Վիքիպեդիա

«Սեպագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (15), ` → ՝ (5), → (2) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: ։Գ → ։ Գ, ։Մ → ։ Մ, ։Ն → ։ Ն (2), ։Ս → ։ Ս (2), ։Տ → ։ Տ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Urartian tablet of Argishti I.jpg|300px|մինի|Սեպագիր արձանագրություն [[Էրեբունի]] ամրոցի հիմնադրման մասին]]
Սեպագիրն ամենահին հնչյունական [[գիր]]ն է։Սեպագիրէ։ '''Սեպագիր''' է կոչվում, քանի որ գրվում է կավի սալիկի վրա սեպաձև նշաններ անելու միջոցով։
 
== Պատմություն ==
Գոյություն ունեն 3 տեսակի սեպագրեր՝''վանկագրեր, գաղափարներ և որոշիչներ'', որոնք ցույց են տալիս այդ սեպագրի իմաստը։ Սեպագրերը կարդալով հնարավոր է սովորել, թե դրանք ինչպես են արտասանվել այն լեզվով, որով գրված են։
Սեպագիրն ստեղծվել է շումերների կողմից 5000 տարի առաջ։[[Շումեր]] ազգը, որ այժմ վերացել է, ապրում էր [[Եփրատ]] և [[Տիգրիս]] գետերի միջև ընկած տարածքում, որն ընդունված է անվանել [[Միջագետք]]։Նրանք։ Նրանք փայտե ձողիկների ծայրերին փորագրում էին սեպաձև նշաններ, ապա հում կավի վրա դաջում էին տարբեր պիտի տեքստեր։Տեքստիտեքստեր։ Տեքստի բնույթը կարող էր բազմազան լինել, հեքիաթներ, առասպելներ և այլն։Նմանայլն։ Նման հիշատակությունները կոչվում են սեպագիր արձանագրություններ։
Հետագայում սեպագիրը տարածվել է այլ երկրներում։Սեպագիրերկրներում։ Սեպագիր արձանագրություննեը լինում են տարբեր լեզուներով՝ [[աքքադերեն]], [[խեթերեն]] և այլն։Մայլն։ Մ.թ.ա.4200 տարի առաջ Էբլա կոչվող երկրում, որը ներկայիս [[Սիրիա]]յի տարածքում է, գրվել են արձանագրություններ, որոնցում հիշատակված է եղել հայ ժողովուրդը՝ ''հայա'' անունով։
Մ.թ.ա.2800 թ.-ից սեպագիրն սկսել է օգտագործվել [[Հայաստան]]ում`[[Արարատյան թագավորություն]]ում կամ [[Ուրարտու]]ում <ref>[http://annals.xlegio.ru/urartu/ukn/index.htm Ուրարտական սեպագրեր]</ref>:Դրանք հայ թագավորները գրել են տվել դաշնակից խուռիների լեզվով, թեման շինարարական աշխատանքներն էին կամ նրանց տարած հաղթանակները:Հայաստանում փորագրման համար օգտագործվել են հղկված քառանկյուն քարեր:Արձանագրությունների մեջ անցել են հայերեն բառեր, ինչպես օրինակ ''ուղի, այր, բան, ուտել, ծառ, ավելի'' և այլն:Ուրարտուի թագավորների արձանագրություններ կան ՀՀ-ի շատ կետերում.[[Էրեբունի]] բերդաքաղաքում [[Արգիշտի 1-ին]]ի թողած վկայագիրը, [[Արմավիր]]ի, [[Սիսիան]]ի մոտակայքում և այլուր:
 
Սեպագիր արձանագրություններ կան նաև Պարսկաստանում:Հայ ժողովրդի պատմության համար կարևոր է [[Իրան]]ի [[Բեհեստուն]] գյուղի մոտ հայտնաբերված, սպիտակ մարմարե հսկա ժայռի հարթեցված մակերևույթին փորագրված եռալեզու արձանագրությունները:''Լեզուներն են հին [[պարսկերեն]], էլամերեն, աքքադերեն'':Դա պարսից արքա Դարեհ 1-ինի արձանագրությունն է , որը 2500 տարվա պատմություն ունի:Արձանագրությունում հիշատակվում են հայերը և Հայաստանը հին պարսկերեն մասում Հայաստանը կոչվում է Արմենիա, հայերն`արմինիյա, էլամերեն ամսում` Հարմինա, աքքադերեն մասում ՝Ուրաշտու, հայերին ՝ուրուշտայա։Գրվածքում՝ուրուշտայա։ Գրվածքում հայերը համարվում են Խալդի կամ Հալդի աստծո որդիներ, որը հայկական դիցաբանությունում նույնացվում է [[Հայկ Նահապետ]]ի հետ, ում ժողովուրդն աստվածացրել է։
Սեպագրերը աղբյուր են ժողովրդի պատմությունը վերականգնելու և գրելու համար։
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սեպագիր» էջից