«Հանդես»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: ։Խ → ։ Խ, ։Մ → ։ Մ oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, փոխարինվեց: ։Ս → ։ Ս (2) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 6.
[[Ռուս]], առաջին հանդեսը «Սանկտ-Պետերբուրգսկիե վեդոմոստի» («Caнкт-Пeтep6ypгcкиe Beдoмocти») թերթի «Մեսյաչնիե իստորիչեսկիե, գենեալոգիչեսկիե ի գեոգրաֆիչեսկիե պրիմեչանիյա վ Վեդոմոստյախ» հավելվածն է (1728-ին)։ Հանդեսների հրատարակության գործը հատկապես զարգացում ապրեց [[XIX դար|XIX դ]]. 2-րդ կեսին։ Օդ. սկզբներին արդեն որոշակիորեն ուրվագծվեցին հանդեսների հիմնական տիպերը։ [[Կապիտալիզմ]]ի սոցիալական հակասությունների խորացման, պրոլետարիատի քաղաքական գիտակցականության ու կազմակերպվածության աճի և գիտական սոցիալիզմի գաղափարների տարածման համեմատ, երևան եկան հեղափոխական պրոլետարական դիրքերում կանգնած հանդեսներ, որոնց նախակերպարն են [[Կարլ Մարքս]]ի և [[Ֆրիդրիխ Էնգելս|Ֆրիդրիխ էնգելսի]] հրատարակած «Դոյչ-Ֆրան հանդեսներ ցոզիշե Ցարբյուխեր»-ը («Deutsch-Franzo- sische Jahrbucher»), «Նոյե Ռայնիշե ցայտունգ. Պօլիտիշ-էկոնոմիշե ռեվյու»-ն («Neue Rheinische Zeifmng. PolitischOko- nomische Revue»)։ XIX դ. 2-րդ կեսին 1-ին ու 2-րդ Ինտերնացիոնալների և մարքսիստական դիրքորոշում ունեցող հանդեսներ են՝ «Քոմըոնուելթ» ( 1866—67, Մեծ Բրիտանիա), «Դեմոկրատիշես Վոխենբլատտ» («Demo- krafcisches Wochenblaftfc», 1868—69), «Ֆոլկսշտատ» («Der Volksstaab», 1869— 1876), «Նոյե ցայտ» («Die Neue Zeit», 1883—1923, Գերմանիա), «Ռեվյու սոսիալիստ» («La Revue Socialiste», 1885—1914, Ֆրանսիա)։
Հանդեսը [[ԽՍՀՄ]]-ում։ Խորհրդային ժուռնալիստիկան շարունակում է հեղափոխական դեմոկրատիայի և բոլշևիկյան մամուլի ավանդույթները։ 1917-ի նոյեմբերի 10-ի մամուլի մասին դեկրետով փակվեցին խորհրդային իշխանության դեմ հանդես եկող պարբերականները։ 1919-ին լույս տեսան «Կոմունիստիչեսկի ինտերնացիոնալ» , «ՌԿԿ ԿԿ տեղեկագրեր» հանդեսների առաջին համարները, 1920-ին՝ «Վեաոնիկ ագիտացիի ի պրոպագանդի»-
[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի տարիներին լայն տարածում ստացան «Կրասնոարմեեց» , «Կրասնոֆլոտեց» , «Ֆրոնտովայա իլլյուստրացիա» և այլ զինվորական հանդեսներ։ Ետպատերազմյան տարիներին առաջացան նոր հանդեսներ. «Ագիտատոր» (1956 թվականից), 1957 թվականից՝ «Պոլիտիչեսկոյե սամոօբրազովանիե», «Վոպրոսի իստորիի ԿՊՍՍ» , «Սովետսկիե պրոֆսոյուզի» և այլն։ Առանձնապես արագ է աճում գիտական և արտադրական հանդեսների թիվը։ Հանդեսն արտասահմանում. ներկայումս արտասահմանում լույս են տեսնում բագմաթիվ ու բազմազան հանդեսներ։ Սոցիալիստական երկրներում հանդեսները ծառայում են նոր հասարակարգի կառուցմանը և կարևոր միջոց են աշխատավորության քաղաքական և կուլտուրական դաստիարակության գործում։ Միջազգային կոմունիստական մամուլի համակարգում առաջատար տեղ են գրավում «Նովո վրեմե» (Բուլղարիա), «Այնհայթ» («Einheit») (ԳԴՀ), «Նովե դրոգի» («Nowe drogi») (Լեհաստան), «Կուբա սոսիալիստա» («Cuba Տօcialista») (Կուբա), «Կիննոջա» (ԿԺԴՀ), «Սոցիյալիզամ» (Հարավսլավիա), «Տարշադամլի սեմլե» (Հունգարիա), «Նամն ամդրալ» ([[Մոնղոլիա]]), «Նովա միսլ» («Nova Mysl») (Չեխոսլովակիա), «Լուպտա դե կլասէ» («Lupta de clasa») ([[Ռումինիա]]) տեսական
Տարբեր բովանդակության ու պարբերականության այս հանդեսները անգնահատելի դեր կատարեցին ազգային վերածնության, լուսավորության, ազատագրական պայքարի, հայկական պետականության ստեղծման ճանապարհին։ Հայ իրականության մեջ դժվար է գերագնահատել [[Մադրաս]]ում (Հնդկաստան) հրատարակված <Ազդարար» (1794—96) դերը, որով և սկզբնավորվում է հայ մամուլը։ Հայ մշակույթի պատմության կերտման, հայագիտական մտքի զարգացման, հայոց աշխարհաբար լեզվի ու հայ նոր գրականության կազմավորման, նոր սերնդի դաստիարակման ասպարեզներում կարևոր ավանդ ունեն «Բազմավեպ» (1843 թվականից, Վենետիկ), «Մեղու»-ն (1856—74-ին, ԿՊ), «Հյուսիսափայլ»-ը (1858— 64-ին, [[Մոսկվա]]), «Արարատ»-ը (1868— 1919-ին, վաղ-պատ), «Սիոն»-ը (1866 թվականից, Երուսաղեմ), «Մասիս»-ը (1884— 1908-ին, ԿՊ), «Հանդես ամսօրյա»-ն (1887 թվականի Վիեննա), «Անահիտ»-ը (1898— 1949, ընդհատումներով, [[Փարիզ]]), «Գեղարվեստ»-ը (1908-21-ին, [[Թիֆլիս]]) են։ [[Հայկական ԽՍՀ]]-ի ստեղծումով հայ [[մշակույթ]]ի կենտրոնը դարձավ [[Երևան]]ը, որտեղ և սկսեցին լույս տեսնել տարբեր բնույթի տասնյակ հանդեսներ։ Իրենց գիտական ու գրական բարձր մակարդակով, գաղափարական-քաղաքական հագեցվածությամբ [[Հայաստան]]ի և [[սփյուռք]]ի հարյուր հազարավոր հայ ընթերցողների մոտ մեծ համարում ունեն «Լենինյան ուղիով» (1922-ից), «Խորհրդային գրականություն» (1934-ից), «Պատմա-բանասիրական հանդես» (1958-ից), «Խորհրդային արվեստ» (1926-ից), «Գարուն» (1967-ից), «[[Պիոներ]]» (1923-ից), հանդեսները։ Սփյուռքում, հակառակ նյութական հոլ բարոյական դժվարություններին, հայ մամուլի հարյուրավոր օրգանների շարքում հանդեսները կատարում են հայապահպանման, սփյուռքահայությունը [[Խորհրդային Հայաստան]]ի շուրջը համախմբելու, նոր սերընդին հայեցի դաստիարակություն տալու իրենց դժվարին դերն ու պարտականությունը։ Դրանցից հարկ է նշել«Մենք»-ը (1931—1932, Փարիզ), «Անի»-ն (1946-56-ին, Բեյրութ), «Նոր գիր»-ը (1936—54-ին, Ֆրեզնո), «[[Շիրակ]]»-ը (1956-ից, Բեյրութ), «Մխիթարյան ընտանիք»-ը (1947-ից, Վենետիկ), «Հայկազյան հայագիտական հանդես»-ը (1970-ից, Բեյրութ) և այլնն։
|