[[Պատկեր:Universal Declaration of Human Rights.djvu|մինի|աջից|Մարդու իրավունքների միջազգային դեկլարացիա]]
'''Մարդու և քաղաքացու իրավունքների դեկլարացիա''', [[Ֆրանսիական մեծ հեղափոխություն|Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության]] ծրագրային փաստաթուղթ, որը հռչակեց նրա հիմնական սկզբունքները՝ ժողովրդական գերիշխանության և մարդու անկապտելի բնական իրավունքները։ Ընդունվել է [[1789]] թվականի օգոստոսի 26-ին, Սահմանադիր ժողովում։ Դեկլարացիան (պարունակում էր 17 [[հոդված]]) ազդարարում էր, որ մարդու բնական և անկապտելի իրավունքներն են [[ազատություն]]ը, սեփականությունը, անվտանգությունը և դիմադրություն ճնշմանը, օրենքի առաջ բոլոր քաղաքացիների հավասարությունը, անձի խղճի, խոսքի ազատությունը, հարկերի հավասարաչափ բաշխումը բոլոր քաղաքացիների միջև։ Դեկլարացիան ֆեոդալական բացարձակ միապետական կարգերի դեմ պայքարի դրոշ դարձավ ոչ միայն Ֆրանսիայում, այլն ուրիշ երկրներում։ Սակայն խոշոր բուրժուազիան դեկլարացիայի դեմոկրատական սկզբունքների մեջ մտցրեց սեփական դասակարգային սահմանափակ բովանդակությունը, որն արտահայտվեց [[1791]] թվականի սահմանադրությամբ նախատեսված ընտրական ցենզով, ֆրանսիական գաղութներում ստրկության պահպանմամբ ։պահպանմամբ։ Դեկլարացիայի դեմոկրատական սկզբունքները մասնակիորեն իրականացվեցին միապետության տապալումից ([[1792]]-ի օգոստ. 10), հանրապետության հռչակումից ([[1792]]-ի սեպտեմբեր 22) հետո և մասնավորապես յակոբինյան դիկտատուրայի ([[1793]]-ի հունիսի 2-1794-ի հուլիսի 27/28) Ժամանակ։ [[1793]] թվականին ընդունված մարդու և քաղաքացու իրավունքների դեկլարացիան ավելի դեմոկրատական էր (ավելացվել էին հանրագրերի, ժողովների իրավունքի, ժողովրդի իրավունքները խախտող կառավարության դեմ ապստամբելու իրավունքի են հոդվածները)։ Չնայած այդ ամենին երկրում պահպանվում էր բանվորների ու բատրակների սոցիալական իրավազրկությունը։
