«Հնչյունափոխություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: - → - (2), , → , (39), ։ → ։ (14), ՝ → ՝ (11), → (63), ), → ), (2), )։ → )։ , ( → ( (6) oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, փոխարինվեց: → (9), → (4) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Places of articulation.svg|մինի|աջից|Ձայների հնչյունափոխության տեղ]]
'''Հնչյունափոխություն''', լեզվի պատմական զարգացման ընթացքում բառի հնչյունական կազմի կրած փոփոխությունը։ Տարբերում են երեք տեսակի հնչյունափոխություն՝ փոխազդեցական, դիրքային և ընդհանուր պատմական։ Փոխազդեցական հնչյունափոխություն դրսևորվում է հարևան կամ ոչ հարևան
*ա. երկու միանման [[վանկ]]երից կամ հնչյունախմբերից մեկն ընկնում է՝ տավարարած-տավարած, հասարակակարգ-[[հասարակարգ]],
*բ. երկու ձայնավոր հանդիպելիս՝ մեկն ընկնում է՝ թշնամիական-թշնամական,
*գ. երկու [[ձայնավոր]] հանդիպելիս՝ վերածվում են այլ ձայնավորի կամ դրանցից մեկը փոխարինվում է [[բաղաձայն]]ով՝ տարի-ական տարեկան, կատու-ի-կատվի,
*դ. երկու պարզ բաղաձայններ հանդիպելիս՝ վերածվում են բարդ բաղաձայնի
Այս երևույթը կոչվում է հնչյունի բարդացում։ Սրա հակառակ երևույթը հնչյունի պարզեցումն է
# ռեդուկցիա, երբ դիրքային կամ հնչյունական զանազան պատճառներով հնչյունը թուլանում է կամ լրիվ վերանում, սուրսրել,
# հավելում, երբ բառի մեջ մուտք են գործում նոր հնչյուններ, ծանր-ծանդր, քիթ-քինթ։ Նշենք, որ յուրահատուկ հնչյունափոխական երևույթ է բաղաձայնների հերթագայությունը։
| |||