«Սպորակենդանիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Malaria.jpg|300px200px|մինի|Սպորակենդանիներ]]
'''Սպորակենդանիներ''' ([[Լատիներեն|լատ]]. Apicomplexa, հին անվանումը-Sporozoa), [[մակաբույծ]] [[նախակենդանիներ]]ի [[դաս]]։ Բնորոշ է [[սերունդ]]ների հաջորդականությունը և անսեռ ու [[Սեռական բազմացում|սեռական]] բազմացման [[հերթագայություն]]ը։Սպորակենդանիների կենսաշրջանի հիմնական փուլերն են շիզոգոնիան (անսեռ բազմացում), գամոգոնիան (գամետների առաջացում և բեղմնավորում) և սպորոգոնիան (սպորների և սպորոզոիտների ձևավորումը զիգոտից)։ Որոշ սպորակենդանիներ ունեն մեկ, մյուսները՝ երկու տեր։ Հայտնի է սպորակենդանինե մոտ 20005000 տեսակ։ Մարդու և կենդանիների մի շարք ծանր հիվանդությունների ([[մալարիա]], տոքսոպլազմոզ, [[կոկցիդիոզ]] և այլն) հարուցիչներ են։
== '''Սպորակենդանիներ''' ==
([[Լատիներեն|լատ]]. Apicomplexa, հին անվանումը-Sporozoa), [[մակաբույծ]] [[նախակենդանիներ]]ի [[դաս]]։ Բնորոշ է [[սերունդ]]ների հաջորդականությունը և անսեռ ու [[Սեռական բազմացում|սեռական]] բազմացման [[հերթագայություն]]ը։Սպորակենդանիների կենսաշրջանի հիմնական փուլերն են շիզոգոնիան (անսեռ բազմացում), գամոգոնիան (գամետների առաջացում և բեղմնավորում) և սպորոգոնիան (սպորների և սպորոզոիտների ձևավորումը զիգոտից)։ Որոշ սպորակենդանիներ ունեն մեկ, մյուսները՝ երկու տեր։ Հայտնի է սպորակենդանինե մոտ 2000 տեսակ։ Մարդու և կենդանիների մի շարք ծանր հիվանդությունների ([[մալարիա]], տոքսոպլազմոզ, [[կոկցիդիոզ]] և այլն) հարուցիչներ են։
=== Կյանքի ցիկլ ===
[[Պատկեր:Apicomplexa life cycle v2.svg|200px|մինի|Կյանքի ցիկլ]]
Սպորակենդանիների կյանքի ցիկլի բազմազանությունը մեծ է:Այստեղ կներկայացնենք նրանց կյանքի ցիկլի բազան:Դիպլոիդ զիգոտը ենթարկվում է շատ բաժանումների, այդ փուլերից[[փուլ]]երից մեկում նրա քրոմոսամային[[քրոմոսոմ]]ային հավաքակազմը կրճատվում է (Սպորոգոնիա):Սպորոգոնիայի ընթացքում առաջանում է առաջին անսեռ սերունդը-սպորոզոիտներըսպորոզոիդները:ՍպորոզոիտներըՍպորոզոիդները մտնում են իրենց տիրոջ օրգանիզմ և վերածվում շիզոնտի:Այս էտապում տեղի են ունենում շատ բաժանումներ որի պատջշճառովպատճառով առաջացած սերունդը անվանում են մերոզոիտ:Մերոզոիտներն ել իրենց հերթին մտնում ե բջիջներ և անցնում են մերոգոնիա:Հերթական բաժանումից հետո մերոզոիտները որոնք ներխուժել էին բջիջներ սկիզբ են տալիս գամոնտներին:Այս փուլում մակռոգամոնտը և միկռոգամոնտը հիմք են հանդիսանում միկռոգամետի և մակռոգամետի համար:վերջիններս ունեն մտրակներ և փոքր չափսեր:Սեռական պրոցեսը ընթանում է գետեռոգամիի կամ օօգամի նման:
[[Պատկեր:Apicomplexa structure.svg|մինի|Զոիտների կառուցվածք]]
== Զոիտների կառուցվածքը ==
Զոիտը իրենից ներկայացնում է նեղ բջիիջ մեծ կորիզով, որը պատված է եռամեմբրան պելլիկուլայով:Արտաքին մեմբրանը անընդհատ է, երկու ներքինները ընդհատվում են բջջային բերանում:Զոիտներին բնութագրական է ապիկալային համակարգը, որը կազմված է կոնոիդից ռոպտրիից, և միկռոնեմից:Կոնոիդը պարույր է,որը առաջացել է ֆեբրիլլաների կողմից, այն կատարում է
բջջի ծածկույթի մեխանիկական հաղթահարման ֆունկցիան:Ռոպտրիա են անվանում այն օրգանիկները որոնք պարունակում են նյութ որը ցնդեցնում են բջջի ծածկույթը և հեշտացնում են զոիտի մուտքը:Միկռոնեմի դերը հանդիսանում է ակտիվ նյութերի արտազատումը:<ref>''Шарова И. Х.'' Зоология беспозвоночных. — М.: Владос, 2002. — С. 592. — ISBN 5-691-00332-1.</ref>
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
[[Կատեգորիա:Կենդանիներ]]
{{ՀՍՀ}}
{{lang-en|}}
{{lang-ru|}}