«Կատեգորիա:Հայաստանի աշխարհագրություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 46.
<b>Հայաստանի աշխարհագրություն</b></br>
Հայաստանը գտնվում է “Եվրոպա” տարածաշրջանում, Սեվ եւ Կասպիծ ծովերի մեջտեղում, եւ չունի ելք դեպի ծով. Այն հյուսիս արեւելքից սահմանակից է Վրաստանի եւ Ադրբեջանի հետ, իսկ հարավ արեւմուտքից` Իրանի եւ Թուրքիայի:
Տող 54.
Հայաստանը Միավորված Ազգերի Կազմակերպության (ՄԱԿ, նախկին ԽՍՀՄ երկրների խումբ) մաս է կազմում, եւ համագործակցում է այլ միջազգային կազմակերպությունների անդամ երկրների հետ, միջավայրի աղտոտվածության խնդիրները լուծելու համար:
<b>Աշխարհագրական կոորդինատներն են. 40º00'Հս. 45º00'Հրվ.:</b></br>
<b>Աշխարհագրական դիրքը</b></br>
Տող 62.
Հայաստանը սահմանակից է հյուսիսից Վրաստանին, հարավից` Ադրբեջանին, հարավարեւմուտքից ունի ընդհանուր սահման Նախիջեվանի, հարավից Իրանի եւ արեւմուտքից Թուրքիայի հետ:</br>
<b>Topography and drainage</b></br>
25մլն տարի առաջ ստեղծվել է Հայկական Բարձրավանդակը: Փոքր Կովկասը տարածվում է հյուսիսային Հայաստանից, Սեվանա լճից մինչեւ Ադրբեջան, այնուհետեւ հայ-ադրբեջանական սահմանով անցնում է դեպի Իրան: Լեռների այսպիսի դասավորությունը դարձնում է դժվարամատչելի հյուսիս հարավ անցումը: Երկրաբանական շարժը կատարվում է մինչ այսօր. Ավերիչ երկրաշարժերի տեսքով: Մի այդպիսի երկրաշարժ եղավ 1988թ.-ին, հանրապետության մեծությամբ երկրորդ քաղաքում` Գյումրիում (Լենինական), որի արդյունքում զոհվեց ավելի քան 25,000 մարդ:</br>
Հայաստանի տարածքի (29,800 քառակուսի կիլոմետր) գրեթե կեսը գտնվում է ոչ պակաս քան 2000մ բարձրության վրա, եւ ընդամենը 3%-ն է, որ գտնվում է 650մ-ից ներքեւ: Ամենացածր վայրերը դրանք Արաքս եւ Դեբետ գետերի հարթավայրերն են, 380մ եւ 430մ համապատասխանաբար: Փոքր Կովկասի բարձրունքները տատանվում են 2,640մ-ից 3,280մ: Հարավ արեւմուտքում Հայկական բարձրավանդակն է, որը ընկած է Արաքս գետի հարավարեւմուտքով եւ Թուրքական սահմանով: Հայկական բարձրավանդակի ամենաբարձր կետը Արագած լեռն է, 4,430մ, որը նաեւ ամենաբարձրն է ՀՀ-ում: Հյուսիսից, Հայաստանի հիմնական ճանապարհները անցնում են Դեբետ եւ Աղստեւ գետերի հարթավայրերով: Երկարությամբ Սեվանը ամենամեծ լիճն է. 72.5կմ է իր ամենենալայն հատվածում, եւ 376կմ երկարությամբ: Այն գտնվում է ծովի մակարդակից 2,070մ բարձրության վրա: Հարավ արեւմուտքում լանդշաֆտը էլ ավելի ցայտուն է:</br>
</br>
<b>Կլիմա:</b></br>
Ջերմաստիճանը Հայաստանում, հիմնականում կապված է բարձրությունից: Լեռնային հատվածներում հիմնականում Միջերկրական եւ Սեւ ծովերից եկած կլիման է, որը ապահովում է սեզոնային մեծ փոփոխություններ: Հայկական բարձրավանդակում, ձմռան միջին ջերմաստիճանը 0 °C, իսկ ամառային միջինը հասնում է 25°C -ի: Տարեկան միջին տեղումները Արաքսի ներքեւի մասերում կազմում են 250մմ, իսկ բարձրադիր մասերում 800մմ: Չնայած ձմեռվա ցրտին, հրաբխային ապարները Հայաստանը դարձրել են գյուղատնտեսությամբ զբաղվող ամենահին տարածքներից մեկը:</br>
</br>
<b>Մակերեսը եւ սահմանները.</b></br>
Մակերեսը.</br>
Ընդհանուր. 29,743 քկմ</br>
Տող 84.
ԵՄ. Բելգիայից մի քիչ փոքր 8%:</br>
<b>Սահմանի երկարություն.</b></br>
Ընդհանուր. Կմ:</br>
Այլ երկրների հետ. Ադրբեջան եւ Լեռնային Ղարաբաղ 556կմ, Նախիջեւանի ինքնավար մարզ 221կմ, Վրաստան 164 կմ, Իրան 35կմ եւ Թուրքիայի հետ 268կմ: Ելք դեպի ծով չկա:</br>
Տող 92.
Ամենաբարձր կետը. Արագած լեռ 4,095 մ</br>
<b>Extreme points of Armenia:</b></br>
Հյուսիս. Տավուշ ( 41°17′N 45°0′E / 41.283°N 45°E)</br>
Հարավ. Սյունիք ( 38°49′N 46°10′E / 38.817°N 46.167°E)</br>
| |||