«Սալորենի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: → (47),   → oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: → (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 19.
}}
 
'''Սալորենի''' ([[լատիներեն|լատ.]]Prunus), [[վարդազգիներ]]ի ընտանիքի պտղատու կորիզապտղավոր բույսերի ցեղ։ Ծառեր են կամ թփեր՝ 3-12 մ բարձրության։ Տերևները պարզ են, էլիպսաձև կամ նշտարաձև, հարթ մակերեսով, ատամնաեզր, հերթադիր։ Ծաղկաբույլերում՝ ծաղիկները սպիտակ կամ վարդագույն, մեկական կամ 5-ական։ Պտուղը մսալի, միասերմ կորիզապտուղ է, ձվաձև կամ կլոր։ Պտուղների զանգվածը 6-100 գ է, դեղին, կանաչ, կարմիր կամ կապտասև՝ երկնագույն մոմային փառով։
 
Հայտնի է 30 տեսակ։ Հայրենիքը համարվում է [[Կովկաս]]ը, [[Փոքր Ասիա]]ն և Հյուսիսային [[Իրան]]ը։ Տարածված է [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում, [[Հնդկաստան]]ում, [[Արևելյան Ասիա]]յում, [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յում և Աֆրիկայում, [[Մոլդավիա]]յում, [[Ուկրաինա]]յում, [[Կովկաս]]ում,
[[Միջին Ասիա]]յում և այլն։ Մշակության մեջ առավել տարածված է սովորական կամ ընտանի սալորենին (Prunus domestica)։
 
Պտղաբերում է տնկման 4-րդ տարում։ Դիմանում է մինչև —30 °C ցրտերին։ Բերքատվությունը՝ մեկ ծառից 50-100 կգ կամ 100-150 g/htu։ Պտուղները պարունակում են (%-ներով)․ շաքարներ՝ 9-20, օրգանական թթուներ՝ 0, 4-1, 4, ազոտային նյութեր, [[վիտամին]]եր՝ B1, В2, С, К, РР, կարոտին և հանքային նյութեր։ Օգտագործվում է թարմ և վերամշակված վիճակում (չիր, կոմպոտ, մուրաբա, հյութ ևն)։
 
Հայաստանում մշակվում է ընտանի սալորենի (դամբուլենի), հյուսիսարևելյան շրջաններում հանդիպում է նաև մամխին։ Հայաստոնում մշակվող սալորենու ներմուծված արդյունաբերական սորտերից են Գեղձայինը, Ռենկլոդ կանաչը, Ռենկլոդ Ալտանան, Աննա Շպետը, Ջոենտ պրունը, Վիկտորիան, Հունգարասալորը։ Տեղականներից առավել հայտնի են Վազիրին, Ալբուխարին, Կանաչկենին, Դեղին դամբուլը, Սև դամբուլը։
 
{{ՀՍՀ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սալորենի» էջից