«Թիամին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{տես նաև | Թիամին (դեղամիջոց)}}
[[Պատկեր:Thiamin.svg|200px|աջից|մինի|Թիամին]]
 
'''Թիամին''' ('''վիտամին B<sub>1</sub>'''), ջրում լուծվող [[վիտամին]], [[Ածխածին|C]]<sub>12</sub>[[водород|¹²H]]<sub>17</sub>[[Азот|N]]<sub>4</sub>բանաձևին համապատասխանող միացություն[[թթվածին|O]][[ծծումբ|S]]. Անգույն բյուրեղյա նյութ, ու ջրում լավ է լուծվում, սպիրտում՝ոչ։ Տաքացնելիս քայքայվում է։
 
Հայտնի որպես վիտամին B<sub>1</sub>, ածխաջրերի և ճարպերի մետաբոլիզմի պրոցեսում թիամինը կարևոր դեր է խաղում։ Այն անհրաժեշտ է աճի և զարգացման պրոցեսներիի նորմալ ընթացքի համար և օգնում է սրտի, նյարդային և մարսողական համակաարգի կայուն աշխատանքը պահպանելու համար։ Թիամինը օրգանիզմում չի կուտակվում և թունավոր չէ։
 
== Ընդհանուր տեղեկություններ ==
Թիամինը անհրաժեշտ է օրգանիզմում պատշաճ նյութափոխանակության՝ հատկապես ածխաջրերի յուրացման համար։ Վիտամին B<sub>1</sub>-ի անբավարարության դեպքում տեղի է ունենում ախորժակի նցազում, փորկապություն, ֆիզիկական լարվածության ժամանակ նկատվում է հևոց և սրտխփոց, ավելորդ գրգռվածություն։ Վիտամին B<sub>1</sub>¹-ով հարուստ են գարեջրի և այլ դրոժները։ Սննդամթերքներից Վիտամին B<sub>1</sub>¹-ով հարուստ են հատիկավորները և ձավարեղենը՝ հատկապես, նրանց կեղևում և սերմածիլերում։ Հատկապես կարևոր է կերակրատեսակներում ներառել հնդկաձավար և գարի։ Թիամինը լավ պահպանվում է թթու միջավայրում, քայքայվում է հիմնային միջավայրում։ Ֆիզիկական և մտավոր ծանրաբեռնվածության, ինչպես նաև ցրտի պայմաններում վիտամին B<sub>1</sub>¹-ի սպառումը ավելանում է։
 
== Պատմությունը ==
[[Քրիստիան Էյկման]]ը բրնձի հատիկի մեջ հայտնաբերեց պարալիտիկ թույնի և օրգանիզմի համար օգտակար տարրերի առկայությունը, որոնք [[բերի-բերի]] հիվանդությունը բուժում էին բրնձի թեփուկներով։ Այդ հետազոտությունների համար, որոնք բերեցին վիտամինների բացահայտմանը Էյկմանը բժշկության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի արժանացավ։ 1911 թ. Կազիմիր Ֆունկը բրնձի թեփքւկներից ստացավ բիոլոգիական ակտիվ միացություն, որը կոչեց վիտամին, քանի որ մոլեկուլը ազոտ է պարունակում։
 
Մաքուր վիճակում առաջին անգամ թիամինը [[1926]] թ.]] ստացել է [[Յանսեն]]ըՅանսենը:
 
== ֆիզիկա-քիմիական հատկությունները ==
Տող 31.
Որպես կանոն, թիամինի անբավարարությունը կապված է լինում սնման խաթարմամբ։ Դա կարող է լինել ինչպես սննդի հետ թիամինի անբավարար քանակի, այնպես և հակաթիամինական մթերքների հավելյալ օգտագործման հետևանք։ Թարմ ձուկը և ծովամթերքները բավականաչափ վիտամինը քայքայող [[թիամինազ]]ներ են պարունակում; թեյը և սուրճը թիամինի ներթափանցումը արգելափակում են։
 
Բերի-բերի հիվանդության դեպքում թուլություն է նկատվում, քաշի անկում, մկանների , նեվրոզ, ինտելեկտի խաթարում, նյութափոխանակության և սրտանոթային համակարգերի խանգարում, развитие [[парез]]овпарезов и параличей.
 
Բերի-բերի հիվանդության ձևերից մեկը, որ հանդիպում է զարգացած երկրներում` [[Հայե Վերնիկեի սինդրոմ]] (այլ կերպ` ՎերնիկեԿորսակովի սինդրոմ) զարգանում է [[ալկոհոլիզմ]]ի դեպքում։
Տող 61.
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
{{витамины}}
 
{{Кофакторы ферментов}}
 
[[Категория:Коферменты]]
 
[[Կատեգորիա:B խմբի վիտամիններ]]
[[Կատեգորիա:Վիտամին]]
[[Կատեգորիա:Առողջություն]]
[[Կատեգորիա:Քիմիա]]
 
[[ml:തയാമിന്‍]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Թիամին» էջից