«Սերբիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ավելացվել է 5917 բայտ ,  9 տարի առաջ
Առանց խմբագրման ամփոփման
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 32.
calling_code = 381 |
}}
'''Սերբիայի '''{{IPA2|{{Audio-IPA|en-us-Serbia.ogg|ˈsɜrbiə}}}}☃), պաշտոաշտոն անվաանվաանվանումը''' Սերբիայի Հանրապետութտութ''' ({{lang-sr|Репу̀блика Ср̀бија}}, ''Ռեպուբլիկա Սռբիյա'' ), դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է Հարավ-Արևելյան [[Եվրոպա]]յի [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] կենտրոնական մասում։ Սերբիան հյուսիսից սահմանակից է [[Հունգարիա]]յին, հյուսիս արևելքում՝ [[Ռումինիա]]յին, արևելքում՝ [[Բուլղարիա]]յին, հարավում՝ [[Մակեդոնիա]]յին, հարավ-արևմուտքում՝ [[Ալբանիա]]յին և [[Չեռնոգորիա]]յի, արևմուտքում՝ [[Խորվաթիա]]յին և [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յին։վՍերբիան 2003 - 2006թթ.-ին մտնում էր Սերբիա և Չերնոգորիայի կազմի մեջ։ 2006թ.-ին անկախացավ Չերնոգորիան։ 2008թ.-ին անկախություն հռչակեց Կոսովոն, որի անկախությունը Սերբիան չի ճանաչում։<ref name=":0">[http://www.tours.am/am/countries/%D5%A5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1/%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%A1 www.tours.am] Սերբիայի մասին ավանդույթներ խոհանոց</ref>
'''Սերբիայի Հանրապետություն''' ({{lang-sr|Репу̀блика Ср̀бија}}, ''Ռեպուբլիկա Սռբիյա'' {{IPA2|{{Audio-IPA|en-us-Serbia.ogg|ˈsɜrbiə}}}}), դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է Հարավ-Արևելյան [[Եվրոպա]]յի [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] կենտրոնական մասում։
<br />
Սերբիան հյուսիսից սահմանակից է [[Հունգարիա]]յին, հյուսիս արևելքում՝ [[Ռումինիա]]յին, արևելքում՝ [[Բուլղարիա]]յին, հարավում՝ [[Մակեդոնիա]]յին, հարավ-արևմուտքում՝ [[Ալբանիա]]յին և [[Չեռնոգորիա]]յի, արևմուտքում՝ [[Խորվաթիա]]յին և [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յին։
 
Սերբիան 2003 - 2006թթ.-ին մտնում էր Սերբիա և Չերնոգորիայի կազմի մեջ։ 2006թ.-ին անկախացավ Չերնոգորիան։ 2008թ.-ին անկախություն հռչակեց Կոսովոն, որի անկախությունը Սերբիան չի ճանաչում։
 
<!-- Հոդվածի համար առաջարկվող բովանդակությունը. -->
*
== Պատմությունը ==
Սերբիան պետություն է Եվրոպայի հարավում` Դանուբի ավազանում: Առանձնացել է 1991-92 թթ-ի պատմական իրադարձությունների արդյունքում, երբ Հարավսլավիան տրոհվեց ինքնիշխան պետությունների:
 
Երկրի տարածքն զբաղեցնում են Սերբական բարձրավանդակի լեռնաշղթաներն ու լեռնազանգվածները, հյուսիսում՝ Միջինդանուբյան դաշտավայրը: Ընդերքում կան կապարի, ցինկի, քարածխի, գորշ ածխի, պղնձի, նավթի և գազի հանքավայրեր:
 
Կլիման չափավոր ցամաքային է: Խոշոր գետերն են Դանուբը, Սավան, Տիսան, Մորավան: 
 
Լեռնալանջերը ծածկված են  ասեղնատերև և խառնանտառներով:
 
Սերբիայի տարածքը սլավոններով բնակեցվել է դեռևս VI-IX դարերում:  IX դարում ընդունել են քրիստոնեություն: XII դարում սերբերն ստեղծել են խոշոր  պետություն, XIV դարում՝ Սերբա-հունական թագավորություն:
 
1389 թ-ին երկիրն ընկել է օսմանյան տիրապետության տակ, որից ազատագրվել է միայն XIX դարում. 1830–33թթ-ին ստացել է ինքնավարության կարգավիճակ, 1878 թ-ի Բեռլինի կոնգրեսի որոշմամբ՝ լիակատար անկախություն և զգալիորեն ընդլայնել  տարածքը: 1882 թ-ից դարձել է թագավորություն: 1912–13 թթ-ին մասնակցել է Բալկանյան պատերազմին, իսկ 1915–18 թթ-ին գրավվել է ավստրո-հունգարական զորքերի կողմից: 1918 թ-ին նախկին Ավստրո-Հունգարիայի տարածքի զգալի մասը միավորվել է Սերբիայի հետ, և կազմավորել է Սերբերի, խորվաթների և սլովենների թագավորությունը, որը 1929 թ-ից կոչվել է Հարավսլավիա:
 
1941 թ-ին երկիրը գրավել է Գերմանիան, 1944 թ-ին ազատագրվել խորհրդային զորքերի օգնությամբ: 1945 թ-ին Սերբիան Սլովենիայի, Խորվաթիայի, Բոսնիայի և Հերցոգովինայի, Մակեդոնիայի և Չեռնոգորիայի հետ ներառվել է Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետության կազմի մեջ, որը գոյատևել է մինչև վերջինիս փլուզումը՝ 1991 թ., երբ իրենց անկախությունը հայտարարեցին Սլովենիան, Խորվաթիան, Բոսնիան և Հերցոգովինան ու Մակեդոնիան: 1992 թ-ին Սերբիան և Չեռնոգորիան միասին կազմեցին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը և ընդունեցին նոր սահմանադրություն: 2002 թ-ին Հարավսլավիայի Միութենական Հանրապետությունը վերակազմավորվեց Սերբիայի և Չեռնոգորիայի Միության, որը գոյատևեց մինչև 2006 թ.:
 
2006 թ-ի հունիսի 3-ին Սերբիայում և Չեռնոգորիայում անցկացված հանրաքվեով Չեռնոգորիան նույնպես անջատվեց Սերբիայից, և Սերբիան մնաց բուն Սերբիայի և 2 ինքնավար մարզերի` Վոեվոդինայի ու Կոսովոյի հետ: Սակայն գնալով խորացավ դեռևս 1999 թ-ին Կոսովոյում սկսված հակամարտությունը ալբանացիների (92 %) և սերբերի (6 %) միջև, և 2008 թ-ի փետրվարի 17-ին Կոսովոն  հայտարարեց իր անկախությունը, որը Սերբիան չի ճանաչել:<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=726 www.encyclopedia.am] Հայկական հանրագիտարան Սերբիա</ref>
 
== Ընդհանուր տեղեկություններ ==
=== Պետական կառուցվածքը ===
== Սերբիայի Քաղաքական կուսակցությունները ==
* [[Սերբիայի Ռադիկալ կուսակցություն]] (ազգայնական)
* [[Դեմոկրատական կուսակցություն]] (Լիբերալ )
* [[Սերբիայի Դեմոկրատական կուսակցություն]] (պահպանողական)
* [[Սերբիայի առաջադիմական կուսակցություն]] (Պահպանողական)
* [[G-17 (կուսակցություն Սերբիայում)|G-17]] (ազատական )
* [[Սերբիայի Սոցիալիստական կուսակցություն]] (Սոցիալիստական)
* [[Սերբիայի Լիբերալ դեմոկրատական կուսակցություն]] (Լիբերալ)
 
== Մշակույթ ==
== Աշխարհագրությունը և ժողովրդագրությունը ==
 
== Պատմությունը ==
====== Ավանդույթներ ======
Սերբիայի քաղաքացիները գնահատում և պահպանում են իրենց ավանդույթները, հատկապես` Ուղղափառ եկեղեցին: Նույնիսկ երիտասարդները գիտեն իրենց պատմությունը և հեշտությամբ կարող են ցանկացած տուրիստի համար ծառայել որպես էքսկուրսավար: Մարդիկ շատ շփվող են, նրանք Ձեզ հետ կարող են զրուցել եղանակի, սպորտի, իրենց անձնական կյանքի մասին, սակայն պատերազմների կամ քաղաքականության մասին խոսել չի կարելի, քանի որ հիշողությունները դեռ թարմ են:<ref name=":0" />
 
====== Խոհանոց ======
Խոհանոցի առանձնահատկությունն է պանրի շատ օգտագործումը ("կաչկավալի", "կաչամակ", "զլատիբոր", "լիպսկի" և "սենիչկի"): Լայն օգտագործում ունի նաև հացը, ինչը լիության նշան է: Բանջարեղենը մատուցվում է ոչ միայն որպես ինքնուրույն ուտեստ, այլ նաև որպես"կանաչ խորտիկներ": Ազգային խոհանոցից տարածված են "սարման", "պասուլը", "սմբուկը", պոմիդորը և այլ աղցաններ:<ref name=":0" />
 
== Ծանոթագրություներ ==
<references />
{{ՎՊԵ|Serbia‎|Սերբիա}}
{{Եվրոպական երկրներ}}
4225

edits