«Վանակատ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Վանակատ''' (օբսիդիան, հրաբխային ապակի), միասեռ ապակենման հրաբխային թթվային [[ապար]]՝ սովորաբար մուգ երանգներով (սև, կարմրասև, դարչնագույն, ծխագույն, գորշ) և խեցային ջարդվածքով։ Կարծրությունը 5 է, խտությունը՝ 2500-2600 կգ/մ³։ Հեշտ հղկվող Է, բյուրեղային համակարգը՝ իզոտրոպային։

[[Հայաստան]]ում վանակատի կուտակումներ կան [[Արտենի (լեռնազանգված)|Արտենի]]ի, [[Հատիս (լեռ)|Հատիս]]ի, [[Գութանասար]]ի, [[Գեղասար]]ի, [[Սպիտակասար]]ի լանջերին և մերձգագաթնային մասերում։ Ամենախոշորը և ուսումնասիրվածը [[Արագած]]ի (Արտենի) հանքավայրն է։ Մեկ այլ խոշոր՝ [[Ջրաբերի հանքավայր]]ը գտնվում է Հատիսի լանջին։ Վանակատին բնորոշ Է ջերմափքությունը։ Օգտագործվում է հղկիչ, կտրիչ գործիքների արտադրության մեջ։ Վանակատի գեղազարդիչ տարատեսակներից պատրաստում են կենցաղային առարկաներ (սկահակներ, գրապիտույքներ, մոխրամաններ, զարդեր և այլն)։ Հատուկ վառարաններում որոշակի ճնշման և բարձր ջերմաստիճանի (900-1200°C) պայմաններում վանակատից ստանում են [[պեռլիտ]]։

Մ․թ․ա․ II-I հազարամյակներում վանակատը [[Հայաստան]]ից ([[Վանա լիճ|Վանա լճի]] շրջակայքից, որտեղից էլ՝ անվանումը) տարվում Էր [[Պարսից ծոց]]ի և Միջերկրածովյան երկրներ։