«Ղրղզներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 5.
|պատկեր_նկարագրում =
|երկրամաս1 ={{Դրոշավորում|Ղրղզստան}}
|հղում1 = <ref>[http://www.stat.kg/stat.files/din.files/census/5010003.pdf НациональныйԲնակչության составազգային населения (оценка на начало года, человек)կազմ]</ref>
|քանակ1 = 4 006 009 (2012)
|երկրամաս2 = {{Դրոշավորում|Ուզբեկստան}}
|քանակ2 = 250 հազար
|հղում2 = <ref>[http://www.stat.uz/STAT/demografiya/1_axoli.xls 27767,1Ուզբեկստանի тыс. чел.ժողովրդագրություն] около 250 тыс. чел.</ref>
|երկրամաս3 = {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}
|քանակ3 = 187 հազար
|հղում3 = <ref>[http://www.stats.gov.cn/tjsj/pcsj/rkpc/6rp/excel/A0201.xls ПереписьՉինաստանի населения2010 Китаяթվականի 2010մարդահամարի г.ցուցանիշներ]</ref>
|երկրամաս4 = {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|քանակ4 = 103 422
|հղում4 = <ref name="пер.2010">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года.թվականի Информационныеհամառուսական материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010մարդահամարի годаարդյունքներ]</ref><ref name="этнорф2010">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls Всероссийская перепись населения 2010. Национальныйթվականի составՌուսաստանի населенияազգային РФ 2010կազմ]</ref>
|երկրամաս5 = {{Դրոշավորում|Տաջիկստան}}
|քանակ5 = 60 715 (2010)
|հղում5 = <ref =name="Казахстан 2011">[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2011/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/12_2010-%D0%91-15-18-%D0%93.rar ЧисленностьՂազախստանի населенияՀանրապետության Республикиբնակչության Казахстанթվաքանակ по2011 отдельнымթվականի этносам наհունվարի 1 января 2011 года.տվյալներով։]</ref>
|երկրամաս6 = {{Դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|քանակ6 = 1128
|հղում6 = <ref>2001 թվականի համաուկրաինական մարդահամար։ [http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/select_51/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=50&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20&n_page=3 Ուկրաինայի բնակչությունն ըստ ազգության և մայրենի լեզվի]</ref>
|հղում6 =
|երկրամաս7 =
|քանակ7 =
Տող 34.
|քանակ10 =
|հղում10 =
|լեզու = [[ղրղզերեն]], [[ռուսերեն]]
|հավատք = [[սուննի իսլամ]]
}}
 
'''ՂրղզներըՂրղզներ''' ազգ{{lang-ky|кыргыздар}}), ենազգություն, [[Ղրղզստան]]ի հիմնական բնակչությունը։ Բնակվում են նաև [[Ուզբեկստան]]ում, [[Տաջիկստան]]ում, [[Ղազախստան]]ում, քիչ քանակությամբ՝ ՉԺՀ-ում և [[Աֆղանստան]]ի հյուսիս-արևելքում։

Պատկանում են [[մոնղոլոիդ ռասայիռասա]]յի հարավ-սիբիրական տիպին։ Խոսում են [[ղրղզերեն]], ռուսերեն։[[ռուսերեն]]։ Հավատացյալները [[սուննի իսլամ]] դավանանքի մահմեդականներ են։

Խորհրդային գիտնականների կարծիքով ղրղզների կորիզը կամ նրանց կազմի մեջ մտած հիմնական տարրերից մեկն ունի [[կենտրոնական Ասիա|կենտրոնական ասիական]] ծագում։

== Պատմություն ==
Ղրղզների վաղ շրջանի էթնիկական պատմությունը կապված է հոների, դինլինների, սակերի և ուսունների ցեղային միավորումների հետ։ Հետագայում ղրղզների կազմի մեջ մտան VI[[6-Xրդ դար|6]]-[[10-րդ դարերումդար]]երում Սայանո-Ալթայան Մերձիրտիշյան, Արևելյան Տյան-Շանի [[Թյուրքական լեզվախումբ|թյուրքալեզու]] բնակչության միջավայրում ձևավորված, ինչպես նաև Ցոթնագետքի ու Մավերաննահրի թյուրքալեզու ցեղեր (կարլուկներ, ույգուրներ), ապա՝ մոնղոլական, իսկ XVI[[16-XVIIրդ դար|16]]-[[17-րդ դարերում՝դար]]երում՝ ղազախա-նողայական ցեղերի մի մասը։ XIX

[[19-րդ դարիդար]]ի 1-ին կեսին ղրղզները Կոկանդի խանության տիրապետության տակ էին, իսկ XIX[[19-րդ դ.դար]]ի 60—7060-70-ական թթ.թվականներին նրանց բնակեցրած տարածքի մեծ մասը մտավ ռուս,[[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կազմի մեջ։ Անցյալում ղրղզները զբաղվում էին հիմնականում արտագնաց անասնապահությամբ, մասամբ՝ երկրագործությամբ։ Խորհրդական իշխանության տարիներին ղրղզները ստեղծեցին իրենց պետականությունը, ձևավորվեցին իբրև սոցիալիստական ազգ, անցան նստակեցության, զարգացավ հողագործությունը։ Նրանց զգալի մասն աշխատում է արդյունաբերության մեջ։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ղրղզներ» էջից