«Մարտունու շրջան (Արցախ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 64.
==Բնական պայմանները==
Մարտունու շրջանի տարածքի զգալի մասը հարթավայրային է և ծովի մակերևույթից ունի մինչև 400մ բարձրություն։ Շրջանի հարթավայրային մասում, հատկապես [[Մարտունի]] քաղաքում,
Շրջանի արևմտյան կեսը նախալեռնային, թույլ թեքություն ունեցող մակերևույթ ունի, այստեղի կլիմայական պայմանները առավել նպաստավոր են գյուղատնտեսության համար։ ▼
==Ռելիեֆը==
Մարտունու շրջանի տարածքով հոսող գետերից ջրառատը Վարանդան է՝ իր Ամարաս վտակով։ Այն թափվում է Արաքս գետը։ Նշանավորը Խոնաշենն է, որը, սկիզբ առնելով Բովուրխանի լեռնալանջերից, անցնում է Մարտունի քաղաքով և կորչում Արցախի հարթավայրում։▼
▲Շրջանի արևմտյան կեսը նախալեռնային, թույլ թեքություն ունեցող մակերևույթ ունի, այստեղի կլիմայական պայմանները առավել նպաստավոր են գյուղատնտեսության համար։
==Գետային ցանցը==
[[Պատկեր:Aras-02.jpg|մինի|Արաքսը Հայաստանի և Իրանի սահմանում]]
▲Մարտունու շրջանի տարածքով հոսող գետերից ջրառատը
Շրջանի արևմտյան նախալեռնային հատվածը գեղատեսիլ է, հարուստ պտղատու ծառատեսակներով, անտառներով, զուլալ հետակներով ու սառնորակ աղբյուրներով։
Մարտունու ընդերքը հարուստ է կրաքարի, բազալտի, մարմարի, գրանիտի, կավի պաշարներով։ Մարմարի պաշարներով հարուստ է Նորշեն, գրանիտի պաշարներով՝ Ննգի, կավի պաշարներով՝Ննգի ու Ղավախան գյուղերի շրջակայքը։▼
==Ընդերքը==
Արևմտյան մասում շրջանը սահմանակից է Ասկերանին, հարավային մասում՝ Հադրութի շրջաններին, արևելյան ու հարավարևելյան մասերում Ֆիզուլուն, իսկ հյուսիսային մասում Աղդամի շրջաններին։ Տարածքում պահպանվել են հայկական պատմաճարտարապետական 353 հուշարջան, որոնցից կանգունը և հնագույնը Ամարասի վանքն է։ Վանքը կառուցվել է 4-րդ դաիլ սկզբին Գրիգոր Լուսավորչի, այնուհետև՝ նրա պոռ Գրիգորիս եպիսկոպոսի կողմից։▼
[[Պատկեր:MarbleUSGOV.jpg|մինի|ձախից|Մարմար]]
Շրջանի պատմաճարտարապետական մյուս հուշարձաններից նշանավոր են՝ Ճարտար գյուղի Եղիշեի, Հերհեր գյուղի Ս. Գրիգորիս, Մավաս գյուղի վանքերը, Բերդաշենի ամրոցները, Մեծ Նահատակ, Ս. Աստվածածին եկեղեցիները, Հացի գյուղի Ս. Աստվածածին եկեղեցին ու դպրոցի հին շենքը, Թաղավարդ գյուղի անտառածածկ սարի վրա գտնվող Ղևոնդաց անապատի հուշարձանները, Կաղարծի գյուղի Թարգմանչաց եկեղեցին և այլ հնություններ։▼
▲Մարտունու ընդերքը հարուստ է
==Սահմանները==
Արևմտյան մասում շրջանը սահմանակից է [[Ասկերան]]ին, հարավային մասում՝ [[Հադրութ]]ի շրջաններին, արևելյան ու հարավարևելյան մասերում Ֆիզուլուն, իսկ հյուսիսային մասում [[Աղդամ]]ի շրջաններին։
[[Պատկեր:Agdam-nagorno-karabakh-3.jpg|մինի|աջից|379px|Աղդամ քաղաքի ավերակ շինությունները՝ շրջապատված նռան և թզենու անտառներով]]
==Պատմաճարտարապետական հուշարձաններ==
▲
[[Պատկեր:Amaras-church.jpeg|մինի|ձախից|Ամարասի վանքային համալիրի եկեղեցին, 2008թ.]]
▲Շրջանի պատմաճարտարապետական մյուս հուշարձաններից նշանավոր են՝ Ճարտար գյուղի
Շրջանում կա քաղաքական 1 համայնք, գյուղական 35 համայնք և 38 բնակավայր։
==Խոշոր գյուղեր==
Գյուղերից առավել խոշորներն են [[Ճարտար]]ը, [[Բերդաշեն]]ը, [[Գիշի]]ն, [[Թաղավարդ]]ը, [[Մաճկալաշեն]]ը, [[Խնուշինակ]]ը, [[Հերհեր]]ը, [[Աշան]]ը, [[Քերթ]]ը։
Մարտունու շրջանը գյուղատնտեսության զարգացման համար առավել նպաստավոր պայմաններ ունեցող շրջաններից է։ Ունի բազմաճյուղ գյուղատնտեսություն՝ հացահատիկի մշակություն, այգեգործությունև պտղաբուծություն, անասնապահություն՝ իր բոլոր ենթաճյուղերով։▼
==Գյուղատնտեսությունը==
▲Մարտունու շրջանը գյուղատնտեսության զարգացման համար առավել նպաստավոր պայմաններ ունեցող շրջաններից է։ Ունի բազմաճյուղ գյուղատնտեսություն՝
== Ծանոթագրություններ ==
| |||