«Հովնաթանյան ընտանիք»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Հովնաթանյան ընտանիք''', 17-19-րդ դարեր [[հայ]] նկարիչների [[ընտանիք]]։ [[Տոհմ]]ի հիմնադիրը բանաստեղծ, նկարիչ և երաժիշտ [[Նաղաշ Հովնաթան]]ն էր։ Մոտ երկու հարյուրամյակի ընթացքում այդ տոհմի մի քանի սերնդի ներկայացուցիչներ զգալի դեր կատարեցին հայ ու հարևան ժողովուրդների մշակութային կյանքում:կյանքում։

1679թ. Երևանում երկրաշարժ տեղի ունեցավ:ունեցավ։ Հարկ եղավ քաղաքի շատ տներ ու շինություններ վերականգնել կամ կառուցել նորից:նորից։ Մի քանի տարի անց երևանցիները նկարիչ հրավիրեցին՝ վերականգնված Պողոս-Պետրոս, Կաթողիկե, Զորավոր եկեղեցիները որմնանկարներով զարդարելու համար:համար։ Այդ նկարիչը երիտասարդ, բայց արդեն մեծ համբավ ունեցող Նաղաշ Հովնաթանն էր<ref name="ReferenceA">Վ. Արզումանյան (1986)։ «Ինչ է, Ով է»։ Հայկական Սովետական Հանրագիտարանի Գլխավոր Խմբագրություն։</ref>: ։

Նաղաշ Հովնաթանը («նաղաշ» արաբերեն՝ զարդանկարիչ, արևելյան երկրներում, այդ թվում նաև Հայաստանում, այդպես էին անվանում նկարիչներին) ծնվել է 1661թ., Հայաստանի Սիսական նահանգի Երնջակ գավառի Շոռոթ գյուղում, բանասեր և գեղագիր Տեր-Հովհաննեսի ընտանիքում:ընտանիքում։ Նրա առաջին ուսուչին եղավ հայրը:հայրը։ Բազմակի ընդունակություններով օժտված պատանին այնուհետև ավարտեց Ագուլիս քաղաքի Թովմա Առաքյալի վանքի դպրոցը և նշանակվեց նույն դպրոցի ուսուցիչ:ուսուցիչ։ Հովնաթանը բանաստեղծություններ էր գրում, երաժշտություններ հորինում, երգում էր, քյամանչա նվագում, նկարում:նկարում։ Շուտով նա հեռացավ դպրոցից և նվիրվեց արվեստին:արվեստին։ Նրա համբավը սկսեց տարածվել ոչ միայն երգահան, այլ նաև շնորհաշատ նկարիչ:նկարիչ։ Նկարում էր մանրանկարներ, նկարազարդում գրքեր, զբաղվում եկեղեցիների պատերի որմնանկարչությամբ, նկարում սրբապատկերներ:սրբապատկերներ։ Նրա աշխատանքները հայ աշխարհիկ (ոչ կրոնական) գեղանկարչության մեզ հայտնի ամենավաղ նմուշներից են:են։

Վրաց Վախթանգ 6-րդ թագավորը նրան հրավիրում է արքունիք և նշանակում պալատական աշուղ և նկարիչ:նկարիչ։ 1710-ական թթ. նա հրավիրվեց [[Էջմիածին]] և նկարազարդեց [[Էջմիածնի Մայր Տաճար|Մայր տաճարը]]:։

Նաղաշ Հովնաթանը վախճանվել է 1722թ., հայրենի Շոռոթ գյուղում:գյուղում։

Որդիներից [[Հակոբ Հովնաթանյան]] (17-րդ դարի վերջ-[[1757]] թվական) եղել է [[աշուղ]], [[մանրանկարիչ]] և [[գեղանկարիչ]]։ Նկարազարդել է «Քաղուածք Յավետարանաց»-ը ([[1720]] թվական, [[Երևան]]ի [[Մեսրոպ Մաշտոց]]ի անվան [[Մատենադարան]], ձեռագիր № 8645)։ Հեղինակ է հաստոցային նկարների («Սանդուխտ կույսը», [[1727]] թվական, «Թադևոս առաքյալը», «Ղազարոսի հարությունը», երկուսն էլ՝ [[1729]] թվական, «Աստվածամոր յոթ վերքը», 1729 թվական, բոլորը՝ Հայաստանի պետական պատկերասրահ, Երևան)։ Մեծ ուշադրություն է դարձրել մարմնաձևերի կերպավորմանը և մանրամասների նյութական վերարտադրմանը։ Մյուս որդին՝ [[Հարություն Հովնաթանյան]] (Հարություն Շոռոթեցի, ծննդյան և մահվան թվականներն անհայտ են), առավել հակված է եղել դեպի դեկորատիվ գեղանկարչությունը (ձևավորել է [[Գրիգոր Տաթևացի|Գրիգոր Տաթևաց]]ու «Քարոզգիրքը», [[1731]] թվական, Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան [[Մատենադարան]], ձեռագիր № 2162)։ Հակոբ և Հարություն Հովնաթանյանները միասին նկարազարդել են մի [[Հայսմավուրք]] ([[1725]]-[[1730]] թթ., Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան [[Մատենադարան]], ձեռագիր № 1522), որտեղ թողել են նաև իրենց ստորագրությունները, ձևավորել [[Ապրակունիս]]ի Ս. Կարապետ վանքը ([[1740]] թվական), [[Էջմիածին|Էջմիածն]]ի վանքի [[Ղազարապատ]] հյուրանոցը ([[1741]] թվական), [[Վեհարան]]ը։

Հակոբ Հովնաթանյանի որդին էր [[Հովնաթան Հովնաթանյան]]ը ([[1730]]-[[1801]]թթ.), որը 1776 թվականից վրաց Հերակլ 2-րդ թագավորի պալատական նկարիչն էր։ 1778թ. Հովնաթան Հովնաթանյանը հրավիրվեց [[Էջմիածին]]՝ զարդանախշելու [[Էջմիածնի Մայր Տաճար|Մայր տաճարը]]:։ Նա [[Էջմիածին]] եկավ իր աշակերտների հետ, վերանորոգեց և լրացրեց մեծանուն պապի ստեղծած որմնանկարները, դրանց կողքին սոսնձեց կտավների վրա արված աշխատանքները:աշխատանքները։ Նա ստեղծեց նաև հայ պատմական գործիչների մի շարք դիմանկարներ<ref>Վ. Արզումանյան (1986)։ «Ինչ է, Ով է»։ Հայկական Սովետական Հանրագիտարանի Գլխավոր Խմբագրություն։<name="ReferenceA"/ref>:։

Տոհմի չորրորդ սերնդի շնորհալի ներկայացուցիչն էր [[Մկրտում Հովնաթանյան]]ը՝ Հովնաթանի որդին, ([[1779]] թվական, [[Թիֆլիս]]-[[1845]]/[[1846]] թվական, Թիֆլիս), որը [[դիմանկարիչ]] էր, ուներ արվեստանոց, աշակերտներ։ Պահպանվել են [[կաթողիկոս]] Եփրեմի, Ս. Խ. Գուրգենբեկյանի դիմանկարները ([[Հայաստանի Պետական Պատկերասրահ|Հայաստանի պետական պատկերասրահ]]), հայ թագավորների դիմանկարների շարքը ([[Հայաստանի Պետական Պատկերասրահ|Հայաստանի պետական պատկերասրահ]] և [[Էջմիածին|էջմիածնի]] վանքի Վեհարան)։ Ինչպես այս աշխատանքներում, նույնպես և Թիֆլիսի Նորաշենի եկեղեցու նկարազարդումներում ([[1834]]-[[1835]] թթ.) առկա են [[կլասիցիզմ]]ի որոշակի տարրեր, որոնք ժամանակի գեղագիտական ճաշակի արտահայտություններ են։

Մկրտում Հովնաթանյանի որդիներն էին [[Հակոբ Հովնաթանյան]]ը և [[Աղաթոն Հովնաթանյան]]ը ([[1816]] թվական, Թիֆլիս-[[1893]] թվական, [[Պետերբուրգ]]), որը դիմանկարիչ էր, գրաֆիկ։ [[1843]] թվականին ավարտել է Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիան, սովորել Կ. Բրյուլլովի արվեստանոցում։ Որպես նկարիչ աշխատել է Պետերբուրգի ձիաբուծական պետական վարչությունում, ստացել կոլեգիական խորհրդականի աստիճան։ Հիմնականում զբաղվել է [[գրաֆիկա]]յով, վիմագրել այլ նկարիչների գործեր, այդ թվում՝ Հակոբ Հովնաթանյանի գեներալ Զասի ([[1836]] թվական), Մ. Ս. Վորոնցովի ([[1849]] թվական) դիմանկարները, Ա. Ի. Շառլեմանի «Հիշողություններ պամերի կորպուսի մասին» [[գծանկար]]ների ալբոմը ([[1859]] թվական), Ի. Կելլերի «Ա. Մ. Գորչակովի դիմանկարը» ([[1869]] թվական), Մ. Սալտիկով- Շչեդրինի «Նահանգական ակնարկներ» գրքի համար Մ. Բաշիլովի կատարած գծանկարը ([[1870]] թվական) և այլն։