տեղափոխվել են ՄԱԷ ժամանակավոր աշխատողի կարգավիճակով: Ամենամեծ համայնքը հնդկականն է, որը կազմում է մոտ 1,5 մլն մարդ: Բնակչության 85% չեն համարվում երկրի քաղաքացիներ:
Բնակչության 88% կենտրոնացված են քաղաքներում: Խոշորագույն և ավելի դինամիկ զարգացող քաղաքն է Դուբայը, 1, 5 միլլիոն բնակչությամբ: Մյուս խոշոր քաղաքներն են Աբու Դաբին, Ալ-Այինը, Ֆուջեյրան և Շարժան:<ref name=":4" />
====== Վարչական բաժանում ======
{{main|ՄԱԷ-ի էմիրությունները}}
Տող 229 ⟶ 231՝
====== Կրոն ======
ՄԱԷ-ի գրեթե բոլոր քաղաքացիները [[Իսլամ|մուսուլմաններ]] են, որոնցից 85% [[Սուննի իսլամ|սուննիներ]], իսկ 15% [[շիա]]ներ։<ref name=":4" /> Էմիրությունների փախստականների ծառայության հավաստմամբ, գաղթականների 55% ևս [[Իսլամ|մուսուլման]] են, 25% [[հինդուիզմ|հինդուիստներ]], 10% [[Քրիստոնեություն|քրիստոնյաներ]], 5% [[Բուդդիզմ|բուդդիստներ]]։ Մյուս 5% կազմում են փոքրամասնությունները։ 4, 5 միլլիոն բնակչությունից հաշվված նաև օտարերկրիացիներին, [[Իսլամ|մուսուլմանները]] կազմում են 3/4 մասը։
[[Դուբայի Էմիրություն|Դուբայը]] միակ էմիրությունն է, որտեղ կա [[հինդուիզմ|հինդուիստական]] տաճար։ Իսկ [[եկեղեցի]]ներ կան բոլոր էմիրություններում։<ref name=":1" />
| |||