«Պլազմա (ֆիզիկա)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (9), ։Պ → ։ Պ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 5.
'''Պլազման''' ( [[հունարեն]] πλάσμα, "ձևավորված ամեն ինչ"<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dpla%2Fsma πλάσμα], Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref>) [[նյութի չորս հիմնական վիճակներ]]ից մեկն է (մյուսները [[Պինդ մարմին|պինդ]], [[հեղուկ]] և [[գազ]])։ Գազի տաքացումը կարող է [[իոնիզացիա|իոնիզացնել]] նրա մոլեկուլները կամ ատոմները (փոքրացնել կամ մեծացնել նրանում [[էլեկտրոններ]]ի քանակը), այդպիսով ձևափոխել այն պլազմայի, որը [[լիցք (ֆիզիկա)|լիցքավորված]] մասնիկներ է պարունակում` դրական [[իոններ]] և բացասական իոններ կամ էլեկտրոններ։<ref>{{cite journal |last1=Luo |first1=Q-Z|last2=D'Angelo|first2=N|last3=Merlino|first3=R. L.| year=1998|title=Shock formation in a negative ion plasma|journal= |volume=5|issue=8|publisher=Department of Physics and Astronomy|url=http://www.physics.uiowa.edu/~rmerlino/nishocks.pdf|accessdate=2011-11-20}}</ref>
 
Մասամբ կամ լրիվ իոնացված գազը ,որում դրական և բացասական լիցքերի կոնցենտրացիաները գործնականորեն համընկնում են,կոչվում է պլազմա:պլազմա։ Այսպիսով` պլազման իոններից, էլէկտրոններից և չեզոք ատոմներից կազմված էլեկտրաչեզոք համակարգ է:է։ Պլազման կարելիէ ստանալ ոչ միայն գազի տաքացման, այլև տարբեր իոնարարների` գազանման ճառագայթումների,լիցքավորված մասնիկների, ազդեցությամբ:ազդեցությամբ։
Պլազման օժտված է մի շարք հատկություններով,որոնց շնորհիվ այն դիտվում է ,որպես նյութի առանձին ագրեգատային վիճակ:վիճակ։ Պլազման, ի տարբերություն սովորական գազերի, օժտված է մեծ ջերմահաղորդականությամբ և էլեկտրահաղորդականությամբ:էլեկտրահաղորդականությամբ։ Ի տարբերություն մետաղների ` ջերմաստիճանը բարձրացնելիս պլազմայի դիմադրությունը փոքրանում է: Շատ բարձր ջերմաստիճաններում պլազմայի դիմադրությունը գրեքե հավասարվում է զրոյի.այն իրեն դրսեևորում է որպես գերհաղորդիչ: Եթե երկրագնդի վրա պլազմայի նյութի համեմատաբար հազվադեպ հանդիպող վիճակ է և ստացվում է հիմնականում արհեստական ճանապարհեվ ,ապա Տիեզերում պլազմային վիճակում է գտնվում նյութի 99%-ը:
1000 ÷ 10000 Կ ջերմաստիճան ունեցող պլազման անվանում են ցածրջերմաստիճանային կամ սառը պլազմա: Այդպիսի պլազմայի օրինակներ են գազային պարպման ժամանակ առաջացածիոնացած գազը,բոցը,երկրագունդը շրջապատող իոնոլորտը և այլն: Գոյություն ունեն հատուկ սարեր` պլազմատրոններ:պլազմատրոններ։ Դրանք ստեղծում են ցածրջերմաստճանայինպլազմայի խիտ շիթեր,որոնք կիրառում են մետաղներ կտրելու և եռակցելու, պինդ ապարներում հորատանցքեր բացելու նպատակով:նպատակով։
 
100000 Կ-ից բարձր ջերմաստիճան ունեցող պլազմային անվանում են բարձրջերմաստիչանային կամ տաք պլազմա:պլազմա։ Այդպիսի պլազմա գոյություն ունի Արեգակի և այլ աստղերի ընդերում,որտեղ ընդացող ջերմամիջուկային ռեակցիաների հետևանքով անջատվում է հսկայական էներգիա:էներգիա։<ref>Ռ.Գաբրիելյան Գ.Մելիքյան Ա.Կիրակոսյան ,10-րդ դասարանի ֆիզիկայի դասագիրք, Երևան "Լույս" 2005</ref>
 
== Ծանոթագրություններ ==