«Իմպրեսիոնիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 9.
«Իմպրեսիոնիզմ»-ը որպես տերմին սկսեց օգտագործվել 1874 թվականի ցուցահանդեսից հետո, որտեղ ցուցադրված էր Կ. Մոնեի «Տպավորություն: Ծագող արևը» («Impression Soleil levant», 1872, Փարիզ) նկարը։ Պատահականորեն ընտրված տերմինն ընդգծում էր ուղղության էական կողմը՝ հարաշարժ իրականության տպավորությունների, ապրումների կապակցված պահերի անմիջական արտացոլում։ Իմպրեսիոնիզմը նոր հայեցվածքի և արժեվորման հաստատումն էր, ակադեմիզմի, սալոնային արվեստի, էպիգոնության արմատական բացասումը։ Շարժման ու փոփոխությունների, իրականության գունագեղության աննախադեպ, հավաստի ու ճշմարտացի պատկերը իմպրեսիոնիստները ստեղծում էին հաճախ ներկայացնելով միևնույն տեղը, համանման դրություններն ու օբյեկտները՝ տարբեր պահերի ու տարբեր կետերից։ Անմիջական տպավորությունների, լույսի խաղերի հարստության արտացոլումը իմպրեսիոնիզմում ծառայում է երևույթների էության մեջ թափանցելու, կյանքի ընթացքը, շարժման ներքին ուժերը բացահայտելու նպատակին։ Իմպրեսիոնիզմը պլենէրի հետևողական կիրառումով ոչ միայն սկզբունքային վերադարձ էր դեպի բնությունը, այլև ժամանակակից քաղաքի հակադրությունների, առօրյայի, հասարակ մարդու իրական ապրումների ու կեցության, նրան շրջապատող իրերի գեղեցկության նոր մեկնաբանում։ Նյութական աշխարհում օդի և լույսի տարածման, բեկբեկման, տրոհման անգերազանց արտացոլումն իմպրեսիոնիզմում օգտագործվում էր մաքուր գույների օպտիկական համադրումով։ Պատկերման մեջ երանգների արտահայտիչ ուժը հաստատվում էր դրանց ինքնուրույն արժեքով։ Լույսը դառնում էր պատկերվող աշխարհի շարժման հիմնական կրողը։ Իմպրեսիոնիզմը գրականության մեջ նույնպես արվեստագետի անհատական տպավորությունների, զգացումների, ապրումների մարմնավորումն է։
Լայն է իմպրեսիոնիզմի ոճական ազդեցությունը տարբեր երկրների գրականության վրա՝ Է. Զոլա, Ժ.-Կ. Հյուիսմանս, Է. և Ժ. Գոնկուր Եղբայրներ, Գի դը Մոպասան, Ս. Պրուստ (Ֆրանսիա), 0. Ուայլդ, Ռ. Ստիվենսոն, Ջ. Կոնրադ (Անգլիա), Յո. Շլաֆ, Ս. Գերգե, Հ. Բար, Գ. Հաուպտման, Ռ.-Մ. Ռիլկե (Գերմանիա), Կ. Համսուն, Ս. Շնիցլեր (Նորվեզիա), Ա. Չեխով, Ի․ Բունին, Ա. Բալմոնտ և ուրիշներ։ Այդ գրողների որոշ մասի ստեղծագործությունը, հիմնականում պատկանելով գեղարվեստական այլ ուղղությունների, ձևավորվել է նաև Իմպրեսիոնիզմի ստեղծագործական հնարներով։ Դրանց մեջ կան նաև իմպրեսիոնիզմի հետևողական ներկայացուցիչներ։ Հայ գրականության մեջ ամենացայտուն իմպրեսիոնիստը [[Տիրան Չրաքյան|Տ. Չրաքյանն]] է՝ ստեղծագործությամբ և տեսական հայացքներով։ Իմպրեսիոնիզմի ոճի ազդեցությունը նկատվում է [[Գրիգոր Զոհրապ|Գ․ Զոհրապ]]ի, [[Ս. Զորյան]]ի, [[Ա. Բակունց]]ի պատմվածքներում։ Թատրոնում իմպրեսիոնիզմի արտահայտչամիջոցները կիրառվեցին Ա. Անտուանի (Ֆրանսիա), Մ. Ռայնհարդի (Գերմանիա), [[Վսևոլոդ Մեյերխոլդ |Վ. Մեյերխոլդի]] ([[Ռուսաստան]]) բեմադրություններում։ Դրանք աչքի էին ընկնում գործող անձանց և բեմական մթնոլորտի վառ, ցայտուն, փութկոտ բնութագրումներով, կերպարների հոգեբանության ներքին պրոցեսների
Իմպրեսիոնիզմի ուղղության երաժշտական ճյուղը ձևավորվեց Ֆրանսիայում, XIX դ. 80-90-ական թվականներին։ Աննախընթաց կերպով հարստացավ գունահնչյունային երանգապնակը, ընդլայնվեց լադային և հարմոնիկ հիմքը։ Ավանդական բազմազան ձևերի ազատ մեկնաբանումը, քմահաճ, փոփոխական ռիթմիկան, նվագախմբային թարմ հնչերանգները, կոլորիստական բռնկումներն ու առկայծումները բնորոշ դարձան երաժշտական իմպրեսիոնիզմի շատ գործերի։ Իմպրեսիոնիզմի երաժշտական ճյուղի սկզբնավորողը և խոշորագույն ներկայացուցիչն էր [[Կ. Դեբյուսի]]ն։ Իմպրեսիոնիզմի կարևորագույն միտումներից շատերը դրսևորվել են [[Մ. Ռավել]]ի, [[Պ. Դյուկա]]յի (Ֆրանսիա), [[Ա. Կազելա]]յի, [[Օ. Ռեսպիգ]]իի (Իտալիա), [[Ֆ. Դելիուս]]ի, [[Ս. Սկոտ]]ի (Անգլիա), [[Կ. Շիմանովսկի|Կ. Շիմանովսկու]] (Լեհաստան), վաղ շրջանի իմպրեսիոնիզմը [[Ստրավինսկի Իգոր|Ստրավինսկու]] (Ռուսաստան) ստեղծագործություններում։ Երաժշտական իմպրեսիոնիզմի վրա ներգործեցին «Հզոր խմբակի» կոմպոզիտորների կոլորիստական նվաճումները. Ֆրանսիայի, Իսպանիայի, արևելյան երկրների ժողովրդական երաժշտությունը։ Իմպրեսիոնիզմի առանձին կողմերը արտացոլում գտան [[Ա. Խաչատրյան]]ի (վաղ շրջան), [[Ռ. Մելիքյան]]ի, [[Գրիգոր Եղիազարյան|Գ. Եղիազարյան]]ի գործերում։ {{ՀՍՀ}}
| |||