«Սուրեն Ավչյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: - →  - , , → , (100), ։ → ։ (36), ՝ → ՝ , → (113), ), → ), (12), )։ → )։ (5), ( → ( (18) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: → (34),   → (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 10.
| վախճանի վայրը = [[Թբիլիսի]], ([[Վրաստան]])
}}
'''Սուրեն Ավչյան''' ([[1904]], [[օգոստոսի 5]], հին տոմարով հուլիսի 24-ին  -  [[1985]], [[հունիսի 2]]), հայ բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ, դրամատուրգ, գրական-մշակութային գործիչ, Վրացական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1936-ից։
 
Ծնվել է [[Թիֆլիս]]ում։ Փոքր տարիքից զրկվել է մորից։ Նրան խնամել ու դաստիարակել է բանասաց տատը (հոր մայրը)՝ Աննա Մովսեսի Մարտիրոսյան-Ավչյանը։ Նախնական կրթությունը ստացել է տեղի ծխական դպրոցներում, որտեղ նրա ուսուցիչներն էին [[Հակոբ Աղաբաբ]]ը, [[Աթաբեկ Խնկոյան]]ը, [[Դանիել Ղազարյան]]ը, [[Նինա Խանոյան]]ը։ Հետո սովորել է [[Ներսիսյան դպրոց]]ում, որը չի ավարտել։
 
Նրա առաջին բանաստեղծություը տպագրվել է 1923-ին, «Կարմիր ծիլեր» մանկական ամսագրում։ 1923-37-ին աշխատել է Վրաստանի կաշեգործների միության ակումբում որպես գրադարանի աշխատակից, գրադարանապետ, ապա ակումբի վարիչ և նկարիչ։ 1924-ին նույն ակումբում հայ բանվորներից կազմակերպել է դրամատիկական խմբակ, որը գործել է երկար տարիներ։ 1941-46-ին [[Ռուբեն Աղաբաբ]]ի հետ, ղեկավարել է [[Վրաստանի գրողների միության հայկական մասնաճյուղ]]ը, իսկ 1950-61-ին եղել է այդ մասնաճյուղի նախագահի տեղակալը։ 1961-64-ին աշխատել է Վրացական ԽՍՀ ԳԱ Շոթա Ռուսթավելու անվան վրաց գրականության պատմության ինստիտուտում որպես գիտաշխատող։ Ապա կրկին եղել է Վրաստանի գրողների միության հայկական մասնաճյուղի փոխնախագահը։ <ref>{{cite book|author=|title=Գրական տեղեկատու|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1986|page=էջ 64}}</ref>
Տող 20.
== Ս. Ավչյանի երկերի մատենագրություն ==
*Մի թռուցիկ մանուկներին ([[Հակոբ Աղաբաբ]]ի մասին), Թիֆլիս, պոլիգրաֆտրեստի 4-րդ տպարան, 1927, 4 էջ։
*Արհեստ և արվեստ։ Նկարիչ-ցինկոգրաֆ Ս. Սողոմոնյանի կյանքն ու գործունեությունը, Թիֆլիս, պոլիգրաֆդպրոցի տպարան, 1930, 36 էջ։
*Լիանա (մանկական պատմվածք), Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 16 էջ։
*Բանաստեղծություններ, Թբիլիսի, «Սաբճոթա Սաքարթվելո», 1959, 116 էջ։
*[[Արտեմ Լուսինյան]] (հեղինակակից [[Գրիգոր Զարեյան]]), Երևան, Հայկական թատերական ընկերություն, Հայպետհրատ, Հայպետհրատ, 1963, 136 էջ։
*Ողջույն քեզ, Հայաստան։ Աշխարհի բանաստեղծները Սովետական Հայաստանի մասին (գրքում տեղ են գտել նաև Ս. Ավչյանի գործերից), Երևան, ՀԿԿ Կենտկոմի հրատարակչություն, 1970, 104 էջ։
*Գրական ակնարկներ, Թբիլիսի, «Մերանի», 1978, 319 էջ։
 
== Ս. Ավչյանի դրամաների բեմականացումները ==
 
* Սոս և Վարդիթեր (ըստ [[Պերճ Պռոշյան]]ի համանուն վեպի , Թբիլիսիի Ստ. Շահումյանի անվան հայկական դրամատիկական թատրոն, 1946)։
* Քյոռ-օղլի (Թբիլիսիի Ստ. Շահումյանի անվան հայկական դրամատիկական թատրոն, 1948)։
* Սայաթ-Նովա (Ալավերդու ժողովրդական թատրոն, 1963)։
* Պըլը-Պուղի (Թբիլիսիի Ստ. Շահումյանի անվան հայկական դրամատիկական թատրոն, 1962)։
* Տնփեսան (Թբիլիսիի Ստ. Շահումյանի անվան հայկական դրամատիկական թատրոն, 1972)։
 
== Ս. Ավչյանի հայերենից վրացերեն կատարած թարգմանությունները ==
Տող 40.
== Ս. Ավչյանի վրացերենից հայերեն կատարած թարգմանությունները ==
 
* [[Իլյա Ճավճավաձե]], Ոտանավորներ և պոեմներ (գրքի մեջ մտնող «Ուրվական» պոեմը և մի շարք բանաստեղծություններ թարգմանել է Ս. Ավչյանը), Թբիլիսի, Սախելգամի, 1937, 118 էջ։
* [[Ակակի Ծերեթելի]], Հատընտիր (բանաստեղծություններ, որոնց մի մասը թարգմանել է Ս. Ավչյանը), Երևան, Պետհրատ, 1940, 96 էջ։
* [[Կոստանտինե Գամսախուրդիա]], Առաջնորդը, տրիլոգիա, գիրք 1, Երևան, Հայպետհրատ, 1943, 234 էջ։
* [[Նիկոլոզ Բարաթաշվիլի]], Հատընտիր (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Թբիլիսի, 1946, 64 էջ։
* Կոստանտինե Գամսախուրդիա, Վարպետաց վարպետի աջը (վեպ), Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 437 էջ։
* Սրտի ձայն։ Վրաց բանաստեղծները Հայաստանին և հայերին (ժողովածուի գործերի մի մասը թարգմանել է Ս. Ավչյանը), Երևան-Թբիլիսի, «Հայաստան»-«Սաբճոթա Սաքարթվելո», 1970, 182 էջ։
* [[Թենգիզ Պիրվելի]], Կրակոց կեսգիշերին (թարգմանության հեղինակակից Հ. Դավթյան), Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 142 էջ։
* Իլյա Ճավճավաձե, Բանաստեղծություններ (գրքի մեջ մտնող գործերի մասը թարգմանել է Ս. Ավչյանը), Երևան, «Սովետական գրող», 1978, 95 էջ։
 
== Արտաքին հղումներ ==