«Արին-Բերդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Պատմություն: clean up, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: , → , (39), ։ → ։ (15), ՝ → ՝ (8), → (59), ), → ), (3), )։ → )։ (2), ( → ( (8) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
'''Արին-Բերդ''', բլուր-հնավայր, [[Ուրարտու|ուրարտ]]ական [[Էրեբունի]] քաղաքատեղի [[Երևան]]ի [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]] համայնքում։ [[1879]] թվականին բլրի ստորոտում հայտնաբերվեց Արին-Բերդի ուրարտական առաջին [[սեպագիր արձանագրություն]]ը՝ [[Արգիշտի Ա]]-ի կողմից միջնաբերդում հացահատիկի շտեմարան կառուցելու մասին։
 
Արին-Բերդը [[1894]] թվականին ուսումնասիրել է [[Ռուսներ|ռուս]] հնագետ Ա․ Ա․Իվանովսկին։ Պարբերական պեղումներն սկսվելեն [[1952]] թվականից՝ [[ՀԽՍՀ]] ԳԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի, Մոսկվայի Պուշկինի անվան թանգարանի և ճարտարապետական հուշարձանների պահպանության և վերականգնման վարչության համատեղ արշավախմբի կողմից (ղեկավար՝ Կ․ Լ․Հովհաննիսյան, գիտական խորհրդատու՝ Բ. Բ.Պիոտրովսկի)։
 
== Պատմություն==
 
Արին-Բերդը հիմնադրել է ուրարտական [[Մենուա]] թագավորի որդի Արգիշտի Ա-ն մ․թ․ա․ [[782]] թվականին՝ որպես երկրի հյուսիսային սահմանների ռազմական հզոր բերդաքաղաք։ Արին-Բերդում են գտնվել [[Սարդուրի Բ]]-ի և [[Էրիմենա]]յի որդի [[Ռուսա Գ]]-ի 23 սեպագիր արձանագրությունները, ինչպես և խեցեղեն, [[կնիք]]ներ (գլանաձև, կշռաքարերի ձևի), [[ճարմանդ]]ներ, [[ապարանջան]]ներ, [[ուլունք]]ներ ([[ագաթ]]ե, սերդոլիկե և [[ապակի|ապակ]]ե), [[նետ]]երի [[բրոնզ]]ե ծայրակալներ, [[IV-րդ դար]]ի [[Միլեթ]] քաղաքի [[արծաթ]]ե դրամներ, [[Աքեմենյան պետություն|Աքեմենյա]]ն ժամանակաշրջանի (մ․թ․ա․ [[V -րդ դար]]) արծաթե ռիտոններ, [[երկաթ]]ե [[սանձ]] և այլն։ Արին-Բերդի հնագիտական նյութերի թվին են դասվում նաև այն առարկաները, որոնք գտնվել են [[Թեյշեբաինի|Կարմիր-բլուրի]] պեղումների ժամանակ, բայց պատրաստված են եղել Արին-Բերդում (բրոնզե [[վահան]]ներ, [[սաղավարտ]]ներ, կապարճներ, թասեր, ձիասարքի մասեր և այլն)։ 1950-1968 թվականների պեղումների ընթացքում Արին-Բերդի միջնաբերդում բացվել են շուրջ 100 սենյակ, դահլիճ, բակ, միջանցք, որոնք շրջապատված են եղել հզոր բերդապարսպով։ Այստեղ էր կառուցված Արգիշտի Ա-ի պալատը՝ «Աուսի» տաճարով, երկու ներքին բակ, մեկը 4 սյունազարդ դահլիճներ, որոնցից մեկը վիթխարի (12, 5x39, 0 մ)՝ հինգ սյունով երկայնական առանցքի և շինարարական արձանագրությամբ խարիսխների վրա։ Միջնաբերդի մյուս խոշոր կառույցը, որ հիմնադրվել է նույնպես Արգիշտի Ա-ի օրոք, [[Խալդի]] աստծո տաճարն է։ Այն փռված է լայնական ուղղությամբ, ճակատային մասում ունի աշտարակ և թեթև սյունաշար, որոնք կազմում էին ներդաշնակ միասնություն։ Պալատը և տաճարը եղել են ճոխ ձևավորված։ Նրանց պատերը զարդարված էին աշխարհիկ ու պաշտամունքային բնույթի գույնզգույն որմնանկարներով։ [[Աքեմենյան պետություն|Աքեմենյան Իրանի]] տիրապետության ժամանակաշրջանում ուրարտական շենքերը վերակառուցվեցին՝ համապատասխան նոր պահանջներին, որի հետևանքով ստեղծվեցին ապադանան (դահլիճը) և կրակի տաճարը։ [[Երևան]]ը, որի անվանումը ծագում է Էրեբունի անունից (Էրեբունի, Էրեվունի, Երևան), իր պատմական կյանքը սկսում է Էրեբունիի հիմնադրման տարեթվից։
 
== Արտաքին հղումներ ==
Տող 12.
 
{{ՀՍՀ}}
 
[[Կատեգորիա:Բլուրներ]]
[[Կատեգորիա:Հնագիտական վայրեր Հայաստանում]]