«Իոնոլորտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 21.
 
==Հետազոտության պատմություն==
1901թ-ին [[Գուլելմո Մարտենին]]ը 152մ-ոց անտենայի միջոցով ֆիկսեց անդրանտլանտիան ռադիոազդանշան [[Նյուֆաունդեդ]] կղզու [[Սենտ-Ջոնս]] քաղաքում(այժմ այն պատկանում է Կանադային): [[Անգլիա]]յում գտնվող [[Կոռնուոլ հաղորդող կայան]]ը օգտագործում էր այն ժամանակվա համար շատ հզոր հաղորդիչ, որը հաղորդում էր ազդանշաններ մոտ 500 կՀցկ[[Հց]] հաճախությամբ:
Հաղորդագրությունը, որը ստացավ Մարկոնին, բաղկացաց էր երեք կետից, [[Մորզեի այբուբեն]]ի սիմվոլներ, որոնք նշանակում էին անգլերեն S տառը:Մինչ ազֆանշանը կհասներ Նյուֆաունդլենդ, այն երկու անգամ անդրադարձել էր իոնոլորտից:
Չնայած բոլոր կասկածներին և թյուր լուրերին, որոնք առաջացրել էր Մարկոնիի փորձը, նա հաջողությամբ կրկնեց այն մեկ տարի անց` ընդունելով ազդանշան [[Գլեյսի անդունդում]]([[Նոր Շոտլանդիա]],[[Կանադա]]):
Անգլիացի ֆիզիկ [[Օլիվեր Խեվսայդ]]ը 1902 թվին ենաթադրեց, որ մթնոլորտում գոյություն ունի իոնիզացված շերտ: Նրա տեսությունը ներառում էր ռադիոազդանշանի տարածում [[Երկիր|Երկրի]] շուրջ` չնայած Երկրի թեքությանը: Խեվսայդից անկախ կարճ ալիքների հեռահար ընդունումը [[Եվրոպա]]յի և [[Ամերիկա]]յի միջև [[Ատլանդիան օվկիանոս]]ով, կատարեց ամերիակացի ինժիներ-էլեկտրիկ [[Արթուր Կեննելին]]: Նրանք ենթադրեցին, որ Երկրի շուրջը գոյություն ունի մթնոլորտի իոնիզացված շերտ, որը կարող է անդրադարձնել [[ռադիոալիքներ]]: Այն կոչեցին Խեվիսայդ-Կեննելիի շերտ, որից հետո` իոնոլորտ:
Հնարավոր է, որ նրանց ենթադրությունը [[Պլանկ]]ի բացարձակ սև մարմնի ճառագայթման տեսության հետ համատեղ նպաստեցին [[ռադիոաստղագիտություն|ռադիոաստղագիտության]] շատ արագ զարգացմանը սկսած 1932թ-ից:1926 թ-ին շոտլանդացի ֆիզիկ [[Ռոբերտ ՈՒոթսոն-Վատտ]]ը իոնոլորտ տերմինը օգտագործեց նամակում, որը հրատարակվեց միայն 1969 Nature հանդեսում:1927թ-ին [[Էդվարդ Վ. Էպլտոնը]] հաստատեց իոնոլորտի գոյությունը և 1947թ-ին ստացավ Նոբելիան մրցանակ ֆիզիկայի ասպարեզում հետևյալ տեքստով.<<Մթնոլորտի վերին շերտի ֆիզիկայի հետազոտության և հատկապես Էպլտոնի շերտի հայտնագործության համար>>:
Լոյդ Բերկները առաջինն էր ով չափեց իոնոլորտի բարձրությունը և խտությունը, որը անկասկած ազդեց կարճ ռադիոալիքների տարածման տեսության վրա:
Մորիս ՈՒիլքսը և Ջոն Ռետկլիֆը ուսումնասիրեցին շատ երկար ռադիոալիքների տարածումը իոնոլորտում: Վիտալի Գինզբուգը ստեղծեց էլեկտրամագնիսական ալիքի` պլազմայում և հատկապես իոնոլորտում տարածման տեսությունը:
1962թ-ին իոնոլորտի ուսումնասիրման համար բաց թողնվեց Alouette-1 կանադական արբանյակը: Վերջինիս հաջողությունից հետո իոնոլորտի չափման և հետազոտության համար ուղարկվեցին Alouette-2 1965թ-ին և ISIS երկու արբանյակները 1969 և 1971թ-ին:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Իոնոլորտ» էջից