«Հենրի V (Անգլիա)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
'''Հենրի V'''(անգլ. Henry V, [[օգոստոսի 9]]-ը, այլ տվյալներով [[1387]] [[սեպտեմբերի 16]] Մոնմուտ ամրոց, Մոնմուտշիր [[Ուելս]]-[[օգոստոսի 31]] [[1422]], [[Վենսեն]] ([[Փարիզ]]ի մոտակայքում) [[Ֆրանսիա]])-[[Անգլիա]]յի արքա [[1413]]-ից, Լանքաստերների դինաստիայի ներկայացուցիչ Հարյուրամյա պատերազմի լավագույն զորահրամանատարներից: Ջաղջախել է ֆրանսիացիներին [[Ազենկուրի ճակատամարտ]]ում (1415): [[1420]]-ի Տուրայի պայմանագրով դարձավ ֆրանսիական գահի ժառանգորդ և խնամակալ ստացավ [[Կարլ VI]]-ի աղջկա Եկատերինայի հետ: Շարունակել է պատերազմը, չընդունելով Կարլ VI-ից հետո ֆրանսիական գահի նկատմամբ հավակնություններ ունեցող վերջինիս որդուն Կարլին(ապագայում` [[Կարլ VII]]) և այդ պատերազմի ժամանակ էլ մահանում 34 տարեկան հասակում [[1422]]-ին Կարլ VI-ից ընդամենը 2 ամիս անց, ամենայն հավանականությամբ ժանտախտից:
'''Հենրի V''' (1387—1422), թագավոր 1413-ից: Լանքաստերների դինաստիայից:
== Սկզբնական շրջան ==
 
Ապագա թագավորը ծնվել է [[օգոստոսի 9]]-ին կամ [[սպետեմբերի 16]]-ին 1386-ի կամ 1387-ին Հենրի IV-ի և 16-ամյա Մարի դը Բոգունի ընտանիքում: [[1398]]-ին հոր` Հենրիի արտաքսումից հետո Ռիչարդ II արքան Հենրին մնաց Ռիչարդի խնամակալության տակ, որը նրան վերաբերվեց բարեգթորեն: Երիտասարդ Հենրին ուղեկցել է Ռիչարդ II-ին [[Իռլանդիա]] կատարած արշավանքի ժամանակ: [[1399]]-ին Հենրիի հայրը ետ վերադարձավ և դարձավ քագավոր Ռիչարդ II-ի փոխարեն: Երիտասարդ Հենրին, ով ևս վերադարձավ Անգլիա, պաշտոնապես դարձավ թագաժառանգ: Հոր թագադրման արարողության ժամանակ ստացավ Ուելսի արքայազն տիտղոսը: [[1399]]-ի [[նոյեմբերի 10]]-ին նա ստացավ Լանքաստերյան հերցոգ տիտղոսը, դառնալով պետության երրորդ դեմքը, մեկ տարվա մեջ ստանալով այս երկու տիտղոսները: Այս ամենի կողքին նա ստացավ նաև Կորնուելյան հերցոգ տիտղոսը Չեստերի գրաֆ և [[Ակվիտանիա]]յի հերցոգ: Համաձայն միջնադարյան ժամանակագիրների Հենրին սովորել է նաև [[Օքսֆորդի համալսարան|Օքսֆորդ]]ի քոլեջներից մեկում, որի կանցլերը հենց իր հորեղբայր Հենրի Բոֆորտն էր:
[[Հենրի IV (Անգլիա)|Հենրի IV]]-ի որդին: Ձգտել է հաշտվել խոշոր ֆեոդալների հետ՝ վերադարձնելով հոր բռնագրաված տիրույթները: Վերսկսելով [[Հարյուրամյա պատերազմ]]ը,1415-ին ծանր պարտության է մատնել ֆրանսիացիներին, գրավել հյուսիսային Ֆրանսիան, այդ թվում՝ Փարիզը: Ճանաչվել է Ֆրանսիայի թագավոր [[Կարլոս IV]]-ի ժառանգորդ և Ֆրանսիայի խնամակալ:
Մի քանի տարի անց նա գլխավորեց անգլիական զորքերը Օուեն Գլենդուրի բարձրացրած ապստամբության դեմ: Միանալով իր հոր զորքերին մասնակցում է Հենրի Պերսի դեմ [[1403]]-ի [[հուլիսի 21]]-ի Շրուստբերի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտին: Ճակատամարտը քիչ էր մնում դառնար վերջինը 16-ամյա արքայազնի համար: Բանն այն է, որ ճակատամարտի ժամանակ նետահարել էին նրա դեմքը: Շնորհիվ այդ նետի վաստակեց սպի ամբողջ կյանքի համար:
 
== Մասնակցությունը երկրի կառավարմանը: Կոնֆլիկտը հոր հետ ==
[[1408]]-ին Հենրիի ամբողջ ուշադրությունը կենտրոնացած է եղել Ուելսում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա: Արքայի հիվանդությունից հետո նրա իշխանությունն ավելի մեծացավ երկրի կառավարման գործում: [[1410]]-ի [[հունվար]]ից նա իր հորեղբայրներ Թովմաս և Հենրի Բորֆրտների հետ միասին փաստացի կառավարում էր երկիրը: Սակայն նրա և հոր մեջ հակասություններ են ձևավորվում արտաքին և ներքին քաղաքական խնդիրներում, այս հակասությունն այնքան խորացավ հոր և որդու մեջ, որ [[1411]]-ին թագավորը Հենրիին վռնդեց իր Խորհրդից: Այս վեճը բացառապես հիմնված էր քաղաքական խնդիրների վրա: Ապագա Հենրի V-ի հետ կապված այս իրադարձությունները իրենց արձագանքն ունեն [[Շեքսպիր]]ի երկերում, բայց այս վեճը լուրջ ազդեցություն չունեցավ Հենրիի հետագա ճակատագրի մեջ:
[[Կատեգորիա:Անգլիայի թագավորներ]]
[[Կատեգորիա:1387 ծնունդներ]]