«Սոյուզ (տիեզերանավ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 5.
Կենցաղային հատվածամասում տեղադրված են տիեզերանավի կառավարման կետը, հիմնական և օժանդակ համակարգերի սարքերն ու ագրեգատները, կենցաղային սարքավորումը, գիտական ապարատները։ «Սոյուզ» տիեզերանավերում կիրառվում են կցման երեք տիպի սարքեր։ Առաջինը պատրաստված է «ցցաձող-[[կոն]]» սխեմայով, երկրորդը՝ այդ նույն սխեմայով՝ հերմետիկ կցում ստեղծելով։ Երրորդը [(փորձարկվում է) ներկայացնում է նոր, տեխնիկական տեսակետից ավելի կատարելագործված սարք՝ կցման անդրոգինային, ծայրամասային ագրեգատ։ Սարքաագրեգատային հատվածամասի ([[ՍԱՀ]]) զանգվածը 2,7-2,8 տ է։ Նախատեսված է տիեզերանավի հիմնական համակարգի ապարատները և սարքավորումները տեղավորելու համար, որոնք ապահովում են ուղեծրային թոիչքը։ ՍԱՀ-ն բաղկացած է անցումս ւյին, սարքերի և ագրեգատային բաժանմւււնք֊ ներից։ Անցումային բաժանմունքում տեղակայված են կառանման և կողմնորոշման 10 շարժիչներ յուրաքանչյուրը՝ 100 ն քարշուժով, վառելիքի բաքերը սոյուզի քիաբաղաղրիչ վառելիքի մատուցման համակարգը։ Սարքերի 2,2 մ ծավալով հերմետիկ բաժանմունքը պատրաստված է [[ալյումին]]ի համաձուլվածքից սոյուզն ունի 2,1 մ տրամագծով, 0,5 մ բարձրությամբ գլանի ձև՝ երկու հանովի կափարիչներով։ Այս բաժանմունքում տեղավորված են շսրժման կողմնորոշման ու կառավարման համակարգերի, տիեզերանավի ապարատների ու սարքավորման կողային համալիրի և սարքավորման կառավարման, Երկրի հետ ռադիոկապի և ծրագրաժամանակային կարգավորման, հեռուստաթափման ու միասնական էլեկտրասնման սարքերը։ Ագրեգատային բաժանմունքի իրանը նույնպես պատրաստված է ալյումինի համաձուլվածքից՝ 2,1 մ տրամագծով գլանաձև պատյանի ձևով, որը փոխվսմ է կոնաձևի և վերջանում բազային [[նավ]]ակողով (տրամագիծը4 2,72 մ)․ վերջինս նախատեսված է տիեզերանավը կրող [[հրթիռ]]ի վրա տեղակայելու համար։ [[Տիեզերանավ]]ի բոլոր բաժանմունքները դրսից ծածկված են կանաչ գույնի էկրանավակումային ջերմամեկուսիչով։ Տիեզերանավի հիմնական համակարգերն են՝ տիեզերանավի շարժման կոդմնորոշման և կառավարման համակարգը, կենսաապահովման համակարգը և ռադիոտեխնիկական միջոցներն համալիրը։ Կողմնորոշման և կառավարման համակարգը նախատեսված է տարսծության մեջ տիեզերանավի դիրքը կառավարելու, տարբեր տեսակի կողմնորոշումների, կողմնորոշված վիճակի երկարատև պահպանման, շարժիչակայանքի աշխատանքի ժամանակ տիեզերանավի կայունացման, մեկ այլ տիեզերանավի մոտենալու ընթացքի կառավարման համար։ Համակարգը կարող է աշխատել ինչպես ավտոմատ, այնպես էլ ձեռքի կառավարման ռեժիմով։ Տիեզերանավի ապարատները էներգիա են ստանում էլեկտրսնման կենտրոնացված համակարգից (արևային մարտկոցներով), որն ընդգրկսմ է նաև ինքնավար քիմիական մարտկոցները կամ բուֆերային մարտկոցները (օգտակար մակերեսը՝ 11 —14 մ<sup>2</sup>)։ Կենսաապսհովման համակարգը ներառնում է Իջեցվող Ապարատի (օդի բաղադրությամբ մոտ է երկրի օդին) և Կենցաղայի Հատվածամասի մթնոլորտի վերականգնման ու ջերմակարգավորման օղակները, սննդի և ջրի պաշարները, սանիտարական սարքը։ Վերականգնումն ապահովվում է այնպիսի նյութերով, որոնք կլանում են ածխաթթու գազը, միաժամանակ անջատելով թթվածին։ Հատուկ զտիչները կլանում են վնասակար խառնուկները։ Բնակելի խցիկների հերմետիկության հնարավոր խախտման դեպքում անձնակազմի համար նախատեսված են սկաֆան-դռներ։ Ջերմակարգավորման համակարգը բնակելի խցիկներում օդի ջերմաստիճանը պահպանում է 15—25°-ի, իսկ հարաբերական խոնավությունը՝ 20— 70% ֊ի սահմաններում, գազի ջերմաստիճանը սարքերի խցիկում 0—40°С է։ Ռադիոտեխնիկական միջոցների համալիրը նախատեսված է տիեզերանավի ուղեծրի պարամետրերի որոշման, Երկրից հրահանգներ ստանալու, Երկրի հետ երկկողմանի հեռախոսային և հեռագրական կապի, խցիկների և լուսանցույցների միջոցով արտաքին իրադրության մասին հեռուստատեսային պատկերները Երկիր հաղորդելու համար, նաև տեղեկություններ արձակումների մասին։ [[1967]]-[[1981]] թվականներին Երկրի արհեստական արբանյակի ուղեծիր է դուրս բերվել 38 «Սոյուզ» օդաչուավոր տիեզերանավ։ 6,56 տ զանգվածով «Սոյուզ-1»-ն ([[տիեզերագնաց]]՝ Կոմարով) արձակվել է [[1967]] թվականի [[ապրիլի 23]]-ին՝ տիեզերանավի փորձարկման և նրա կառուցվածքի համակարգերի և տարրերի մշակման նպատակով։ Վայրէջքի ժամանակ, 7 կմ բարձրության վրա հիմնական պարաշյուտային համակարգի, իսկ հետո նաև պահեստային պարաշյուտի նորմալ չբացվելու հետևանքով Իջեցվող Ապարատն ցած է իջել մեծ արագությամբ, որը և տիեզերագնացի մահվան պատճառն է դարձել։ «Սոյուզ-2»-ը (անօդաչու) և «Սոյուզ-3»-ը (տիեզերագնաց՝ Բերեգովոյ) համատեղ թռիչք կատարեցին համակարգերի և կոնստրուկցիայի աշխատանքը ստուգելու, մոտեցումն ու մանևրումը մշակելու համար։ «Սոյուզ-4» և «Սոյոզ-5» տիեզերանավերի թռիչքի ընթացքում կատարվեցին ավտոմատ մոտեցում, օդաչուավոր 2 տիեզերանավերի ձեռքի կառավարմամբ կառանում և կցում (12,924 տ [[զանգված]]ով երկու տիեզերանավերի թռիչքը տևեց 4,5 ժ)։ Թռիչքի ժամանակ (կցումից հետո) Եւիսեևը և Խրունովը սկաֆանդրներով (սեփական կենսաապահովման համակարգով) դուրս եկան տիեզերական տարածություն և իրականացրին անցումը մի տիեզերանավից մյուսը ։ «Սոյուզ-6», «Սոյուզ-7», «Սոյուզ-8» տիեզերանավերով կատարվեց խմբային թռիչք։ Իրականացվեց գիտատեխնիկական փորձերի մեծ ծրագիր։ «Սոյուզ-7» և «Սոյուզ-8» տիեզերանավերի պլանավորված կցումը տեղի չունեցավ՝ հարաբերական շարժման պարամետրերի չափիչ ապարատների նորմալ աշխատանքը խախտվելու պատճառով։ «Սոյուզ-9» տիեզերանավի թռիչքով սկիզբ դրվեց տիեզերքում այնպիսի միջոցների մշակմանը, որոնք անհրաժեշտ են երկարատև թռիչքների համար՝ առանց տիեզերանավում արհեստական ձգողականություն ստեղծելու։ «Սոյուզ-10», «Սոյուզ-15», «Սոյուզ-23» և «Սոյուզ-25» տիեզերանավերի համար պլանավորված էր կցում Սալյուտ ուղեծրակայանի հետ։ Հարաբերական շարժման պարամետրերի չափիչ ապարատների սխալ աշխատանքի («Սոյուզ-15», «Սոյւզ-23»), ձեռքի կառանման տեղամասում աշխատանքի տրված ռեժիմից շեղման («Սոյուզ-25») պատճառով կցում տեղի չունեցավ։ «Սոյուզ-10»-ի կցման պրոցեսը չավարտվեց կցման ագրեգատի անսարքության պատճառով։ «Սոյուզ-11», «Սոյուզ-14», «Սոյուզ-17», «Սոյուզ-18», «Սսոյուզ-21», «Սոյւզ-24», «Սոյուզ-26», «Սոյուզ-32», «Սոյուզ-35», «Սոյուզ-40» տիեզերանավերով անձնակազմերը հասցվեցին ուղեծրակայաններ։ «Սոյուզ-11» տիեզերանավով անձնակազմի վերադարձի ժամանակ վայրէջքի տեղամասում Իջեցվող Ապարատի հերմետիկության վթարային խախտման հետևանքով մահացան տիեզերագնացներ Դոբրովոչսկին, Վոչկովը, Պացանը։
 
Առաջին անգամ («ՍՍոյուզ-18») կատարվեց հյուսիսափայլի և բնության հազվադեպ երևույթի՝ արծա¬ թափայլարծաթափայլ ամպերի, լուսա- և սպեկտրա- նկարահանման կոմպլեքսային հետազո¬ տություն։հետազոտություն։ «ՍՍոյուզ-12»-ի միջոցով ստուգվեց անձնակազմը փրկելու համակարգը՝ տիե¬ զերանավիտիեզերանավի հերմետիկության վթարային խախտման դեպքում։ «ՍՍոյուզ-13» տիեզերա¬տիեզերանավով նավով հեռադիտակների[[հեռադիտակ]]ների համակարգի «Օ- րիոնՕրիոն-2» օգնությամբ կատարվեցին աստ¬ ղայինաստղային երկնքի տեղամասերի աստղա- ֆիզիկականաստղաֆիզիկական դիտումներ և սպեկտրանկա- րահանում՝սպեկտրանկարահանում՝ ուլտրամանուշակագույն դիա¬դիապազոնում։ պազոնում։«ՍՍոյուզ-16»-ի թռիչքը իրականացվեց «Ս․Սոյուզ»-ի նոր վերափոխված տեսակի մշակման նպատակով։ «ՍՍոյուզ-19» տիեզերանավի թռիչ- քընթռիչքն իրականացվել է <ւՍոյու․զ^—<Ապոււոն>Սոյուզ— «Ապոլլոն» փորձնական թռիչքի (ՍԱՓԹ) ծրագրով։ «ՍալյուտՍալյուզ-4» ուղեծրակայանի հետ «ՍՍոյուզ- 20»-ի 3-ամսյա համատեղ թռիչքի ընթաց¬ քումընթացքում անցկացվեցին ռեսուրսային փորձար¬ կումներ։փորձարկումներ։ «ՍՍոյուզ-22»-ի թռիչքն անցկացվեց «Ինտերկոսմոս» ծրագրով։ Թռիչքի հիմ¬ նականհիմնական նպատակն էր տիեզերքից ժող․ժողովրդական տնտ․ տնտեսական նպատակներով Երկրի մակերևույթի երկրաբանաաշխարհագրական բնութա¬ գրերիբնութագրերի հետազոտման գիտատեխ․գիտատեխնիկական մեթոդ¬ ներիմեթոդների և միջոցների մշակումն ու կատարե¬ լագործումը։կատարելագործումը։ «ՍՍոյուզ-28», «ՍՍոյուզ-30», «Ս[[Սոյուզ]]-31», «ՍՍոյուզ- 33», «ՍՍոյուզ-36», «ՍՍոյուզ-40» տիեզերանավերի թռիչքներին մասնակցել են ՉՍՍՀ-ի, նԺՀՆԺՀ-ի, ԴԴՀ-ի, ԲԺՀ-ի, ՀԺՀ-ի, [[ՎՍՀ]]Կուբայի[[Կուբա]]յի, ՄԺՀ-ի, ՌՍՀ-ի տիեզերագնաց¬տիեզերագնացները։ ները։tՄոտեցնողՄոտեցնող-ճշգրտողtշարժիչակա¬ճշգրտող յանքիշարժիչակայանքի աշխատանքի՝ տրված ռեժիմից շեղ¬ վելուշեղվելու հետևանքով «ՍՍոյուզ-33» տիեզերանավի կցումը «Սալյուտ-6»-ի հետ տեղի չունե¬ ցավչունեցավ; «ՄՍոյուզ-26», «ՄՍոյուզ-27>, «ՄՍոյուզ-29», «ՍՍոյուզ-31», «ՄՍոյուզ- 32», «ՍՍոյուզ-35», «ՍՍոյուզ-36», «ՍՍոյուզ-37» աիեզերանա-տիեզերանավերով վերով«Սալյուտ-6» ուղեծրակայան հասցը- վածհասցված անձնակազմերի վերադարձը ուղեծ- րից՝ուղեծրից՝ Երկիր, իրականացվեց համապա¬ տասխանաբար՝համապատասխանաբար՝ «ՍՍոյուզ-27», «ՍՍոյուզ-26», «ՍՍոյուզ-31», «ՍՍոյուզ-29», «ՍՍոյուզ-34», «ՍՍոյուզ-37», «ՍՍոյուզ-35», «ՍՍոյուզ-36» տիեզերանավերով։ Այդ տիեզերանավերի անձնակազմերի փոփոխման ժամանակ փոփոխություններ կատարվեցին տիեզե¬ րագնացներիտիեզերագնացների բազկաթոռներում։ «ՍՍոյուզ-26»-ի, «ՍՍոյուզ-28»-ի, «ՍՍոյուզ-30»-ի», «ՍՍոյուզ-31»-ի, «ՍՍոյուզ-34»-ի, «ՍՍոյուզ-36»-ի, «ՍՍոյուզ-40»-ի կցումը «Սալյուտ-6»-ին կատարվեց կայանի ագրեգատային հատ¬ վածամասիհատվածամասի կողմում տեղադրված կցման ագրեգատի հետ, իսկ «ՍՍոյուզ-27»-ի, «ՍՍոյուզ-29»-ի, «ՍՍոյուզ-32»-ի, «ՍՍոյուզ-35»-ի կցումը կցման ագրե¬ գատիագրեգատի հետ՝ անցումային հատվածամասի կողմից։ Կայանը վառելիքով և բեռներով մատակարարելու տրանսպորտային գոր¬ ծողություններիգործողությունների անցկացումն ապահովե¬ լուապահովելու համար կատարվեց «ՍՍոյուզ-31», «ՍՍոյուզ-34», «ՍՍոյուզ-36», «ՍՍոյուզ-37» տիեզերանավերի վերա¬ կառուցում։վերակառուցում։ «Ս․Սոյուզ»-ի կոնստրուկցիաների և համակարգերի մշակման համար արձակ¬ վելարձակվել են մի քանի անօդաչու տիեզերանա- վեր։տիեզերանավեր։ Համատեղ թռիչքներ են կատարել «Կոսմոս-186»-ը և «Կոսմոս-188»-ը, «Կոսմոս-212»-ը, «Կոսմոս-213»-ը և «Կոսմոս- 1443»-ը (աես <ԿոսՎոս>) ՍԱՓԹ ծրագրով համատեղ թռիչքի նախապատրաստու¬ թյաննախապատրաստության սովետական ծրագրին համապա¬ տասխանհամապատասխան կատարվել է 2 թռիչք «Ս․Սոյուզ» տիպի անօդաչու տիեզերանավերով՝ («Կոսմոս- 638» և «Կոսմոս-672»)։ «Ս․Սոյուզ»-ի բազայի վրա ստեղծվել են «Պրոգրես» սերիայի բեռնա- փոխադրականբեռնափոխադրական տիեզերական ապարատ¬ ներըապարատները, իսկ մշակման և շահագործման փոր¬ ձիփորձի հիման վրա4վրա էապես արդիականացված «Սոյուզ ՏS» սերիայի տիեզերանավերը։ «Ս․Սոյուզ ՏS»-երը մեկ անգամ օգտագործման տրանսպորտային երեքտեղանի տիեզե- րանավերտիեզերանավեր են՝ նախատեսված «Սալյուտ» ուղեծրակայանի սպասարկման, ինչպես նաենաև առանձին թռիչքներ կատարելու համար։ Տիեզերանավն ունի համանման կառուցվածք և առանձին հատվածամասե¬ րիհատվածամասերի նույնանման նշանակում։ Զանգվածը[[Զանգված]]ը (առանց գլխային շրջահոսիչի և վթարա¬ յինվթարային փրկման համակարգի) 6,85 տ է, առա¬առավելագույն վելագույն երկարությունը[[երկարություն]]ը (ըստ իրանի)՝ 6,98 մ, առավելագույն տրամագիծը՝ 2,72 ւ/մ, ԻԱ-իԻջեցվող Ապարատի երկարությունը՝ 2,14 մ, տրա¬ մագիծը՝տրամագիծը՝ 2,2 t/մ, ուղեծրային հատվածամա¬ սիհատվածամասի տրամագիծը՝ 2,2 г/մ, հատվածամասերի ազատ ծավալը՝ 6,5 մ3։մ<sup>3</sup>։ «Ս․Սոյուզ Տ» բաղկացած է 3 հատվածամասից՝ ուղեծրային (կեն¬ ցաղայինկենցաղային) հատվածամասից՝ կցման ագրե¬ գատի հետ (զանգվածը՝ 1,1 տ), ԻԱ-իցԻջեցվող Ապարատից (3 игտ) UUոյուզ սարքաագրեգատային հատվածա¬ մասիցհատվածամասից (2,75 տ)։ «Ս․Սոյուզ Տ» տիեզերանավի շարժման կառավարման համակարգի հիմ¬ քումհիմքում դրված է անպլատֆորմ իներցիալ համակարգի սկզբունքը, որը հիմնված է տիեզերանավի թվանշանային հաշվողա- կանհաշվողական համալիրի բազայի վրա։ Կողմնորոշ¬ մանԿողմնորոշման բոլոր ռեժիմները, այդ թվում և դեպի Երկիր ու ԱրնԱրև, կարող են կատարվել ավ¬ տոմատավտոմատ կամ անձնակազմի մասնակցու¬ թյամբ։մասնակցությամբ։ Համակարգի կառավարումն իրա¬ կանացվումիրականացվում է Երկրից՝ հրահանգային ռա¬ դիոգծովռադիոգծով կամ կատարում է անձնակազմը։ Համակարգում նախատեսված է անցում ձեռքի կառավարման՝ վայրէջքի ցանկա¬ ցածցանկացած փուլում։ Մոտեցնող-ճշգրտող երթա¬ յիներթային հեղուկահրթիռային շարժիչով շարժիչ- կայանքը (քարշը՝ 3,1 կն) միավորված է կառանման և կողմնորոշման շարժիչների համակարգի հետ։ Միավորված շարժիչա- կայանքըշարժիչակայանքը ներառնում է կառանման և կողմնորոշման 14 հրթիռային շարժիչ՝ 137 ն Uև 12 հրթիռային շարժիչ՝ 24,5 ն նոմինալ քարշով։tէլեկտրասնմանքարշով։ հա¬էլեկտրասնման մակարգըհամակարգը հանդերձված է նոր արևային մարտկոցներով։ Կենսաապահովման հա¬ մալիրնհամալիրն արդիականացված է (նախատես¬ վածնախատեսված է 3 հոգուց բաղկացած անձնակազմի համար)։ Սկաֆանդրներն ունեն նոր կա¬կառուցվածք։ ռուցվածք։ Ռադիոկապի[[Ռադիոկապ]]ի համակարգերը ներառնում են կատարելագործված հրա- հանգածրագրայինհրահանգածրագրային ռադիոգիծը և ռադիո-ռադիոհեռուստաչափական հեռուստաչափականհամակարգը։ համակարգը։tՌա¬ դիոգծերիՌադիոգծերի անտենաները տեղադրված են արևային մարտկոցների վրա։ Տիեզերա¬ նավումՏիեզերանավում տեղակայված է նոր հեռուստա¬ տեսայինհեռուստատեսային համակարգ՝ պատկերի հաղորդ¬ մանհաղորդման լավագույն որակով։ ԻԱ-նԻջեցվող Ապարատն ունի կա¬ տարելագործվածկատարելագործված պարաշյուտային հա¬ մակարգհամակարգ և փափուկ վայրէջքի՝ պինդ վա¬ ռելիքովվառելիքով աշխատող 6 հրթիռային շարժիչ¬ ներ։շարժիչներ։ Տիեզերանավի հուսալիությունը մե¬ ծացնելումեծացնելու նպատակով մտցված է առավել պատասխանատու գործողությունների կրկնակիություն։ 1979—84[[1979]]-ին[[1984]] թվականներին (օգոստ․[[օգոստոսի 10]]-ի դրությամբ) Երկրի արհեստական արբանյակի ուղե¬ ծիրուղեծիր են դուրս բերվել 1 անօդաչու և 11 օդաչուավոր «Ս․Սոյուզ Տ» տիեզերանավեր (տես աղ․)։տիեզերանավեր։ «Ս․ՏՍոյուզ Տ»,«Ս․Սոյուզ Տ-2»,«Ս․ՏՍոյուզ Տ-3» և «Ս․Սոյուզ Տ-4» տիեզերանավերը կցվել են «Սալյուտ-6», իսկ «Ս․Սոյուզ Տ-5», «Ս․Սոյուզ Տ-6» և «Ս․Սոյուզ Տ-7», «Ս․Սոյուզ Տ-9» և «Ս․Սոյուզ Տ-10», «Ս․Սոյուզ Տ-11», «Ս․Սոյուզ Տ-12» տիեզերա¬ նավերը՝տիեզերանավերը՝ «Սալյուտ-7» ուղեծրակայանի հետ։ Անօդաչու «Ս․Սոյուզ Տ» նախատեսված էր կայանի հետ երկարատև համատեղ թռիչ¬ քիթռիչքի պայմաններում կառուցվածքի և հա¬ մակարգերիհամակարգերի մշակման համար։ «Ս․Սոյուզ Տ-2»-ը իրագործել է առաջին փորձնական թռիչքը, և անձնակազմը իրականացրել է ձեռքի կա- ռավարմամբ կցումը կայանի հետ։ «Ս․Սոյուզ Տ- 3»-ով կայան է հասցվել 3 հոգուց բաղկա¬ ցածբաղկացած անձնակազմ, իսկ «Ս․Սոյուզ Տ-4»-ով՝ 2 հո¬ գուցհոգուց բաղկացած հիմնական անձնակազմը, «Ս․Սոյուզ Տ-5»-ի հիմնական անձնակազմի հա¬ ջողհաջող աշխատանքը կարևոր քայլ էր մշտա¬ կանմշտական գործող ուղեծրակայան ստեղծելու գործում։ Անձնակազմը իրականացրեց աշ¬ խարհումաշխարհում ամենաերկարատև (211 օր) տիե¬ զերական թռիչքը։ «Ս․ Տ-6»-ի թռիչքին մաս¬ նակցել է Ֆրանսիայի Հանրապետության քաղաքացի, տիեզերագնաց ժան Լու Կրե- տիենը, «Ս․Սոյուզ Տ-11»-ի թռիչքին՝ Հնդկաս¬ տանի[[Հնդկաստան]]ի Հանրապետության քաղաքացի Ռա֊ կեշՌա֊կեշ Շարման։ Թռիչքների ժամանակ կա¬ տարվելկատարվել են բժշկական, անկշռության պայմաններում մարդու օրգանիզմի վի¬ ճակիվիճակի, Երկրի մթնոլորտի, միջմոլորակա¬ յինմիջմոլորակային միջավայրի և այլ ուսումնասիրություն¬ուսումնասիրություններ։ ներ։«Սոյուզ «Ս․ՏՏ-7»-ի անձնակազմի անդավ էր աշխարհում երկրորդ կին ւոիեզերագնացտիեզերագնաց- օդաչու Ս․ Սավիցկայան։ Թռիչքի նպա¬ տակննպատակն էր աստղաֆիզիկական և տեխ․տեխնիկական փորձերի կատարումը, Երկրի մակերե- վույթիմակերևույթի դիտարկումը և լուսանկարումը ժող․ժողովրդական տնտտնտեսության տնտ․ նպատակներով, մեծ ծավալի բժշկակենսաբանական հետազոտություն¬ ներիհետազոտությունների և փորձերի անցկացումը։ «Ս․Սոյուզ Տ-8» տիեզերանավը պետք է իրա¬ կանացներիրականացներ կցումը «Սալյուտ-7» ուղեծրա¬ կայանիուղեծրակայանի հետ և կատարեր գիտատեխ․գիտատեխնիկական և բժշկակենսաբանական հետազոտություն¬ ներհետազոտություններ ու փորձեր։ Սխալ [[ուղեծիր]] դուրս գա- «Աոյուզ» և «Ապոլլոն» աիեզերանավերհաիեզերանավերի մո¬ տեցումըմոտեցումը կցումից աոաշաոաջանլու լու պաււճառովպատճառով կցումը չի իրականացվել և «Ս․Սոյուզ Տ 8»-ը վայրէջք է կատարել։ «Ս․Սոյուզ Տ- 9»-ի թուչքիթռիչքի ընթացքում տիեզերագնաց¬ ներըտիեզերագնացները 2 անգամ դուրս են եկել բաց տիե¬ զերքտիեզերք (5 ժ 45 ր տևողությամբ), տեղա- կայելտեղակայել լրացուցիչ արևային մարտկոցներ։ «Ս․Սոյուզ S-П» տիեզերանավի թոիչքի ընթաց¬ քումընթացքում տիեզերական թռիչքների պատմու¬ թյանպատմության մեջ առաջին անգամ բաց տիեզերք է դուրս եկել կին տիեզերագնաց Ս․ Սա- վիցկարււնՍավիցկյան (Վ․ Ջանիբեկովի) հետ։ «Ս․Սոյուզ Տ» տիեզերանավի կառուցվածքի և նրա հււմակարգի մշակման նպատակով, սկսած [[1974-ից]] թվականից ուղեծիր են դուրս բերվել անօդաչու 5 տիեզերանավ։ «Ս․Սոյուզ» և «Ս․Սոյուզ Տ» տիեզերանավերը ուղեծիր են դուրս բեր¬ վումբերվում «Սոյուզ» եռաստիճան տանող հըր-հրթիռով թիռով (նկ․ 2)։ Գրկ․ Շատալով Վ․ Ա․, Տիեզերքի դըժ- վարին ուղիները, Ե․, 1982։ Освоение косми¬ ческого пространства в СССР, [т․ 1—7], М․, 1971 — 71); Космические полёты на кораблях «Союз», М․,t1976;tОсвоениеtкосмического пространства в СССР․ 1980, М․, 1982