«Արմեն Զարյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Արմեն Զարյան''' ([[1914]], [[սեպտեմբերի 13]]  -  [[1994]], [[մայիսի 30]]), հայ ճարտարապետ, [[Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր ճարտարապետ|ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ]] ([[1976]])։

Միջնակարգ կրթությունն ստացել է [[Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան|Վենետիկի Մուրադ-Ռաֆայելյան վարժարան]]ում, որն ավարտելուց հետո երկու տարի սովորել է Վենետիկի համալսարանի ճարտարապետական ֆակուլտետում, ապա շարունակել է ուսումը [[Հռոմ]]ում<ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}</ref>։ 1937-39-ին սովորել է [[Փարիզ]]ի Էկոլ դե Բոզարում, վերադարձել Հռոմ։ 1947-49-ին որպես ճարտարապետ աշխատել է Վիեննայում։ 1950-ին մեկնել է [[Մարոկկո]] իտալական ճարտարապետների մի նախագիծը կենսագործելու համար։ Այնտեղ բաց է արել մի ստուդիա, նախագծել բնակելի տներ, վիլլաների մի ամբողջ թաղամաս։ Մասնակցել է Զոհայո պառլամենտի կահավորման համար հայտարարված մրցանակաբաշխությանը, արժանացել մրցանակի։ 1955-ին վերադարձել է Հռոմ, որտեղ մասնակցել է հանրային մի շարք շենքերի նախագծմանը։ 1963-ին ընտանիքով տեղափոխվել է Հայաստան, շարունակել սիրած զբաղմունքը։ Նախագծել է բնակելի և հանրային օգտագործման մի շարք շենքեր, այդ թվում՝ քսանհարկանի եռաթև բնակելի շենքը Էջմիածնի խճուղու վրա, բնակելի շենք Մաշտոցի պողոտայի վրա։ Կազմել է Ավանի ձորի ամբողջական նախագիծը։ <ref>{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Ա|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1973|page=էջ 322-323}}</ref>

*1950թ. հաղթում է Թանժերում կառուցվելիք՝ 251 մենատներից բաղկացած «Մարոկկինո» բնակելի թաղամասի նախագծման միջազգային մրցանակը և աշխատանքները իրականացնելու նպատակով 4 տարով տեղափոխվում է Թանժեր, ուր աշխատում է ճարտարապետ Մ.Մեսսինայի աշխատանոցում որպես արվեստանոցի ղեկավար։ Ղեկավարում է թաղամասի շինարարությունը և միևնույն ժամանակ հաղթում Տանժերի Պարլամենտի պալատի ներքին հարդարման ու կահավորման նախագծման մրցանակը։

*1956-1959թթ. ճարտարապետ Լ.Մայնարդիի հետ նախագծում և իրականացնում է Հռոմի «Ավտոմոբիլ Կլաբ» շենքի նախագիծը։

*1961-1964թթ. ճարտարապետ Ջ.Ստերբինիի և Լ.Պասսարելլիի հետ նախագծում և իրականացնում է «Սերաֆիկում» Կաթոլիկ համալսարանի համալիրը Հռոմի ԷՈւՌ թաղամասում։

*1963-1964 թթ. Մ. Մաշտոցի պողոտայի վրա բնակելի շենքի նախագիծ։

*1966 թ. Թամանյանի փողոցին կից Գրողների միության բնակելի շենքի նախագիծ։

*1966 թ. շահում է գլխավոր պողոտայի նախագծման մրցանակը և ստանում այդ աշխատանքները իրականացնելու պատվեր։

*1967 թ.-ից սկսած նախագծում և իրականացնում է Ավան խճուղուն կից, 7 մասնաշենքից բաղկացած կոոպերատիվ տեխնիկումի համալիրը (կառուցվել են համալիրի 5 մասնաշենքերը)։

*1969-1970 թթ. Գլխավոր պողոտայի ստորգետնյա արագընթաց ճանապարհի ու թունելների լուծման նախագիծ։

*1974 թ. Երևանի կենտրոնի բարեկարգման և ապագա զարգացման համամիութենական մրցույթում մրցանակ շահած նախագծային խմբի անդամ։

*1980-1983 թթ. Ալավերդյան-Հոկտեմբերյան-Խանջյան-Գլխավոր պողոտա ներփակված տարածքում «30-րդ թաղամասի» նախագիծ։

*1982-1983 թթ. Խանջյան փող. ստորգետնյա անցման նախագիծ։

*1983 թ. Ալավերդյան փողոցի բարեկարգման նախագիծ։

*1983 թ. Աբովյան փողոցի բարեկարգման նախագիծ։

*1983 թ. Մ.Մաշտոցի պողոտայի վրա Արդի արվեստի ստորգետնյա թանգարանի նախագիծ։

*1983 թ. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի ստորգետնյա հատվածի նախագիծ։

*1985 թ. "30-րդ թաղամասի" բնակելի շենքերի տիպաբանական հորինվածքների նախագծեր։

*''Ամբերդ'', "Արես" հրտ., ՀՓՎ մատենաշար, թիվ 5, 55 էջ, համահեղինակ՝ Մ.Տոկարսկի և Ա.Ա.Նովելլո, Միլան, 1972թ. (իտալերեն, անգլերեն, հայերեն)։

*"Գոշավանք", "Արես" հրտ., ՀՎՃ մատենաշար թիվ 7, 59 էջ, համահեղինակ՝ Հ.Վահրամեան, Միլան, 1974թ. (իտալերեն, անգլերեն, հայերեն)։

*"Իտալական արդի ճարտարապետությունը (1927-1960թթ.)", ԳԱ հրտ., 162 էջ, Երևան, 1972թ. (հայերեն)։

*"Արևմտյան Եվրոպայի արդի ճարտարապետությունը", ԳԱ հրտ., 208 էջ, Երևան, 1979թ. (հայերեն)։

*"Սանահին", "Արես" հրտ., ՀՃՎ մատենաշար, թիվ 3, 71 էջ, համահեղինակ՝ Հ.Խալփախչյան և Ա.Ա.Նովելլո, Միլան, 1980թ. (իտալերեն, անգլերեն, հայերեն)։

*"Անի", "Արես" հրտ., ՀՃՎ մատենաշար, թիվ 12, 103 էջ, համահեղինակ՝ Պ.Կունեո, Միլան, 1984թ. (իտալերեն, անգլերեն, հայերեն)։

*"Հաղարծին" "Արես" հրտ., ՀՃՎ մատենաշար, թիվ 13, 57 էջ, համահեղինակ՝ Արմեն Մանուկյան, Միլան, 1984թ. (իտալերեն, անգլերեն, հայերեն)։

*"Ակնարկ հին և միջնադարյան Հայաստանի քաղաքաշինության պատմության", ԳԱ հրտ., 192 էջ, Երևան, 1986թ. (հայերեն)։

*"Պտղնի-Առուճ", ՕԷՄՄԵ հրտ., ՀՃՎ մատենաշար, թիվ 16, 74 էջ, համահեղինակ՝ Ֆ.Գանդոլֆո, Միլան, 1986թ. (իտալերեն, անգլերեն, հայերեն)։

*"Հայկական ճարտարապետություն", Դե Լուկա հրտ., 2 հատոր, 923 էջ, համահեղինակ՝ Պ. Կունեո, Տ. Բ. Ֆրատադոկկի, Մ. Հասրաթյան, Մ. Ա. Լ. Կոմնենո, Հռոմ, 1988թ. (իտալերեն)։

*"Հայկական ճարտարապետությունը և Լեոնարդո դա Վինչիի վարկածը", "Ապոլոն" հրտ., Հայ ճարտարապետության ազգային թանգարանի նախաձեռնությամբ, Երևան, 1994թ. (հայերեն)։

*"Հայկական ճարտարապետություն։ Քննական և տեսական հարցեր", Երևան, 1996թ. (հայերեն)։

*"Արվեստի բառարան", Նյու Յորք 1996թ. (անգլերեն)։

*"Եվրոպայում բագարանատիպ կառույցների տարածման շուրջ", ՀՀՀ հմ. 3, Բեյրութ, 1972թ. (հայերեն)։

*"Մատենագիտություն, Հայ ճարտարապետության ուսումնասիրություն" մատենաշար, Միլանո, հտ. 3, 1972 (իտալերեն)։

*"Ձևի պահանջը ճարտարապետության մեջ", ՀՀՀ հմ. 4, Բեյրութ, 1973թ. (հայերեն)։

*"Հայաստանի վաղ միջնադարյան մկրտատները", ՀՀՀ, հտ. 8, Բեյրութ, 1980թ. (ֆրանսերեն)։

*"Գմբեթավոր դահլիճի ձևակերտման շուրջ", ՔԱՌԲ, Ի, էջ 467-491, Բոլոնիա-Ռավեննա, 1973թ. (իտալերեն)։

*"Ուղղահայացության հարաբերության խնդիրը միջնադարյան հայ ճարտարապետության մեջ", Հագ 2, Երևան, 1978թ. (ֆրանսերեն)։

*"Համակարգված քաղաքային կենտրոններ ըստ համակենտրոն և գծային համակարգերի Ժ-ԺԳ դդ. Հայաստանում", ԿԱՄԳ, Դ, էջ 37-38, 203-206, Բերգամո-Վենետիկ, 1979թ. (իտալերեն)։

*"Հայաստանի Թ-ԺԱ դդ. ճանապարհները, ազատ քաղաքներն ու արքայական քաղաքները", ՀԱԳ 3, Վիչենցա-Վենետիկ, 1984թ. (իտալերեն)։

*"Ժայռափոր ճարտարապետության նկատառումներ Հայաստանում", ՎԱԳ 3, Բարի-Լեչչե, 1980թ. (իտալերեն)։

*"Միջնադարյան հայ ճարտարապետության պարզ երկրաչափական ձևերի խորհրդանիշերը", ՀԱԳ 4, էջ 398-400, Երևան, 1985թ. (անգլերեն)։

*"Ստատիկ դինամիկ հետևանքը վաղ միջնադարյան Հայաստանի որոշ կառույցներում", ՀԱԳ, 5, Վենետիկ, Միլան, Բոլոնիա, Ֆիրենցե, 1988թ. (իտալերեն)։

*Անիի Մայր տաճարի հիմնադրման 1000 &nbsp;- &nbsp;ամյակին նվիրված միջազգային առաջին գիտաժողով, Նյու Յորք, 1989թ.

*1955թ.-ից՝ Իտալիայի քաղաքաշինարարների միության հիմնադիր մասնակից անդամ։

*1964թ.-ից՝ Հայաստանի ճարտարապետների միության անդամ։

*1965թ.-ից՝ Երևանի Քաղաքային խորհրդի անդամ։

*1969թ.-ից՝ ճարտարապետական գիտությունների թեկնածու։

*1976թ.-ից՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ։

*1980թ.-ից՝ Հռոմի Տիբերինա ակադեմիայի անդամ։

*1978թ.-ից՝ ՀՍՀ հանրագիտարանի "Ճարտարապետություն" բաժնի ղեկավար։

*1980թ.-ից՝ ՄԱԿ-ի "Լեգիոն դ'Օրոյի" անդամ։

*1981թ.-ից՝ "Իտալիա-Հայաստան" մշակութային միության փոխնախագահ։

*1982թ.-ից՝ Աախենի RAA ընկերության գիտ. խորհրդի անդամ։

*1982թ.-ից՝ Հուշարձանների պահպանության և օգտագործման գլխավոր վարչության գիտ. խորհրդի անդամ։

*1988թ.-ից՝ Իտալական ICOMOS-ի անդամ։ <ref>[http://www.mincult.am/3/ru/?module=news&mid=1&id=2217 Ճարտարապետ Արմեն Զարյանի ծննդյան 95 ամյակին]</ref>