'''Նոբելիում''' (Nobelium), No, տարրերի պարբերական համակարգի VII պարբերության տարր։ Կարգահամարը՝ 102, արհեստականորեն ստացված ([[1963]] թվական) ռադիոակտիվ տարր է, ակտինդի։ f տարր է, [[ատոմ]]ի էլեկտրոնային թաղանթի հավանական կառուցվածքն է 5s25pe5d105f146s2 6pe7s2, К, Լ, М, N թաղանթները լրացված են։ Նոբելիումի․ անվանումը վիճելի է։ Այն ի պատիվ [[Ալբերտ Նոբել]]ի, առաջարկել է [[Ստոկհոլմ]]ում աշխատող ամերիկյան, անգլիական և շվեդական գիտնականների խումբը, որը [[1957]] թվականին հաղորդեց N 102 տարրի ստացման մասին։ Սակայն ամերիկյան ([[Բերկլի]], [[ԱՄՆ]]) և խորհրդային ([[Դուբնա]], [[ԽՍՀՄ]]) ֆիզիկոսների հետազոտությունները ցույց տվեցին այդ հաղորդման անճշտությունը։ N 102 տարրը առաջինը սինթեզել են Դ․ Ֆլերովի ղեկավարությամբ աշխատող խորհրդային ֆիզիկոսները [Դուբնա, 1963 թվականին, որոնք առաջարկեցին այն անվանել ժոլիոտիում (Joliotium, քիմ․ նշանը՝ J1), ի պատիվ [[Պյեռ Կյուրի|Պիեռ Կյուր]]իի։ N 102 տարրը առայժմ համընդհանուր ճանաչում գտած անվանում չունի։ Ֆլերովը և աշխատակիցները Ne, Օ և N արագացված իոններով [[ուրան]]ի, [[պլուտոնիում]]ի և ամերիկումի իզոտոպների միջուկները ռմբակոծելով ստացան նոբելիումի 251-256 զանգվածի թվերով իզոտոպների հարյուրավոր ատոմներ (1963—[[1967]] թվականներին), որոնցից ամենակայունը No իզոտոպն է (Ti/3=։ 180 վրկ)։ Ավելի ուշ սինթեզվեցին նաև 257-259 իզոտոպները։ Ամենաերկարակյաց իզոտոպը՝ (02No (Ti/2=1, 5±0, 5 ժ), ստացվել է Օկ-Ռիջում (ԱՄՆ, [[1970]] թվական)՝ 248Cm իզոտոպը 180-ի արագացված իոններով ռմբակոծելով։ Նոբելիումի քիմիական հատկություններն առաջինն ուսումնասիրել են Ֆլերովի աշխատակիցները։ Քիմիական հատկություններով նոբելիումը նման է [[ֆերմիում]]ին և կալիֆոոնիումին։ Նոբելիումի քլորիդը քիչ ցնդող է։ Ջրային լուծույթներում կայուն է 2+ օքսիդացման աստիճան ունեցող նոբելիում․։ Ուժեղ օքսիդիչները օքսիդացնում են այն մինչև 3+։ Ավելի բարձր օքսիդացման աստիճան նոբելիումի համար չի ստացվել։
