«Հյուսվածք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: ։Ա → ։ Ա (3), ։Գ → ։ Գ, ։Դ → ։ Դ (2), ։Ե → ։ Ե (2), ։Թ → ։ Թ, ։Հ → ։ Հ (2), ։Մ → ։ Մ (6), ։Ն → ։ Ն (7), ։Շ → ։ Շ, ։Ո oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո...
Տող 11.
Էպիթելային հյուսվածքը պատում է մարդու և կենդանիների մարմնի արտաքին մակերևույթը, մարմնի բոլոր խոռոչները, սնամեջ օրգանների և անոթների ներքին պատերը, մտնում գեղձերի բաղադրամասերի մեջ։ Տարբերում են հարթ, գեղձային և թարթչավոր էպիթելային հյուսվածքի տարատեսակներ։
 
Հարթ էպիթելը կազմված է միմյանց կիպ հարող բջիջներից, որոնք պատում են [[մաշկ]]ի մակերևույթը, բերանի խոռոչը, [[կերակրափող]]ը, թոքաբշտիկները։ Մաշկային էպիթելը բազմաշերտ է, և նրա ածանցյալներն են եղունգներն ու մազերը։Գեղձայինմազերը։ Գեղձային էպիթելը մտնում է [[գեղձ]]երի կազմի մեջ և կատարում հյութազատական գործառույթ։ Աղիքային էպիթելը մարսողական ուղու պատը ծածկող լորձաթաղանթն է։ Այն մասնակցում է նաև գեղձերի (ենթաստամոքսային գեղձ, [[լյարդ]], թքագեղձ) առաջացմանը։ Թարթչավոր էպիթելը պատում է շնչուղիների խոռոչը։ Էպիթելային բջիջները բազմանում են արագ և փոխարինում մահացած բջիջներին։
 
== Շարակցական հյուսվածք ==
 
Շարակցական հյուսվածքը կազմված է նոսր դասավորված բջիջներից, որոնց արանքում առկա է մեծ քանակությամբ թելակազմ միջբջջային նյութ։Շարակցականնյութ։ Շարակցական հյուսվածքը կազմում է [[կմախք]]ը, ենթամաշկային ճարպային շերտը,[[արյուն]]ը,[[ավիշ]]ը։Այնը։ Այն մտնում է բոլոր ներքին [[օրգան]]ների կազմության մեջ, օժտված է արագ վերականգնվելու հատկությամբ։Վերջինիսհատկությամբ։ Վերջինիս կազմված է թելիկներից և հիմնական անձև նյութից։Տարբերումնյութից։ Տարբերում են բուն շարակցական, աճառային և ոսկրային հյուսվածքներ։
 
Բուն շարակցական հյուսվածքի տարատեսակներն են փուխր թելավոր, ամուր թելավոր, ցանցանման, ճարպային և այլն։Թելավորայլն։ Թելավոր շարակցական հյուսվածքը հանդիպում է համարյա բոլոր օրգաններում։Նրանցիցօրգաններում։ Նրանցից են կազմված բուն [[մաշկ]]ը, ջլերը, կապանները, թաղանթները։Փուխրթաղանթները։ Փուխր շարակցական հյուսվածքը գտնվում է ներքին օրգանների միջև (օրինակ՝ ենթամաշկային ճարպային շերտը), իսկ ցանցանմանը՝ կարմիր ոսկրածուծը,[[փայծաղ]]ը և ավշային հանգույցները։Հեղուկհանգույցները։ Հեղուկ շարակցական հյուսվածք են արյունը և ավիշը, որոնք կազմված են միջբջջային հեղուկ նյութից և նրա մեջ լողացող ձևավոր տարրերից։Աճառայինտարրերից։ Աճառային հյուսվածքը կազմված է աճառային, կլոր, ձվաձև բջիջներից և միջբջջային նյութից.գտնվում է ողերը միացնող միջնաշերտում, պատում է հոդային մակերեսները և կատարում է հենարանային դեր։
 
Ոսկրային հյուսվածքը կազմված է միջբջջային նյութից՝ ոսկրային թիթեղներից, որոնց արանքում տեղավորված են ոսկրային բջիջներ։Միջբջջայինբջիջներ։ Միջբջջային նյութը հարուստ է անօրգանական նյութերով, մասնավորապես [[կալցիում]]ի աղերով։
 
Շարակցական հյուսվածքները տարածված են ամբողջ օրգանիզմում՝ իրականացնելով հենարանային, սնուցողական, պաշտպանական, փոխադրող և այլ գործառույթներ։
Տող 25.
== Մկանային հյուսվածք ==
 
Մկանային հյուսվածքը կազմված է մկանաթելերից (մկանային բջիջ) և միջբջջային նյութից։Մկանայիննյութից։ Մկանային բջիջների [[ցիտոպլազմա]]յում կան մանրադիտակային թելիկներ, որոնք կծկվում են և ապահովում մկանի կծկողական գործառույթը։Մկանայինգործառույթը։ Մկանային հյուսվածքը լինում է միջաձիգ զոլավոր և հարթ։Հարթհարթ։ Հարթ մկանային հյուսվածքը գտնվում է ներքին օրգաններում, արյան և ավշային անոթների պատերում և մաշկում։Այնմաշկում։ Այն կազմված է մանր՝ 0,1 մմ երկարությամբ իլիկաձև միակորիզ բջիջներից, որոնց բջջապլազմայում կան կծկվող թելեր և կծկվում են ոչ կամային։Նրանցկամային։ Նրանց կծկողական ուժը և արագությունը փոքր է, քան կմախքային մկաններինը։Միջաձիգմկաններինը։ Միջաձիգ զոլավոր մկանային հյուսվածքը կազմված է կամային կծկվող 10-12 սմ երկարությամբ բազմակորիզ մկանաբջիջներից, որոնց լայնական դասավորված մուգ ու բաց շերտերը հաջորդում են միմյանց։Միջաձիգմիմյանց։ Միջաձիգ զոլավոր են կմախքի, դեմքի, լեզվի, կոկորդի, կերակրափողի վերին մասի և ստոծանու մկանները։Նրանցմկանները։ Նրանց կծկումները կամային են։Սրտամկաննեն։ Սրտամկանն ունի հատուկ կառուցվածք.նրա միջաձիգ զոլավոր մկանաթելերը տեղ-տեղ իրան են միանում կամրջակներով և կծկվում են հարթ մկանաթելերի նման՝ ոչ կամային։
 
== Նյարդային հյուսվածք ==
 
Նյարդային հյուսվածքը կազմված է նյարդային բջիջներից՝ նեյրոններից, ուղեկից բջիջներից և միջբջջային նյութից։Նեյրոններննյութից։ Նեյրոններն ունեն մարմին և ելուստներ։Մարմինըելուստներ։ Մարմինը կազմված է [[ցիտոպլազմա]]յից և [[կորիզ]]ից։Ելուստներըից։ Ելուստները լինում են կարճ և ճյուղավորված։Դրանքճյուղավորված։ Դրանք կոչվում են դենդրիտներ, որոնք ընկալում են նյարդային գրգիռը և փոխանցում նեյրոնի մարմնին։Նեյրոններնմարմնին։ Նեյրոններն ունեն նաև երկար (մինչև 1 մ երկարությամբ) ելուստներ, որոնք պատված են միելինային թաղանթով։Երկարթաղանթով։ Երկար ելուստները կոչվում են աքսոններ, որոնց միջոցով գրգիռը հաղորդում է մեկ նյարդային բջջից մյուսին կամ աշխատող [[օրգան]]ին։Նյարդայինին։ Նյարդային հյուսվածքում, բացի նեյրոնից, կան նաև ուղեկից բջիջներ, որոնք նեյրոնից փոքր են 3-4 անգամ, կազում են կենտրոնական նյարդային համակարգի 40 %-ը։Տարիքիը։ Տարիքի մեծացման զուգընթաց ուղեկից բջիջների թիվը ավելանում է, իսկ նեյրոնները ընդհակառակը պակասում են։Դաեն։ Դա պայմանավորված է այն բանով, որ կյանքի ընթացքում նեյրոնների մի մասը մահանում է, իսկ նոր նեյրոններ չեն առաջանում (նյարդային բջիջները չեն բաժանվում)։Ուղեկից։ Ուղեկից բջիջները կատարում են հենարանային, պաշտպանական և սնուցողական գործառույթներ։
 
Նյարդային համակարգում ազդակը մի բջջից մյուսին փոխանցվում է հատուկ միջբջջային հպումներով՝ սինապսներով։Նյարդայինսինապսներով։ Նյարդային հյուսվածքը մտնում է [[գլխուղեղ]]ի,[[ողնուղեղ]]ի, նյարդային հանգույցների կազմության մեջ։
 
<gallery>