«Ավտոմեքենա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
նկարներ |
չ clean up, փոխարինվեց: → (2), : → ։ (11) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 6.
[[Պատկեր:1885Benz.jpg|աջից|մինի|1885թ. Բենցի ստեղծած առաջին ավտոմեքենայի լուսանկարը]]
Ավտոմեքենան կամ ինքնաշարժը ընդամենը 2 հարյուրամյակի պատմություն ունի։ Քամու կամ մարդու մկանային ուժով շարժման մեջ դրվող սայլակների ստեղծման փորձեր կատարել են շատ վաղուց։ Մարդիկ մտածում էին նաև այնպիսի սայլ ստեղծել, որը շարժվեր ինքնիրեն՝ առանց ձիերի։ [[18-րդ դար]]ի 2-րդ կեսին [[շոգեմեքենա]]յի հայտնագործումը դրդեց [[Ֆրանսիացիներ|ֆրանսիացի]] ճարտարագետ [[Կյունո]]յին սայլի վրա շոգեմեքենա դնել, և [[1769]]-ին նա ստեղծեց առաջին շոգեավտոմեքենան, որը, սակայն, շատ ծանր էր։
Ավտոմեքենայի լայն օգտագործումը՝ որպես տրանսպորտի միջոց, սկսվեց [[ներքին այրման շարժիչ]]ի երևան գալուց ([[1880]]թ.) հետո։ Առաջին իսկական ավտոմեքենան եռանիվ էր, այն [[1885]]թ. ստեղծել է [[Գերմանացիներ|գերմանացի]] ինժեներ [[Կառլ Բենց]]ը։ Դրանից հետո գերմանացի ճարտարագետ Գոտլիբ Դայմլերը և Կառլ Բենցը ստեղծեցին քառանիվ ավտոմեքենա։
Տող 20.
Ներկայում աշխարհում հաշվվում է ավելի քան 500 մլն մարդատար ավտոմեքենա, և ամեն տարի արտադրվում են ևս 50 մլն նորերը{{փաստ}}։ Մարդատար ավտոմեքենաների մեծ մասը քառանիվ է, կան նաև եռանվավորներ, իսկ մոդելներից մեկն ունի նույնիսկ 26 անիվ։ Մարդատար ավտոմեքենաները լինում են փակ [[թափք]]երով՝ [[սեդան (թափք)|սեդան]], [[լիմուզին]], [[կուպե]], [[ունիվերսալ]], և վերևից բացվող թափքերով [[կաբրիոլետ]], [[րոդսթեր]], [[ֆաետոն (թափք)|ֆաետոն]], [[լանդո]] նմուշների։
Բազմանպատակ ավտոմեքենաները, որոնց անվանում են նաև զբոսամեքենաներ, ամենատարողունակն են։ Լիմուզինները խոշոր, շքեղ ավտոմոբիլներ են, որոնցով սովորաբար երթևեկում են հարուստ մարդիկ։ Դրանք օգտագործվում են նաև հանդիսավոր իրադարձությունների ժամանակ, օրինակ՝ [[հարսանիք]]
Փոքրալիտրաժները ոչ մեծ ավտոմեքենաներ են, որոնք առավել խնայողական են և ունեն բարձր մանևրայնություն։
Տող 34.
== Հատուկ ավտոմեքենաներ ==
Ավտոմեքենաները կարող են տարբեր այլ ֆունկցիաներ ունենալ։ Կան հրշեջ ու սանիտարական, փոստային և շինարարական, ռազմական ու մարտական ավտոմեքենաներ։ Կան նաև բեռներ բեռնաթափող (ինքնաթափեր), գլանատակառներով (ցիստեռն) հեղուկները և սառնարաններով սառեցրած մթերք տեղափոխող (սառնավտո) մեքենաներ։ Դրանցից մի քանիսը կարող են տեղափոխել 60-70տ բեռ։ Կան նաև ավտոգնացքներ, որոնք միանգամից փոխադրում են 120տ բեռ։ Դրանք աշխատում են խոշոր կառույցներում և բաց հանքերում, փոխադրում են հող, [[խիճ]], [[հանքաքար]]
== Անվտանգությունը ==
[[Պատկեր:IIHS Hyundai Tucson crash test.jpg|մինի|Այսպես կոչված «քրեշ֊թեստի» ժամանակ փորձարկվում է, թե որքանով է ավտոմեքենան համապատասխանում անվտանգության պահանջներին]]
Ժամանակակից ավտոմեքենաները ստեղծվում են առավելագույն անվտանգության հաշվարկներով։ Ուղևորասրահը նախագծվում է այնպես, որ այն չձևախախտվի, երբ վթարից ավտոմեքենայի թափարգելն ու բեռնախցիկը ճզմվեն։ Անվտանգության գոտիների օգտագործումը պարտադիր
Շատ ավտոմեքենաներում այսօր օգտագործվում են օդային բարձիկներ (էրբագս)։ Վթարի դեպքում դրանք ակնթարթորեն փչվում են օդով, թուլացնում հարվածի ուժը և ուղևորներին առավելագույնս պահպանում
== Առաջացրած աղտոտումը ==
Ավտոմեքենաների շարժիչներն արտանետում են բանեցված գազեր, որոնք աղտոտում են շրջապատի օդային
Բենզինով աշխատող շարժիչները կարող են արտանետել նաև չայրված վառելանյութի, հատկապես թունավոր [[ածխածնի օքսիդ]]ի փոքր քանակություններ, ինչպես նաև այնպիսի միացություններ, ինչպիսիք են [[ազոտի օքսիդ]]ներ, որոնք քաղաքում առաջացնում են [[սմոգ]]՝
{{ՎՊԵ|Automobiles}}
[[Կատեգորիա:Ավտոմեքենաներ]]
| |||