«Ռուսական աշխարհագրական ընկերություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''ԽՍՀՄ աշխարհագրական ընկերություն''' ([[1845]]-[[1850]] թվականներին և [[1917]]-[[1926]] թվականներին՝ Ռուսական[[Ռուսաստան|Ռուսա]]կան աշխարհագրական ընկերություն, 1850—1917[[1850]]-ին՝[[1917]] թվականներին՝ Ռուսական կայսերական աշխարհագրական ընկերություն, 1926— 1938[[1926]]-ին՝[[1938]] թվականներին՝ Պետ․Պետական աշխարհագրական ընկերություն), աշխարհի հնագույն աշխարհագրական ընկերություններից։ Հիմնադրվել է [[1845-ի]] օգոստ․թվականի [[օգոստոսի 6]](18)-ին, [[Պետերբուրգ|Պետերբուրգում]], [[ռուս]] գիտնականներ Ֆ․ Պ․ Լիտկեի, Կ․ Ս․ Բերի, Ֆ․ Պ․ Վրանգելի և այլոց նախաձեռնությամբ։ ՍինչևՄինչև [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ը ընկերության նախագահը համարվում էր ցարական ընտանիքի անդամներից մեկը, սակայն իրականում ընկերությունը ղեկավարում էին փոխնախագահները։ 1845—50[[1845]]-ը[[1850]] թվականներին և 1857—72[[1857]]-ը՝[[1872]] թվականներին՝ Ֆ․ Պ․ Լիտկեն, 1850—57[[1850]]-ը՝[[1857]] թվականներին՝ Ս․ Ն․ Սուրավյովը[[Մուրավյով|Մուրավյովը]], 1873— 1914[[1873]]-ը՝[[1914]] թվականներին՝ Պ․ Պ․ Սեմյոնովը, 1914—17[[1914]]-ը՝[[1917]] թվականներին՝ Ցու․ Ս․ Շոկալսկին։[[Շոկալսկի]]ն։ Գոյության առաջին տարիներից ընկերությունը կազմակերպել է արշավախըմբային ուսումնասիրություններ։ «Տեղեկագիր Աշխարհագրական ընկերության» աշխատությունների լույս ընծայումով ([[1846]]) սկիզբ դրվեց [[Ռուսաստան]]ում աշխարհագրական գրականության հրատարակմանը, կազմվեց Ռուս, կայսրության աշխարհագրական-վիճակագրական առաջին բառարանը։ Պ․ Պ․ Սեմյոնով-Տյան-Շանսկու, Ն․ Ս․ Պրժևալսկու, Ն․ Ն․ ՍիկլուխոՄիկլուխո-ՍակլայիՄակլայի, Պ․ Ա․ ԿրոպուոկինիԿրոպոկինի, Ս․ Վ․ Պևցովի, Պ․ Կ․ Կոգլովի, Գ․ Ե․ Գրում-Գրժիմայլոյի, Գ․ Ն․ և Ա․ Վ․ ՊուոանինՊոտանին ամուսինների, Ի․ Դ․ Չերսկու, Ն․ Ս․ Կնիպովիչի, Վ․ Ա․ Օբրուչևի, Լ․ Ս․ Բերգի և ուրիշների ուսումնասիրություններն ու հայտնագործությունները Սիջին[[Միջին Ասիա|Միջին]] և [[Կենտրոնական ԱսիայումԱսիա]]յում, Հս․[[Ուրալ|Հյուսիսային ՈւրալումՈւրալ]]ում, [[Կովկաս|Կովկասում]], [[Սիբիր|Սիբիրում]], [[Հեռավոր Արևելք|Հեռավոր Արևելքում]], [[Իրան|Իրանում]], Սոնղոլիայում[[Մոնղոլիա|Մոնղոլիայում]], [[Նոր Գվինեա|Նոր Գվինեայում]] և [[Հնդկաստան|Հնդկաստանում]], կազմակերպվել են ընկերության նախաձեռնությամբ։ [[1851-ից]] թվականից ընկերության բաժանմունքներ են ստեղծվել Ռուսաստանի տարբեր վայրերում։ [[1865-ից]] թվականից լույս է տեսնում ընկերության «Տեղեկագիրը»։ ՍինչևՄինչև Հոկտեմբերյան սոցիալիստական մեծ հեղափոխությունը ընկերությունն ուներ 11 բաժանմունք և 1000 անդամ։ ՍՍՀՄԽՍՀՄ Ա․աշխարհագրական ը․ընկերության կամավոր գիտական-հասարակական կազմակերպություն է, որն ունի 35000 իսկական և 600 կոլեկտիվ անդամ ([[1982]])։ Բաղկացած է Կենտրոնական կազմակերպությունից ([[Լենինգրադ|Լենինգրադում]]), հանրապետական 14 կազմակերպություններից և ավելի քան 200 մասնաճյուղերից ու բաժիններից։ [[1938-ից]] թվականից գործում է ՍՍՀՍ[[ԽՍՀՄ]] Գիտությունների ԳԱակադեմիայի կազմում։ Բարձրագույն օրգանը համագումարն է, որը հրավիրվում է 5 տարին մեկ։ Համագումարների միջև ընկած ժամանակամիջոցում ընկերությունը ղեկավարում են Գիտական խորհուրդը և Նախագահությունը՝ պրեզիդենտի[[նախագահ|նախագահի]] գլխավորությամբ։ Ընկերությունն ակտիվորեն մասնակցում է գործնական խնդիրների լուծմանը։ Կոնֆերանսներում, համաժողովներում, նստաշրջաններում գիտական ուսումնասիրությունների կոլեկտիվ քննարկման միջոցով կոորդինացնում և վերահսկում է աշխարհագրական գիտության տարբեր բնագավառներում կատարվող աշխատանքները՝ նպաստում դրանց որակի բարձրացմանն ու կատարելագործմանը։ Գիտական, բարեկամական սերտ կապեր է պահպանում սոց․սոցիալիստական երկրների աշխարհագրական ընկերությունների հետ։ Գնահատում է աշխարհագրական լավագույն աշխատանքները և պարգևատրում ՍեծՄեծ, Ֆ․ Պ․ Լիտկեի, Պ․ Պ․ Սեմյոնով-ՏյանՇանսկուՏյան-Շանսկու, Ն․ Ս․ Պրժևալսկու անվան [[ոսկի|ոսկե]] մեդալներով, և Ս․ Ի․ Դեժնյովի անվան մրցանակով։ Նպաստում է աշխարհագրական գիտելիքների տարածմանը և աշխարհագրական ուսուցման կատարելագործմանը։ Կազմակերպում և հրավիրում է ընկերության համագումարները, ղեկավարում է ընկերության «Տեղեկագրի», Կենտրոնական գրադարանի (մոտ 500 հզ․հազար գիրք, [[քարտեզ]]ներ, ատլասներ[[ատլաս]]ներ, [[1982]]) և աշխարհագրական գիտ․գիտական արխիվի (մոտ 100000 փաստաթուղթ, [[1982]]) աշխատանքները։ ՍՍ^ՍԽՍՀՄ Ա․Աշխարհագրական ընկերությունը ը․ ղեկավարել են սովետականխորհրդային գիտնականներ Ցու․ Ս․ Շոկալսկին (1917—31[[1917]]-[[1931]]), Ն․ Ի․ Վավիլովը ([[1931 — ]]-[[1940]]), Լ․ Ս․ Բերգը ([[1940]]-50[[1950]]), Ե․ Ն․ Պավլովսկին (1952—64[[1952]]-[[1964]]), Ս․ Վ․ Կալեսնիկը (1964—77[[1964]]-[[1977]])։ [[1977-ից]] թվականից ՍՍՀՄԽՍՀՄ Աշխարհագրական ընկերության պրեզիդենտննախագահն էէր բևեռախույզ, օվկիանոսագետ, ՍՍՀՄԽՍՀՄ Գիտությունների ԳԱակադեմիայի լճագիտության ինստիտուտի դիրեկտոր, ակադ․ակադեմիկոս Ա․ Ֆ․ Տրյոշնիկովը։