«Զեկույց Թուրքիայում հայ ժողովրդի դրության վերաբերյալ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Զեկույց Թուրքիայում հայ ժողովրդի դրության վերաբերյալ''' ({{lang-de|Bericht über die Lage des armenischen Volkes in der Türkei}}), Յոհաննես Լեփսիուսի զեկույցն է [[Թուքիա]]յում հայերի դրության մասին, որը լույս տեսավ [[1916]] թվականի գարնանը [[Պոտսդամ]]ում՝ 20500 տպաքանակով։

Բողոքական աստվածաբան և միսիոներ [[Յոհաննես Լեփսիուս]]ը (1858 Բեռլին – 1926 Մերան) հայտնի եգիպտագետ և լեզվաբան Կարլ Ռիխարդ Լեփսիուսի որդին է:է։ 1884-1886 թվականներին գործել է [[Մերձավոր Արևելք]]ում՝ անմիջականորեն ծանոթանալով տարածաշրջանի պատմությանը:պատմությանը։ 1894-1896 թվականներին [[Համիդյան կոտորածներ]]ից հետո ծավալել է հայանպաստ գործունեությունը, որը շարունակվել է մինչև իր կյանքի վերջը:վերջը։ Այն ներառում էր հոդվածների և գրքերի հրատարակում, դասախոսությունների անցկացում, ինչպես նաև գործնական քայլեր՝ կարիքի մեջ գտնվող հայերին օգնելու համար:համար։ Հայոց ցեղասպանության օրերին Լեփսիուսը փորձեց անել հնարավորինը՝ սպանությունները կասեցնելու համար:համար։ Այդ նպատակով նա նույնիսկ 1915 թվականի [[հուլիսի 24]]-ին այցելեց [[Կոստանդնուպոլիս]], անգամ օգոստոսի 10-ին հանդիպեց [[Էնվեր փաշա|Էնվերի]] հետ:հետ։ Սակայն նրա ջանքերն անարդյունք մնացին:մնացին։ Սակայան նա կարողացել է տեղում բավական թվով փաստեր հավաքել հայերի դեմ իրականացվող սպանությունների և բռնությունների վերաբերյալ: վերաբերյալ։

Լեփսիուսի շուրջ երեք շաբաթ տևած այցելությունը Կոստանդնուպոլիս 1915 թվականին թույլ տվեց տեղում բավական թվով փաստեր հավաքել [[հայեր]]ի դեմ իրականացվող սպանությունների և բռնությունների վերաբերյալ:վերաբերյալ։ Այդ տեղեկությունները նա կարողացավ քաղել գերմանական դեսպանության աշխատակիցների, գավառներից վերադարձող օտարերկրացիների, Օսմանյան կայսրության տարբեր վայրերում ներկայացուցչություններ ունեցող օտարերկրյա կազմակերպությունների աշխատակիցների, եվրոպացի և ամերիկացի միսիոներների հետ զրույցներից:զրույցներից։ Բացի այդ շատ կարևոր տվյալներ Լեփսիուսը ձեռք բերեց ամերիկյան դիվանագիտական փաստաթղթերից, որոնք նրան ներկայացրեց [[ԱՄՆ]] դեսպան [[Հենրի Մորգոնթաու]]ն, ինչպես նաև տեղի հայերի հետ հանդիպումներից:հանդիպումներից։ Այդ առումով հատկապես կարևոր էր տեսակցությունը Զավեն պատրիարքի հետ:հետ։ Վերադառնալով Գերմանիա՝ Լեփսիուսը մեկտեղեց իր ձեռքի տակ եղած տեղեկությունները և հրատարակեց առանձին գրքով՝ «Bericht über die Lage des Armenischen Volkes in der Türkei» խորագրով, որը լույս տեսավ 1916 թվականի գարնանը Պոտսդամում՝ 20500 տպաքանակով:տպաքանակով։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ պատերազմի տարիներին [[Գերմանական կայսրություն]]ում գործում էր խիստ գրաքննություն, այս հատորը տարածվում էր գաղտնի:գաղտնի։ Հասցեատերերի շարքում էին Բունդեսթագի բոլոր պատգամավորները, «Գերմանական առաքելություն Արևելքում» կազմակերպության բարեկամները և Գերմանիայի քահանայական ծառայությունները: ծառայությունները։

Գիրքը բաղկացած է երեք մասից:մասից։ Առաջին մասում ներկայացվում են փաստերն ու դեպքերի ընթացքը՝ նահանգ առ նագանգ:նագանգ։ Երկրորդ մասում անդրադարձ է կատարվում պատասխանատվության հարցին:հարցին։ Երրորդ մասում հիմնական շեշտը դրվում է հետևանքների ներկայացման վրա:վրա։ Գրքի վերջում աղյուսակի տեսքով ներկայացված է Օսմանյան կայսրությունում հայ բնակչության թվային տվյալները:տվյալները։ Իսկ ամենավերջին էջում զետեղված է դրամական հանգանակության համար նախատեսված կտրոնը:կտրոնը։

1919 թ. լույս է տեսել գրքի երկրորդ, ընդարձակված տարբերակը՝ «Der Todesgand des armenischen Volkes» վերնագրով:վերնագրով։ Նույն թվականին Կոստանդնուպոլսում լույս է տեսել գրքի արևմտահայերեն թարգմանությունը՝ «Տոքթ. Եօհաննէս Լեփսիուսի Գաղտնի տեղեկագիր. Հայաստանի ջարդերը» անվամբ:անվամբ։<ref>Johannes Lepsius, "Bericht über die Lage des armenischen Volkes in der Türkei", Potsdam, 1916</ref>