«Կտուց անապատ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 46.
| շինանյութ =
}}
'''Կտուց վանք''', [[Վասպուրականի հայկական տաճարներ|հայկական լքված եկեղեցի]] պատմական [[Վասպուրական]] նահանգում՝ [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] [[Կտուց
Ըստ ավանդության, հիմնադրել է սուրբ [[Գրիգոր Լուսավորիչ]]ը [[Հռոմ]]ից վերադառնալիս՝ այստեղ ամփոփելով իր հետ բերած Կենաց փայտի մի մասը և յոթ սրբերի մասունքները, կառուցել յոթ եկեղեցի ու իր աշակերտներից մեկին առաջնորդ կարգել։ Կտուց անապատի մասին առաջին հիշատակությունը վերաբերում է [[16-րդ դար]]ին։ [[1462]] թվականին անապատի վանահայր Գրիգոր եպիսկոպոսը Ստեփանոս վարդապետի ձեռքով վերանորոգել է սուրբ Հովհաննես Կարապետ և սուրբ Խաչ եկեղեցիները։ [[15-րդ դար]]ում [[Կտուց անապատ]]ը դարձել է գրչության նշանավոր կենտրոն և ծաղկում ապրել հայտնի գրիչներ Խաչատուրի ու Հովհաննեսի գործունեությամբ։
[[1462]] թվականին Խաչատուրը Հայսմավուրք է ընդօրինակել, որտեղ հիշատակում է իրեն օգնած բազմաթիվ միաբանների (ձեռագիրը նկարազարդել է Վասպուրականում հռչակված Մինաս ծաղկողը)։ Խաչատուրի գործը շարունակել է Հովհաննեսը, որից մեզ հասած ամենահին ձեռագիրը [[1470]] թվականի է։ Հայտնի են նաև Մինաս և Բարսեղ գրիչները ([[1770]]–[[1780]]-ական թվականները)։ [[16-րդ դար]]ում Կտուց անապատանկում է ապրել։
[[17-րդ դար]]ում [[Լիմ անապատ]]ի միաբանների մի մասը տեղափոխվել է Կտուց կղզի, վերակենդանացրել Կտուց անապատ., կառուցել բնակելի ու տնտեսական շենքեր, նորոգել հները։ [[1712]] թվականին Կտուց անապատի վանահայր Սիմեոն արքեպիսկոպոսը հիմնովին վերակառուցել է Կտուց անապատի ընդհանուր տեսքը սուրբ Կարապետ եկեղեցին (ճարտարապետ՝ Խոշխաբար Բաղիշեցի)։ Սրբատաշ ֆելզիտով կառուցված, մեկ զույգ գմբեթակիր մույթերով եկեղեցու աղոթասրահը արլ-ից ավարտվում է յոթանիստ խորանով։ [[Եկեղեցի]]ն ունեցել է որմնանկարներ ([[20-րդ դար]]ի սկզբին մույթերի վրա դեռևս նկատելի էին Աբգար թագավորի և Կոստանդին կայսրի պատկերները)։
[[1740]] թվականին եկեղեցու ճակատին կից Կարապետ Դատիկ եպիսկոպոսը քառամույթ գավիթ է կառուցել, որի հս. պատից մուտք է բացվում դեպի ուղղանկյուն խորանով Ս. Հրեշտակապետաց մատուռը, որտեղ պահվել են Կտուց անապատ-ի ձեռագրերը։ Համալիրի հարմում գտնվում են միջանցքի շուրջը երկշար դասավորված մութ ու ցածր խցերը, արլ-ում՝ հյուրատունը, իսկ հարավում՝ վանահոր բնակարանը։ [[19-րդ դար]]ում Կտուց անապատի թեմն ունեցել է ութ գյուղ։ Նրան են պատկանել Վանա լճի մերձափնյա [[ցորեն]]ի արտերը, [[այգիներ]], [[ձիթհանք]], [[ջրաղաց]], [[տուն|տներ]], [[խանութ]]ներ են։ Կտուց անապատամայացել է [[Մեծ եղեռն]]ի ժամանակ։
== Գրականություն ==
* Առաքել Դավրիժեցի, Գիրք պատմութեանց, Ե., [[1990]]։
* Լալայան Ե., Վասպուրական. նշանավոր վանքեր, ԱՀ, պր. 1, Թ., [[1912]]։
* Ոսկյան Հ., Վասպուրական-Վանի վանքերը։
{{ՀՀ2012}}
▲'''Կտուց վանք''', [[Վասպուրականի հայկական տաճարներ|հայկական լքված եկեղեցի]] պատմական [[Վասպուրական]] նահանգում՝ [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] Կտուց կղզում։
== External links ==
* [http://digitool.rpi.edu:8881/R/3EICQBYRI1RSQ936658IRU8LN5GPYMYGRUP2VUR3I9FA2UDVPP-00949?func=dbin-jump-full&
* [http://www.panoramio.com/photo/187730 A recent photo] of the island-monastery
* [http://www.panoramio.com/photo/61609241 Armenian Мonastery] on Ktuts (Charpanak) Island, Lake Van
| |||