'''ՎերլուցությունՎերլուծություն''' անալիզ, , ճանաչողության հնար՝ օբյեկտի տարրերի (մասերի, կողմերի, հատկությունների, հարաբերությունների, ինչպես նաև տեսակների) մտովի առանձնացումը։ Հակադիր է համադրությանը, որի (և մյուս հնար- ների) հետ օրգանապես կապված է ճանաչողության պրոցեսում։ Բուն գիտական մտածողության մեջ Վերլուցության օբյեկտի մտովի տարրաբաժանումն է՝ տարրերի հարաբերության որոշմամբ, տարբեր առումներով դրանց գնահատմամբ հանդերձ, որով ՎերլուցությունՎերլուծություն դառնում է ճանաչողության արդյունավետ հնար։ Վերլուցությանը հաջորդում է օբյեկտի, որպես ամբողջության, նախնական ըմբռնմանը և նշանակում է ճանաչողության հետագա խորացում, որակապես նոր աստիճան օբյեկտի էության բացահայտման մեջ։ Վերլուցության է ենթարկվում ինչպես եզակի օբյեկտը (ասենք՝ Հովհաննես Թումանյանի «Անուշ» պոեմը), այնպես էլ ընդհանուրը (ասենք՝ պոեմը որպես գրական ժանր)։ Գործնականում, մանավանդ ուսուցողական նկատառումով, առավել հաճախ ընդհանուրի ՎերլուցությունՎերլուծություն տրվում է եզակիի, որպես օրինակի, նմուշի, Վերլուցության միջոցով։ Վերլուծական կարողությունը ձևավորվում է հասարակական-աշխատանքային գործունեության, աշխարհի պրակտիկ յուրացման ընթացքում, առարկաների փաստական, ֆիզիկական մասնաբաժանման հիման վրա՝ չհանգելով հանդերձ վերջինիս։ [[Ֆիզիկա]]յի, [[քիմիա]]յի, կենսաբանության և այլ բնագավառներում գիտափորձի ժամանակ օբյեկտի փաստական մասնաբաժանումը (օրինակ, քիմիական տարրալուծումը), փոփոխումը ուղեկցվում են Վերլուցությամբ։ Վերլուցության ժամանակ միտքն ընթանում է ամբողջից դեպի մասը, առարկայից դեպի հատկությունն ու հարաբերությունը, ընդհանուրից դեպի մասնավորը [ըստ Բաժանում (հասկացությունների)]։ [[Մաթեմատիկա]]յում Վերլուցություն ըմբռնվում է նաև մի հատուկ իմաստով, որ սովորաբար արտահայտվում է «անալիզ» տերմինով:
